Hoại tử chỏm xương đùi

Hoại tử chỏm xương đùi - Ai dễ mắc? Hoại tử chỏm xương đùi là tình trạng chỏm xương đùi bị phá hủy do thiếu nuôi dưỡng. Triệu chứng sớm của bệnh là các biểu hiện đau vùng khớp háng, tăng lên khi đi lại và đỡ khi nghỉ ngơi. Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi (HTVKCXĐ) là tình trạng chỏm xương đùi bị phá hủy mà nguyên nhân là do thiếu nuôi dưỡng. Tình trạng này xảy ra khi sự cung cấp máu cho chỏm xương đùi kém đi do nhiều nguyên nhân khác nhau và hậu quả...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoại tử chỏm xương đùi Hoại tử chỏm xương đùi - Ai dễmắc?Hoại tử chỏm xương đùi là tìnhtrạng chỏm xương đùi bị phá hủydo thiếu nuôi dưỡng. Triệu chứngsớm của bệnh là các biểu hiện đauvùng khớp háng, tăng lên khi đi lạivà đỡ khi nghỉ ngơi.Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi(HTVKCXĐ) là tình trạng chỏmxương đùi bị phá hủy mà nguyênnhân là do thiếu nuôi dưỡng. Tìnhtrạng này xảy ra khi sự cung cấpmáu cho chỏm xương đùi kém đi donhiều nguyên nhân khác nhau vàhậu quả là sự nuôi dưỡng củachỏm xương đùi kém từ đó dẫn đếnhoại tử tổ chức xương và sụn. Vìtình trạng hoại tử này do thiểudưỡng, không do vi khuẩn nên gọilà hoại tử vô khuẩn.Uống nhiều rượu dễ mắc bệnhTriệu chứng sớm của bệnh là cácbiểu hiện đau vùng khớp háng, tănglên khi đi lại và đỡ khi nghỉ ngơi. Ởgiai đoạn sớm, có thể không thấyhình ảnh tổn thương trên phimXquang, đôi khi phải chụp cắt lớphoặc cộng hưởng từ mới xác địnhđược thương tổn.Nguyên nhân gây bệnh có thể dochấn thương của khớp háng (gãycổ xương đùi, trật khớp háng,...).Bên cạnh đó các nguyên nhân kháccũng đóng vai trò quan trọng, đó làcác yếu tố nguy cơ như uống nhiềurượu, hút nhiều thuốc lá, lạm dụngcorticoid, bệnh lý mạn tính toànthân như bệnh lupus ban đỏ, bệnhhồng cầu hình liềm,... hoặc nghềnghiệp có nguy cơ như công nhânhầm mỏ, thợ lặn...Trước một bệnh nhân có đau hángvà gối, tiền sử không có chấnthương thì cần hỏi thật kỹ các yếutố nguy cơ như bệnh hệ thống, thợlặn, lạm dụng rượu và corticoid.Những người thợ lặn và công nhânhầm mỏ là những nạn nhân bị hoạitử xương vô khuẩn do dồn nén khítừ đường thở. Các bóng khí vàomáu gây tắc dòng chảy của máu. Dođó cần phải kiểm tra kỹ ở nhữngngười này là khớp vai, khớp gối cókhi đồng thời xảy ra hoại tử xương.Chữa trị bệnh bằng những biệnpháp nào?Các biện pháp điều trị phụ thuộcvào mức độ nặng của bệnh, giớitính, tuổi, lối sống và yêu cầu củabệnh nhân. Có 2 hình thức điều trịlà không phẫu thuật và phẫu thuật.Điều trị không phẫu thuật: Khi đãchẩn đoán HTVKCXĐ là phải chẩnđoán mức độ của bệnh và hướngđiều trị được đặt ra để giải quyếtcho bệnh nhân. Cần kiểm soát cácyếu tố nguy cơ như hạn chế rượuvà hoạt động bơi lặn. Một vàitrường hợp điều trị này có thểkhông hiệu quả. Nếu bệnh nhânchịu đựng được đau khớp háng khihoạt động thì giảm trọng lượng tỳđè lên khớp háng bằng cách đinạng khi đi lại và dùng thuốc giảmđau kháng viêm non-steroid.Điều trị phẫu thuật: Mục đích là bảovệ toàn vẹn chỏm xương đùi bất cứgiá nào và làm ngưng quá trìnhthoái hoá.Trong giai đoạn sớm khi chỏmxương đùi chưa biến dạng: phẫuthuật giảm áp trong chỏm xươngđùi đem lại thành công. Giảm ép làgiải thoát sự tăng áp trong tủyxương dẫn đến tăng sinh mạch máunuôi. Trong giai đoạn sớm tiênlượng rất tốt.Trong giai đoạn chỏm xương đùi bịbẹp (độ III và trên độ III) thì có đếntrên 70% phải thực hiện phẫu thuậtthay thế, vì vậy giai đoạn này sựgiải áp chỉ làm chậm trễ thêm sựthay khớp, do đó sự giải áp chỉ đặtra ở giai đoạn sớm. Vì nguyên nhâncủa tổn thương HTVKCXĐ là dothiếu máu nuôi dưỡng nên một sốtác giả đã sử dụng các vạt xươngcó cuống mạch nuôi như dùng vạtxương mác có cuống mạch tự dohay dùng vạt xương mào chậu cócuống để điều trị. Những kết quảđiều trị ban đầu cho thấy có hiệuquả, nhất là ở những trường hợptổn thương độ II hoặc III.Tuy nhiên, khi cấu trúc giải phẫucủa chỏm đã bị biến dạng thì tất cảcác biện pháp điều trị nói trên chỉmang ý nghĩa kéo dài và phẫu thuậtthay khớp háng là giải pháp cầnphải được trao đổi và thông tin chobệnh nhân biết. Trong các trườnghợp có chỉ định thay khớp háng,hiện nay có thể lựa chọn thay khớpháng bán phần (bipolar) hoặc toànbộ. Tuy nhiên, vì đa số bệnh nhâncó tổn thương khớp háng đều còntrẻ nên xu thế là sử dụng khớpháng toàn phần không xi măng.Có thể dự phòng bệnhHTVKCXĐ khởi phát lúc đầu âmthầm và là hậu quả của thời còn trẻ.Khi bệnh nhân xuất hiện triệuchứng thì tổn thương hoại tử tiếntriển mức độ nhanh đến thời điểmcan thiệp phẫu thuật là cần thiết.Việc phát hiện sớm và điều trị kịpthời, đặc biệt ở giai đoạn cấu trúcgiải phẫu của chỏm xương đùi cònnguyên vẹn là lý tưởng vì dù saomột khớp háng thật vẫn tốt hơn làsử dụng khớp háng nhân tạo.Để dự phòng HTVKCXĐ đòi hỏi phảiloại bỏ các yếu tố nguy cơ, trong đóbên cạnh các yếu tố bệnh nghềnghiệp thì cần loại bỏ rượu vàthuốc lá.Phân độ hoại tử vô khuẩn chỏmxương đùiVới sự ra đời của CT và MRI nênchẩn đoán nhạy cảm hơn. Năm 1993người ta chia ra làm 6 độ và hệ thốngphân loại này đang phổ biến nhất.Ðộ 0: Người có yếu tố nguy cơ hoạitử chỏm xương đùi không chẩn đoánđược trên Xquang, CT scan, MRI.Giai đoạn này tổn thương quá nhỏkhông thể phát hiện bằng các kỹthuật khoa học hiện đại hay còn gọilà khoảng trống của bệnh.Ðộ I: Hư hại mạch máu xảy ra,Xquang chưa phát hiện bất thườngnhưng CT, MRI phát hiện được bấtthường, bệnh nhân bắt đầu phàn nànđau âm ỉ không liên tục ở vùng hángbị tổn thương, cũng có thể đau khớpgối.Ðộ ...