Giáo trình thủy nông - Chương 4

CHẾ ĐỘ TIÊU CHO CÁC LOẠI CÂY TRỒNGDo lượng mưa lớn và phân bố không đồng đều (không gian và thời gian), nên thường tạo ra một lớp nước vượt quá công thức tưới tăng sản, nếu thời gian đó kéo dài thì sẽ gây ngập úng và giảm năng suất cây trồng, có khi mất mùa. Vì vậy cần nghiên cứu và giải quyết lượng nước thừa đó một cách hợp lý cho từng loại cây trồng, gọi đó là chế độ tiêu. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình thủy nông - Chương 4 CHÆÅNG 4CHÆÅNG 4: CHÃÚ ÂÄÜ TIÃU CHO CAÏC LOAÛI CÁY TRÄÖNG Do læåüng mæa låïn vaì phán bäú khäng âäöng âãöu (khäng gian vaì thåìi gian), nãn thæåìng taûo ramäüt låïp næåïc væåüt quaï cäng thæïc tæåïi tàng saín, nãúu thåìi gian âoï keïo daìi thç seî gáy ngáûp uïng vaìgiaím nàng suáút cáy träöng, coï khi máút muìa. Vç váûy cáön nghiãn cæïu vaì giaíi quyãút læåüng næåïc thæìaâoï mäüt caïch håüp lyï cho tæìng loaûi cáy träöng, goüi âoï laì chãú âäü tiãu. Tênh toaïn chãú âäü tiãu cho caïc loaûi cáy träöng laì xaïc âënh caïc chè tiãu cå baín (hãû säú tiãu, kêchthæåïc cäng trçnh tiãu) âãø xáy dæûng cäng trçnh tiãu håüp lyï. Âäúi våïi cáy hoa maìu, cáy cäng nghiãûp vaì cáy àn quaí khaí nàng chëu ngáûp keïm hån so våïiluïa, do âoï viãûc tiãu næåïc cáön âæåüc kháøn træång, âäöng thåìi ngoaìi viãûc tiãu næåïc màût cáön phaíi tiãúnhaình tiãu næåïc ngáöm âãø âaím baío cho rãø cáy khäng bë uïng. Tiãu næåïc màût: Khi tiãún haình tênh toaïn chãú âäü tiãu theo phæång phaïp naìy cáön phaíi thæûchiãûn phæång chám “ raíi næåïc, chän næåïc” -Raíi næåïc: Dæûa vaìo khaí nàng chëu ngáûp cuía cáy träöng âàûc biãût laì cáy luïa, giæí laûi mäüt låïpnæåïc trong ruäüng trong thåìi gian tiãu, nhàòm giaím càng thàóng khi tiãu næåïc vaì giaím kêch thæåïccäng trçnh tiãu. -Chän næåïc: Låüi duûng caïc khu truîng trong vuìng ( ao, häö, kãnh tæåïi..) nhàòm træí mäüt pháönlæåüng næåïc mæa vaì tiãu dáön vaìo thåìi gian sau âoï, nhàòm giaím càng thàóng khi tiãu næåïc vaì giaímkêch thæåïc cäng trçnh tiãu. Tiãu næåïc ngáöm: Thæåìng aïp duûng cho caïc khu ruäüng maìu, nhàòm haû tháúp mæûc næåïc ngáömxuäúng âãø khäng gáy uïng cho rãø cáy. 4-1:TÊNH TOAÏN CHÃÚ ÂÄÜ TIÃU CHO LUÏA Luïa laì loaûi cáy träöng coï khaí nàng chëu ngáûp cao, khaí nàng naìy thay âäøi tuyì theo tæìng giäúngluïa vaì thåìi kyì sinh træåîng. Khaí nàng âoï âæåüc âàûc træng båíi 2 yãúu täú âoï laì âäü sáu chëu ngáûp vaìthåìi gian chëu ngáûp. Táûn duûng âæåüc khaí nàng naìy ta seî giaím nhoí âæåüc hãû säú tiãu. Thåìi gian chëu ngáûp cho pheïp Âäü sáu chëu ngáûp 1 ngaìy < 350 mm 3 ngaìy < 250 mm 5 ngaìy < 200 mm 7 ngaìy < 150 mm Trong hãû thäúng tiãu thç båì ruäüng vaì cæía tiãu laì nhæîng cäng trçnh chuí chäút, trong âoï cæía tiãucoï aính hæåíng ráút låïn âãún quaï trçnh tiãu. Cæía tiãu âæåüc chia laìm 2 daûng: cæía traìn vaì äúng tiãu -Cæía traìn: Chiãöu cao cæía traìn bàòng låïp næåïc thêch håüp trong ruäüng (hmax= amax), khi mæacaìng låïn thç hãû säú tiãu caìng låïn, do âoï khäng coï taïc duûng âiãöu tiãút næåïc màût ruäüng nhæng dãù quaínlyï. -ÄÚng tiãu: coï kêch thæåïc nháút âënh, coï thãø âàût ngang taûi màût ruäüng, cæía tiãu coï thãø âiãöu tiãútlåïp næåïc màût ruäüng, tuy nhiãn hãû säú tiãu beï hån so våïi loaûi cæía traìn. 38 CHÆÅNG 4 hmax Loaûi äúng tiãu Loaûi cæía traìn4-1-1: Tênh hãû säú tiãu trong træåìng håüp cäng trçnh tiãu næåïc kiãøu cæía traìn ei Pi Hi-1 Hi tb Hi ai-1 ai tb ai hmax Ke SÅ ÂÄÖ TÊNH TOAÏNPhæång trçnh cán bàòng næåïc taûi màût ruäüng: Pi- (h0i+ q0i)= ± ∆Hi (1)Trong âoï: Pi: læåüng mæa råi xuäúng trong thåìi âoaûn tênh toaïn (mm/ ngaìy) h0i: læåüng ngáúm vaì bäúc håi (mm/ngaìy); h0i= ke+ e (mm/ngaìy) ke: hãû säú ngáúm. e: læåüng bäúc håi ngaìy; (láúy taìi liãûu bäúc håi ngaìy cuía thaïng æïng våïi læåüng mæa trong thaïng âoï) ∆Hi:læåüng næåïc tàng giaím taûi màût ruäüng trong ngaìy (mm/ngaìy) ∆Hi= Hi- Hi-1 Hi-1; Hi: cäüt næåïc âáöu vaì cuäúi thåìi âoaûn tênh toaïn q0i: læu læåüng tiãu âån vë (mm/ngaìy) () 3q 0i = 0.274m0 b0 2 g H i (2) 2 ⎛ Hi ⎞m0 = 0.402 + 0.054⎜ ⎟ ⎜h ⎟ ⎝ max ⎠ Trong âoï: m0: hãû säú læu læåüng b0: chiãöu räüng cæía tiãu âãø tiãu cho 1 ha (m), b0= b/ω Hitb: cäüt næåïc bçnh quán trong thåìi âoaûn tênh toaïn (mm) ∆H i H i = ai −1 ± − hmax (3) 2 ai-1: låïp næåïc màût ruäüng âáöu thåìi âoaûn tênh toaïn; ai-1> hmax 39 CHÆÅNG 4 Caïc phæång trçnh (1); (2); (3) laì caïc phæång trçnh cå baín âãø xaïc âënh hãû säú tiãu, våïi 3 áøn säúlaì: q0i ; ∆Hi; Hitb Âãø giaíi 3 phæång trçnh trãn ta coï thãø duìng phæång phaïp giaíi têch hay âäö giaíi. a.Xaïc âënh hãû säú tiãu bàòng phæång phaïp giaíi têch: Giaíi theo phæång phaïp âuïng dáön Âãø tiãûn theo doîi, ta láúy mäüt vê duû âãø tênh toaïn våïi caïc taìi liãûu sau: -Mæa 3 ngaìy max laì (120; 130; 50) mm. -Täøn tháút ...