Hóa dược - dược lý III ( Dược lâm sàng ) part 4

Kết luận Thuốc là con dao hai lưỡi. Bên cạnh những lợi ích to lớn trong phòng ngừa và điều trị bệnh, bản thân thuốc cũng có thể gây ra những phản ứng bất lợi, những bệnh lý nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong cho người dùng thuốc. Khi áp dụng các biện pháp hạn chế ADR, các cán bộ y tế đã hạn chế được tần suất xuất hiện cũng như mức độ nghiêm trọng của các phản ứng bất lợi này...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hóa dược - dược lý III ( Dược lâm sàng ) part 42.3.6. C¸n bé y tÕ Xö trÝ vµ tÝch cùc b¸o c¸o nh÷ng tai biÕn liªn quan ®Õn viÖc sö dôngthuèc cho c¸c tæ chøc, c¬ quan cã thÈm quyÒn.2.3.7. Nhµ s¶n xuÊt d−îc phÈm C¸c nhµ s¶n xuÊt d−îc phÈm cã tr¸ch nhiÖm cao nhÊt ®èi víi ®é antoµn cña thuèc tõ khi b¾t ®Çu nghiªn cøu triÓn khai ®Õn khi kÕt thóc ®êisèng cña s¶n phÈm vµ cã tr¸ch nhiÖm thiÕt lËp hÖ thèng theo dâi chÊt l−îngthuèc vµ t¨ng c−êng trao ®æi th«ng tin víi c¸c c¬ quan qu¶n lý.KÕt luËn Thuèc lµ con dao hai l−ìi. Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých to lín trong phßngngõa vµ ®iÒu trÞ bÖnh, b¶n th©n thuèc còng cã thÓ g©y ra nh÷ng ph¶n øngbÊt lîi, nh÷ng bÖnh lý nghiªm träng, thËm chÝ g©y tö vong cho ng−êi dïngthuèc. Khi ¸p dông c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ADR, c¸c c¸n bé y tÕ ®· h¹n chÕ®−îc tÇn suÊt xuÊt hiÖn còng nh− møc ®é nghiªm träng cña c¸c ph¶n øngbÊt lîi nµy trªn tõng ng−êi bÖnh cô thÓ. §ång thêi khi ph¸t hiÖn vµ b¸o c¸o®Çy ®ñ c¸c sù cè bÊt lîi cña thuèc cho c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm, c¸c c¸n béy tÕ ®· tham gia vµo hÖ thèng c¶nh gi¸c thuèc nh»m h¹n chÕ c¸c ADR ë tÇmquèc gia vµ quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, chÝnh nh÷ng th«ng tin thu thËp ®−îc tõc¸c b¸o c¸o nµy l¹i gióp c¸c c¸n bé y tÕ sö dông thuèc an toµn hîp lý h¬n chobÖnh nh©n. ChÝnh v× vËy, bÊt kú c¸n bé y tÕ nµo còng cÇn ý thøc vÒ tr¸chnhiÖm cña m×nh trong hÖ thèng ho¹t ®éng c¶nh gi¸c thuèc nh»m h−íng tíimôc tiªu sö dông thuèc an toµn hîp lý.Tù l−îng gi¸§iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng (tõ c©u 1 ®Õn c©u 12)1. Theo ®Þnh nghÜa cña WHO: Ph¶n øng bÊt lîi cña thuèc lµ mét ph¶n øng ...(A).... kh«ng ®−îc....(B)...vµ xuÊt hiÖn ë liÒu...(C).... cho ng−êi ®Ó phßng bÖnh, chÈn ®o¸n hoÆc ch÷a bÖnh hoÆc lµm thay ®æi mét chøc n¨ng sinh lý.2. Trong ®Þnh nghÜa ADR cña WHO, yÕu tè ....(A) .... lµ rÊt quan träng.3. ADR nhÑ: Kh«ng cÇn ....(A)..., kh«ng cÇn ...(B)... vµ thêi gian n»m viÖn kh«ng kÐo dµi.4. ADR trung b×nh: CÇn cã ...(A).... trong ®iÒu trÞ, cÇn ...(B)... hoÆc kÐo dµi thêi gian n»m viÖn Ýt nhÊt 1 ngµy.5. ADR nÆng: Cã thÓ ...(A)..., g©y ...(B)... hoÆc cÇn ch¨m sãc tÝch cùc. 556. ADR g©y tö vong: ...(A)... hoÆc ...(B)... liªn quan ®Õn tö vong cña bÖnh nh©n.7. Ph©n lo¹i ADR theo tÇn suÊt gÆp: − Th−êng gÆp ADR > ...(A)… − Ýt gÆp ....(B).... < ADR < ...(C)... − HiÕm gÆp ADR < ...(D)...8. C¸c ADR typ A cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: − ....(A)..... − Th−êng phô thuéc ...(B).... (do ®ã c¸c ADR typ A th−êng gÆp ®èi víi c¸c thuèc cã ph¹m vi ®iÒu trÞ hÑp). − Lµ ....(C).... qu¸ møc hoÆc lµ mét biÓu hiÖn cña ...(D)... ë mét vÞ trÝ kh¸c.9. C¸c ADR typ B cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: − Th−êng kh«ng ....(A)..... − Kh«ng liªn quan ®Õn c¸c .....(B).... ®· biÕt cña thuèc. − Th−êng cã liªn quan tíi c¸c yÕu tè di truyÒn hoÆc miÔn dÞch, u b−íu hoÆc c¸c yÕu tè g©y qu¸i thai.10. §Þnh nghÜa c¶nh gi¸c thuèc: C¶nh gi¸c thuèc lµ mét khoa häc vµ nh÷ng ho¹t ®éng liªn quan ®Õn viÖc ....(A)..., .....(B)..., ...(C)... vµ ng¨n ngõa ph¶n øng bÊt lîi hoÆc bÊt kú sù cè nµo liªn quan ®Õn thuèc.11. Ph¹m vi cña c¶nh gi¸c thuèc kh«ng chØ lµ ADR mµ cßn bao gåm c¶ c¸c vÊn ®Ò: − Thuèc kÐm chÊt l−îng − ...(A)... − Tö vong liªn quan ®Õn thuèc − ...(B)... hoÆc dïng sai thuèc − T−¬ng t¸c bÊt lîi cña thuèc.12. Môc tiªu cña ho¹t ®éng c¶nh gi¸c thuèc: − Ph¸t hiÖn sím nh÷ng ...(A)... hoÆc t−¬ng t¸c thuèc ch−a biÕt − Ph¸t hiÖn sù ...(B)... cña c¸c ph¶n øng bÊt lîi ®· biÕt − X¸c ®Þnh c¸c ... (C)... vµ c¬ chÕ cña c¸c ph¶n øng bÊt lîi − §¸nh gi¸ chØ sè lîi Ých/nguy c¬ vµ phæ biÕn nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó c¶i thiÖn viÖc kª ®¬n vµ qu¶n lý thuèc.56Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt (tõ c©u 13 ®Õn c©u 17)13. C¸c ADR lµ ph¶n øng: A. Do thuèc g©y ra B. Do sù tiÕn triÓn nÆng thªm cña bÖnh trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ C. Do xuÊt hiÖn bÖnh míi m¾c ®ång thêi trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ D. C¶ 3 ý trªn14. C¸c ADR x¶y ra khi dïng thuèc víi liÒu: A. LiÒu ®iÒu trÞ b×nh th−êng B. LiÒu cao (ngé ®éc) C. LiÒu thÊp D. C¶ 3 ý trªn15. Nguy c¬ gÆp ADR t¨ng lªn trong c¸c tr−êng hîp: A. Ng−êi bÖnh lµ ng−êi cao tuæi D. Ng−êi bÖnh lµ nam giíi B. Ng−êi bÖnh lµ trÎ s¬ sinh E. C¶ A, B, C C. Ng−êi bÖnh lµ phô n÷ F. C¶ A, B, D16. C¸c yÕu tè sau lµm t¨ng nguy c¬ gÆp ADR: A. Kü thuËt bµo chÕ D. §iÒu trÞ kÐo dµi B. ChÊt l−îng s¶n phÈm E. C¶ 4 ý trªn C. §iÒu trÞ nhiÒu thuèc17. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ADR: A. H¹n chÕ sè thuèc dïng B. N¾m v÷ng th«ng tin vÒ lo¹i thuèc ®ang dïng cho bÖnh nh©n C. N¾m v÷ng th«ng tin vÒ c¸c ®èi t−îng bÖnh nh©n cã nguy c¬ cao. D. Theo dâi s¸t bÖnh nh©n, ph¸t hiÖn sím c¸c biÓu hiÖn cña ph¶n øng bÊt lîi do thuèc vµ nh÷ng xö trÝ kÞp thêi. E. C¶ 4 ý trªnPh©n biÖt ®óng/sai (tõ c©u 18 ®Õn c©u 32) §S18. C¸c bÖnh nh©n gi¶m chøc n¨ng gan, thËn cã nguy c¬ cao bÞ ADR cña nh÷ng thuèc th¶i trõ cßn nguyªn ho¹t tÝnh qua c¸c c¬ quan nµy 57 §S19. BiÕn cè bÊt lîi cña thuèc (adverse drug experience/adverse drug event - ADE ) lµ tai biÕn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ20. Nguyªn nh©n g©y ra c¸c ADE kh«ng chØ do thuèc g©y ra21. H¹ ®−êng huyÕt khi dïng thuèc ®iÒu trÞ ®¸i th¸o ®−êng lµ ADR typ B22. LoÐt ®−êng tiªu hãa khi dïng NSAID lµ ADR typ A23. T¸o bãn khi gi¶m ®au b»ng morphin lµ ADR typ B24. DÞ øng thuèc lµ ADR typ A25. TrÎ s¬ sinh lµ ®èi t−îng cã nguy c¬ gÆp ADR cao v× mét sè enzym liªn quan ®Õn chuyÓn hãa vµ th¶i trõ thuèc ch−a ®Çy ®ñ26. Ng−êi cao tuæi Ýt gÆp ADR h¬n thanh niªn27. Nh÷ng bÖnh nh©n cã tiÒn sö dÞ øng víi mét thuèc còng cã thÓ gÆp dÞ øng víi mét ...