Giáo trình Thiết kế cơ sở dữ liệu: Phần 2 - Trịnh Minh Tuấn (biên soạn)

Phần 2 Giáo Trình thiết kế cơ sở dữ liệu tiếp tục giới thiệu đến bạn đọc nội dung từ chương V đến chương VIII. Phần này giới thiệu đến bạn đọc các vấn đề sau: Ngôn ngữ đại số quan hệ, ngôn ngữ truy vấn cơ sở dữ liệu SQL, ngôn ngữ tân từ và tối ưu hóa một câu hỏi. Giáo trình thiết kế cơ sở dữ liệu được biên soạn dưới dạng lý thuyết và bài tập thực hành giúp cho bạn đọc cũng như các bạn sinh viên dễ dàng, thuận tiện trong việc nghiên cứu và học tập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Thiết kế cơ sở dữ liệu: Phần 2 - Trịnh Minh Tuấn (biên soạn) CHÖÔNG V NGOÂN NGÖÕ ÑAÏI SOÁ QUAN HEÄ 5.1. Daãn nhaäp. Ngoân ngöõ ñaïi soá quan heä laø ngoân ngöõ bieåu dieãn caâu hoûi veà caùc quan heä. Do caùc caùch bieåu dieãn khaùc nhau neân trong taøi lieäu naøy, ngoân ngöõ ñaïi soá quan heä ñöôïc chia laøm 3 nhoùm: Caùc pheùp toaùn taäp hôïp - caùc pheùp toaùn naøy ñöôïc bieåu dieãn nhö caùc pheùp toaùn treân taäp hôïp, caùc pheùp toaùn quan heä vaø caùc pheùp toaùn khaùc lieân quan chuû yeáu ñeán pheùp keát noái. 5.2. Caùc pheùp toaùn taäp hôïp treân caùc quan heä. Saùu pheùp toaùn cô baûn treân taäp hôïp ñöôïc aùp duïng treân taäp caùc boä giaù trò cuûa caùc quan heä, ñoù laø: Hôïp (Union), Hieäu (Minus), Giao (Intersection), Tích Ñeà-caùc (Cartesian), pheùp chia (Division) vaø pheùp buø (Complement). Giaû thieát: U =  A1, A2, A3, ... An  laø taäp caùc thuoäc tính. R vaø S laø 2 quan heä ñöôïc ñònh nghóa treân U coù cuøng thöù töï cuûa caùc thuoäc tính. Vaø ôû ñaây chuùng ta luoân luoân giaû thieát laø R vaø S coù soá löôïng höõu haïn caùc boä giaù trò. 5.2.1. Pheùp hôïp 2 quan heä (Union). Hôïp cuûa hai quan heä R vaø S - ñöôïc kyù hieäu laø R  S - laø moät quan heä Q xaùc ñònh treân taäp thuoäc tính U, coù cuøng thöù töï thuoäc tính nhö trong quan heä R vaø S, ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: 94 Q = R  S =  t / t  R hoaëc t  S  Noùi moät caùch noâm na, hôïp cuûa 2 quan heä R vaø S laø moät quan heä coù cuøng ngoâi vôùi quan heä R vaø S vôùi caùc boä giaù trò baèng goäp caùc boä giaù trò cuûa caû R vaø S; nhöõng boä giaù trò truøng nhau chæ ñöôïc giöõ laïi 1 boä. Ví duï 5.2.1: Quan heä ÑônvòA coù caùc boä giaù trò sau: MaõSoá Hoï-teân Phaùi Chöùc-danh Löông MaõÑV 100 Nguyeãn Vaên Nam Nam Giaùm ñoác 2.500.000 10 101 Hoaøng Thò Xuaân Nöõ Keá toaùn tröôûng 1.700.000 10 103 Ñaëng Ngoïc Chieán Nöõ Thö kyù 1.000.000 10 105 Phan Kyø Nhaân Nam Laùi xe 700.000 10 Quan heä ÑônvòB coù caùc boä giaù trò sau: MaõSoá Hoï-teân Phaùi Chöùc-danh Löông MaõÑV 210 Nguyeãn Thò Cao Nöõ Tröôûng phoøng 1.200.000 30 101 Hoaøng Thò Xuaân Nöõ Keá toaùn tröôûng 1.700.000 10 221 Ñoã Höõu Ngoïc Nam Phoù phoøng 1.000.000 30 233 Hoaøng Thao Nam Chuyeân vieân 1.000.000 30 Hôïp cuûa hai quan heä treân cho keát quaû laø quan heä NV-CTy coù 7 boä giaù trò sau: MaõSoá Hoï-teân Phaùi Chöùc-danh Löông MaõÑV 100 Nguyeãn Vaên Nam Nam Giaùm ñoác 2.500.000 10 101 Hoaøng Thò Xuaân Nöõ Keá toaùn tröôûng 1.700.000 10 103 Ñaëng Ngoïc Chieán Nöõ Thö kyù 1.000.000 10 105 Phan Kyø Nhaân Nam Laùi xe 700.000 10 210 Nguyeãn Thò Cao Nöõ Tröôûng phoøng 1.200.000 30 221 Ñoã Höõu Ngoïc Nam Phoù phoøng 1.000.000 30 233 Hoaøng Thao Nam Chuyeân vieân 1.000.000 30 95 Boä giaù trò coù maõ soá nhaân vieân laø 101 xuaát hieän 2 laàn trong 2 quan heä ÑônvòA vaø ÑônvòB, nhöng trong quan heä NV-Cty boä naøy chæ ñöôïc giöõ laïi 1 laàn, do ñoù chæ coøn 7 boä giaù trò. 5.2.2. Pheùp tröø hai quan heä (Minus). Hieäu cuûa hai quan heä R vaø S, ñöôïc kyù hieäu laø R - S, laø moät quan heä Q xaùc ñònh treân taäp thuoäc tính U, coù cuøng thöù töï thuoäc tính nhö trong quan heä R vaø S, ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Q = R - S =  t / t  R vaø t  S  Noùi moät caùch noâm na, hieäu cuûa 2 quan heä R vaø S laø moät quan heä coù cuøng ngoâi vôùi quan heä R vaø S vôùi caùc boä giaù trò laø caùc boä giaù trò cuûa R sau khi ñaõ loaïi boû ñi caùc boä coù maët trong quan heä S. Ví duï 5.2.2: Vôùi hai quan heä nhö treân, hieäu cuûa ÑônvòA vaø ÑônvòB laø quan heä NV-CtyA vôùi caùc boä sau: MaõSoá Hoï-teân Phaùi Chöùc-danh Löông MaõÑV 100 Nguyeãn Vaên Nam Nam Giaùm ñoác 2.500.000 10 103 Ñaëng Ngoïc Chieán Nöõ Thö kyù 1.000.000 10 105 Phan Kyø Nhaân Nam Laùi xe 700.000 10 5.2.3. Giao cuûa 2 quan heä (Intersection). Giao cuûa hai quan heä R vaø S, ñöôïc kyù hieäu laø R  S, laø moät quan heä Q xaùc ñònh treân taäp thuoäc tính U, coù cuøng thöù töï thuoäc tính nhö trong quan heä R vaø S, ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Q = R  S =  t / t  R vaø t  S  96 Noùi moät caùch noâm na, giao cuûa 2 quan heä R vaø S laø moät quan heä coù cuøng ngoâi vôùi quan heä R vaø S vôùi caùc boä giaù trò laø caùc boä gioáng nhau cuûa caû hai quan heä R vaø S. Ví duï 5.2.3: Vôùi hai quan heä nhö treân, hieäu cuûa ÑônvòA vaø ÑônvòB laø quan heä NV-CtyA vôùi caùc boä sau: MaõSoá Hoï-teân Phaùi Chöùc-danh Löông MaõÑV 101 Hoaøng Thò Xuaân Nöõ Keá toaùn tröôûng 1700.000 10 5.2.4. Tích Ñeà-caùc cuûa 2 quan heä (Cartesian). R (A1, A2, ..., An) vaø S (B1, B2, ..., Bm) laø hai quan heä coù soá boä giaù trò höõu haïn. Tích Ñeà-caùc cuûa hai quan heä R vaø S, ñöôïc kyù hieäu laø R x S, laø moät quan heä Q xaùc ñònh treân taäp thuoäc tính cuûa R vaø S (vôùi n + m thuoäc tính) vaø ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Q = R x S =  t / t coù daïng (a1, a2, ..., an, b1, b2, ..., bm) trong ñoù (a1, a2, ..., an)  R vaø (b1, b2, ...