Hệ tuần hoàn phân ngành có xương sống

Hệ tuần hoàn máu Cấu tạo gồm máu và hệ ống dẫn (tim và mạch máu). Động vật hô hấp bằng mang thì có 1 vòng tuần hoàn, động vật hô hấp bằng phổi có 2 vòng tuần hoàn là nhỏ trao đổi khí ở phổi và vòng tuần hoàn lớn thì đưa máu đến nội quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hệ tuần hoàn phân ngành có xương sống Hệ tuần hoàn phânngành có xương sốngHệ tuần hoàn máuCấu tạo gồm máu và hệ ống dẫn (tim vàmạch máu). Động vật hô hấp bằng mangthì có 1 vòng tuần hoàn, động vật hô hấpbằng phổi có 2 vòng tuần hoàn là nhỏtrao đổi khí ở phổi và vòng tuần hoàn lớnthì đưa máu đến nội quan.MáuMáu là một loại mô liên kết với một chấtdịch cơ bản và các yếu tố hữu hình. Chấtdịch cơ bản của máu được gọi là huyếttương và các yếu tố hữu hình là thànhphần tế bào, gồm 3 loại chính là: (1) Cáchồng cầu, (2) Các bạch cầu và (3) Cáctiểu cầu hay tấm máu. Chúng đều xuấtphát từ các nguyên bào trong tủy xươngcủa cá thể trưởng thành (được hình thànhtừ trung bì).- Huyết tương: Thành phần cơ bản củahuyết tương là nước, chiếm khoảng 90%.Trong nước có một số lượng rất lớn cácchất hòa tan, có sáu loại là: (1) Các ionvô cơ và muối, (2) Các protein huyếttương, (3) Các chất dinh dưỡng hữu cơ,(4) Các sản phẩm thải có nitơ, (5) Cácsản phẩm đặc biệt được chuyên chở và(6) Các khí hòa tan.- Huyết cầu: bao hồng cầu, bạch cầu vàtiểu cầu (tấm huyết).+ Bạch cầu: Các tế bào bạch cầu củađộng vật có xương sống có nhân lớn,hình dạng không đều. Chúng đượctạo ra từ các nguyên bào đặc biệttrong tủy xương và được phóng thíchvào dòng máu. Các tế bào bạch cầu khácnhau giữ vai trò rất quan trọng trong việcbảo vệ cơ thể chống lại các vi sinh vậtgây bệnh. Chia làm 5 loại bạch cầu khácnhau: limphô, môno, trung tính, ưa axitvà ưa bazơ.- Hồng cầu: Các hồng cầu của người lànhững tế bào nhỏ, hình đĩa lõm hai mặt, không có nhân. Ở cá thể trưởng thành, các hồng cầu được sản sinh từ các nguyên bào trong tủy xương. Cáctế bào hồng cầu chưa trưởng thành cónhân, ti thể, bộ Golgi... nhưng về cuốigiai đoạn phát triển, chúng mất nhân vàcác bào quan khác, tích tụ nhiềuhemoglobin, sau đó đi vào máu.- Tiểu cầu: Tiểu cầu là những thể nhỏ,không màu, có nhiều hạt, kích thước nhỏhơn hồng cầu rất nhiều. Tiểu cầu đượcsản sinh ra khi tế bào chất của các tế bàotủy xương bị tách ra và đi vào hệ tuầnhoàn. Chức năng chính của tế bào là giảiphóng thromboplastin để gây đông máu.Hệ thống ống dẫnBao gồm tim, động mạch, tĩnh mạch vàmao mạch:- Cấu tạo chung tim: Tim được hìnhthành từ nếp gấp của mạch máu bụng,được bao bọc bởi xoang bao tim, bao tim.Tim chia thành các buồng chính là tâmnhĩ, tâm thất, tâm nhĩ là nơi nhận máutĩnh mạch từ các hệ cơ quan về tim, tâmthất có thành dày hơn, đưa máu từ timđến cơ quan. Tim hoạt động như một cáibơm. Tim của các nhóm động vật cóxương sống khác nhau về mức độ cấu tạonhư sau:+ Cá miệng tròn đã có tim 2 ngăn (1 tâmnhĩ và 1 tâm thất), phía trước tâm thất cóbầu động mạch, phía tâm nhĩ có xoangtĩnh mạch.+ Ở các lớp cá, tim cấu tạo gần với cámiệng tròn, song phát triển cao hơn vàhoạt động hữu hiệu hơn. Tim có 4 phầnlà xoang tĩnh mạch, tâm nhĩ, tâm thất vàbầu chủ động mạch.+ Tim lưỡng cư có 3 ngăn (2 tâm nhĩ, 1tâm thất), từ tâm thất có 1 thân chungđộng mạch, từ đó có van xoắn và 3 đôiđộng mạch.+ Ở bò sát tim có 3 ngăn (2 tâm nhĩ và 1tâm thất), tâm thất đã có vách ngăn chialàm 2, có cung động mạch phổi và cungđộng mạch chủ từ nửa trái của tâm thất,từ nửa trái của tâm thất có cung phải chủđộng mạch.+ Tim của chim rất lớn, có 4 buồng (2tâm nhĩ, 2 tâm thất), chia tim thành 2 nửatrái, phải: nửa phải chứa máu tĩnh mạch,nửa trái chứa máu động mạch.+ Ở thú tim có 4 ngăn, chia làm 2 phần,nửa trái chứa máu động mạch, nửa phảichứa máu tĩnh mạch. Sai khác với chimlà ở chỗ van nhĩ thất phải rất mỏng chia 3lá, van nhĩ thất trái có 2 lá, kích thướctim thay đổi.- Cấu tạo chung của hệ mạch máu:Cấu tạo phức tạp chia làm 3 hệ chính là1) Hệ động mạch, bao gồm các mạch dẫnmáu đi đến tế bào mô;2) Hệ tĩnh mạch gồm các mạch dẫn máuđi từ tế bào, mô, cơ quan về tim;3) Mao mạch là các mạch máu vô cùngbé nằm trong mô nối liền động mạch vớitĩnh mạch, chức năng trao đổi chất dinhdưỡng, khí O2 và CO2. Do quá trình traođổi khí hình thành 3 loại máu: Độngmạch màu đỏ tươi do chứa nhiều oxy,máu tĩnh mạch đỏ sẫm do chứa CO2, máupha trộn do hòa lẫn 2 loại. Cấu tạo tim vàvòng tuần hoàn của chim, thú được trìnhbày ở hình .Hương Thảo