Giáo trình về đa dạng sinh học - part 3

Tham khảo tài liệu giáo trình về đa dạng sinh học - part 3, kỹ thuật - công nghệ, tự động hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình về đa dạng sinh học - part 3 3. Chi phÝ vμ lîi Ých cña b¶o tån ®a d¹ng sinh häc ph¶i ®−îc chia ®Òu cho mäi ®Êt n−íc vμ mäi ng−êi trong mçi ®Êt n−íc. 4. V× lμ mét phÇn cña c¸c cè g¾ng ph¸t triÓn bÒn v÷ng, b¶o tån ®a d¹ng sinh häc ®ßi hái nh÷ng biÕn ®æi lín vÒ h×nh mÉu vμ thùc tiÔn cña ph¸t triÓn kinh tÕ toμn cÇu. 5. T¨ng kinh phÝ cho b¶o tån ®a d¹ng sinh häc, tù nã kh«ng lμm gi¶m mÊt m¸t ®a d¹ng sinh häc. CÇn ph¶i thùc hiÖn c¶i c¸ch chÝnh s¸ch vμ tæ chøc ®Ó t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó nguån kinh phÝ ®−îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 6. Mçi ®Þa ph−¬ng, ®Êt n−íc vμ toμn cÇu ®Òu cã c¸c −u tiªn kh¸c nhau vÒ b¶o tån ®a d¹ng sinh häc vμ chóng cÇn ®−îc xem xÐt khi x©y dùng chiÕn l−îc b¶o tån. Mäi quèc gia vμ mäi céng ®ång ®Òu quan t©m ®Õn b¶o tån ®a d¹ng sinh häc riªng cña m×nh, nh−ng kh«ng nªn tËp trung chØ cho riªng mét sè hÖ sinh th¸i hay c¸c ®Êt n−íc giμu cã vÒ loμi. 7. B¶o tån ®a d¹ng sinh häc chØ cã thÓ ®−îc duy tr× khi nhËn thøc vμ quan t©m cña mäi ng−êi d©n ®−îc ®Ò cao vμ khi c¸c nhμ lËp chÝnh s¸ch nhËn ®−îc th«ng tin ®¸ng tin cËy lμm c¬ së x©y dùng chÝnh s¸ch. 8. Ho¹t ®éng b¶o tån ®a d¹ng sinh häc ph¶i ®−îc lªn kÕ ho¹ch vμ ®−îc thùc hiÖn ë ph¹m vi ®· ®−îc c¸c tiªu chuÈn sinh th¸i vμ x· héi x¸c ®Þnh. Ho¹t ®éng cÇn tËp trung vμo n¬i cã ng−êi d©n hiÖn ®ang sinh sèng vμ lμm viÖc, vμ trong c¸c vïng rõng cÊm hoang d¹i. 9. §a d¹ng v¨n ho¸ g¾n liÒn víi ®a d¹ng sinh häc. HiÒu biÕt tËp thÓ cña nh©n lo¹i vÒ ®a d¹ng sinh häc còng nh− viÖc qu¶n lý, sö dông ®a d¹ng sinh häc ®Òu n»m trong ®a d¹ng v¨n ho¸. B¶o tån ®a d¹ng sinh häc gãp phÇn t¨ng c−êng c¸c gi¸ trÞ vμ sù thèng nhÊt v¨n ho¸. 10. T¨ng c−êng sù tham gia cña ng−êi d©n, quan t©m tíi c¸c quyÒn c¬ b¶n cña con ng−êi, t¨ng c−êng gi¸o dôc vμ th«ng tin vμ t¨ng c−êng kh¶ n¨ng tæ chøc lμ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cña b¶o tån ®a d¹ng sinh häc. (Nguån: NguyÔn Hoμng NghÜa - 1994 - B¶o tån ®a d¹ng sinh häc.) IUCN, UNEP, WWF (1991) còng ®· ®−a ra 9 nguyªn t¾c sèng bÒn v÷ng liªn quan®Õn b¶o tån ®a d¹ng sinh häc: 1. T«n träng vμ quan t©m ®Õn cuéc sèng céng ®ång 2. C¶i thiÖn chÊt l−îng cña cuéc sèng con ng−êi 3. B¶o vÖ sù sèng vμ tÝnh da d¹ng cña tr¸i ®Êt 4. H¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc lμm suy gi¶m nguån tμi nguyªn kh«ng t¸i t¹o 5. Gi÷ v÷ng kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cña tr¸i ®Êt 6. Thay ®æi th¸i ®é vμ thãi quen cña con ng−êi 7. Cho phÐp c¸c céng ®ång tù qu¶n lý lÊy m«i tr−êng cña m×nh 8. T¹o ra mét quèc gia thèng nhÊt thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn vμ b¶o vÖ 9. KiÕn t¹o mét c¬ cÊu liªn minh toμn cÇu. 31 Bμi 5: C¸c ph−¬ng thøc b¶o tån ®a d¹ng sinh häc Môc tiªu: Sau khi häc xong bμi nμy, sinh viªn cã kh¶ n¨ng: + Ph©n biÖt ®−îc c¸c ph−¬ng thøc b¶o tån ®a d¹ng sinh häc + Tr×nh bμy ®−îc luËt ph¸p liªn quan ®Õn b¶o tån ®a d¹ng sinh häc.1 C¸c ph−¬ng thøc b¶o tån chÝnh: §Ó b¶o tån nguån tμi nguyªn ®éng thùc vËt nãi riªng vμ ®a d¹ng sinh häc nãichung, hiÖn nay cã 2 ph−¬ng thøc chñ yÕu, ®ã lμ b¶o tån t¹i chç (In-situ) vμ b¶o tånchuyÓn chç (Ex- situ)1.1 B¶o tån t¹i chç (In-situ conservation): Ph−¬ng thøc nμy nh»m b¶o tån c¸c hÖ sinh th¸i vμ c¸c sinh c¶nh tù nhiªn ®Ó duy tr×vμ kh«i phôc quÇn thÓ c¸c loμi trong m«i tr−êng tù nhiªn cña chóng. §èi víi c¸c loμi®−îc thuÇn hãa, b¶o tån in-situ chÝnh lμ b¶o tån chóng trong m«i tr−êng sèng n¬i ®·h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc tr−ng cña chóng. Do vËy, b¶o tån in-situ cònglμ h×nh thøc lý t−ëng trong b¶o tån nguån gen. Theo Roche (1975) ë nh÷ng n¬i cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ cã hiÖu qu¶th× b¶o tån in-situ cho c¶ hÖ sinh th¸i lμ ph−¬ng ph¸p lý t−ëng. Ch¼ng h¹n ®Ó b¶o tånnguån gen c©y rõng th× ph−¬ng thøc b¶o tån in-situ ®−îc thÓ hiÖn qua viÖc x©y dùng c¸ckhu rõng cÊm tù nhiªn nghiªm ngÆt (Strict Natural Reserve - SNR) x¸c lËp t×nh tr¹nghîp ph¸p trong c¸c ®¬n vÞ lín h¬n nh− c¸c khu rõng cÊm vμ c¸c c«ng viªn quèc gia. Lo¹i h×nh b¶o tån In-situ hiÖn ®ang ®−îc ph¸t triÓn m¹nh trªn thÕ giíi lμ viÖc x©ydùng c¸c khu b¶o vÖ (Protected areas). Khu b¶o vÖ lμ mét vïng ®Êt hay biÓn ®Æc biÖt®−îc dμnh cho viÖc b¶o vÖ vμ duy tr× tÝnh ®a d¹ng sinh häc, c¸c tμi nguyªn thiªn nhiªn,tμi nguyªn v¨n hãa vμ ®−îc qu¶n lý b»ng c¸c h×nh thøc hîp ph¸p hay c¸c h×nh thøc h÷uhiÖu kh¸c (IUCN, 1994). Lo¹i h×nh vμ ph©n h¹ng c¸c lo¹i h×nh khu b¶o vÖ ë nh÷ng quèc gia trªn thÕ giíihiÖn cã nhiÒu ®iÓm kh¸c nhau. IUCN (1994) ®· ®−a ra 6 lo¹i h×nh khu b¶o vÖ nh− sau:• Khu b¶o vÖ nghiªm ngÆt (Strict Protection): gåm hai h×nh thøc. + Khu dù tr÷ thiªn nhiªn nghiªm ngÆt (Strict nature reserve): lμ vïng ®Êt hoÆc biÓn chøa mét sè hÖ sinh th¸i næi bËt hoÆc ®¹i diÖn, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sinh vËt, ®Þa lý hoÆc nh÷ng loμi nguyªn sinh phôc vô cho nghiªn cøu khoa häc, quan tr¾c m«i tr−êng, gi¸o dôc vμ ®Ó duy tr× nguån tμi nguyªn di truyÒn trong mét t ...