Hồi ký - Mười năm nhìn lại: Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 "Hồi ký - Mười năm nhìn lại" tiếp tục viết về những sự kiện, những chặng đường mười năm từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến năm 1954 - chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ trên quê hương Ninh Thuận, bao gồm hồi ký về: Trong nôi Thuận Bắc; Những khu Dân sinh; Đông Xuân năm ấy; Đường ra Bắc; Không chỉ mười năm. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết tại đây!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hồi ký - Mười năm nhìn lại: Phần 2 V. TRONG NÔI THUẬN BAC Tháng 8 năm 1948, Ninh Thuận bỏ vùng, thành lập huyện thị - Ba huyện mới là Thuận Nam, Thuận Bắc, An Phước và thị xã Phan Rang - Tháp Chàm. Huyện Cam Ranh giao về Khánh Hòa. Huyện An Phước tạm thời còn phụ trách bôn phân phòng quốc dân thiểu sô miền núi: Bác Ái, Hy Sinh, Tương Lai, Hạnh Phúc. Giải tán Phòng Quôc dân thiểu sôT tỉnh. Cuối năm 1949 Tỉnh ủy chủ trương nhập hai phân phòng Bác Ái, Hy Sinh thành vùng càn cứ Bác Ái; nhập hai phân phòng Tương Lai, Hạnh Phúc thành vùng căn cứ Tương Phúc. Hai vùng Bác Ái,Tương Phúc đều trực thuộc tỉnh; năm 1950 trở thành haihuyện căn cứ. Đôi với công tác dân tộc mấy năm qua, thấycần ghi lại một sô sai lầm để rút kinh nghiệm. Sau sự kiệnbọn phản động ở buôn Ma Nang dẫn địch đánh úp cơ quantrung đoàn ở Thiên Thai, Tỉnh ủy giao Phòng Quốc dânthiểu số cho trung đoàn phụ trách và thực hiện chế độquân kiểm. Vì chưa nắm vững chính sách dân tộc của Đảng,nôn nóng, nặng dùng biện pháp quân sự đê năm dông bàodân tộc, nên năm 1948 công tác vận động đồng bào các dântộc ít người chưa có chuyên biên đáng kê. Bộ dội còn phạmmột sô sai lầm nghiêm trọng đôi với đông bào Chăm ơ VănLâm, Bình Nghĩa, đối với đồng bào Thượng ở Bà Râu và 91một sô buôn trên đường liên lạc giữa Bác Ai với KhánhSơn, Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) . Năm nay và năm sau - năm 1949 - là hai năm cực kỳgian khổ, cực kỳ ác liệt, mà ỏ chương bôn tôi đã kể một sôđiểm chính. Tôi về làm Bí thư kiêm Chủ tịch ủy ban kháng chiến huyện Thuận Bắc vào đúng thời điểm thành lập huyện.Mười bôn tháng sau (tháng 10 năm 1949) tôi được rút về thường vụ, thường trực và phụ trách dân vận, lúc này anhVõ Dân ở Khu mối vào, bác Trần Thi cũng chuẩn bị raLiên khu. Năm ấy tôi vào tuổi 24 - lứa tuổi đang sung sứcnhưng kinh nghiệm trong công tác chưa có nhiều. Vậyphải lao vào học tập, rèn luyện ngay trong phong trào đấutranh cách mạng. Đó là trường học có nhiều bài học thựctiễn, bài học xương máu, bài học làm người. Đê thành lập huyện Thuận Bắc, cấp trên cho sáp nhậpVùng 1, Vùng 4 cũ và thị xã Phan Rang - Tháp Chàm, giaocác thôn Dư Khánh, Ninh Chữ, Nhơn Sơn, Văn Sơn, MỹAn, Đông Tây Giang, Tân Thành, Hải Chữ... về Thuận Bắc.Địa bàn huyện tương đối rộng, gồm 8 xã lốn. Có bờ biểndài từ Vĩnh Huy đên Tân Thành, Hải Chữ. Từ vùng biểnkéo dài vê phía tây giáp Bác Ái - một căn cứ lừng danh củacả nước. Phía bác giáp huyện Cam Ranh. Như vậy địa bànhuyện trải khá dài, việc đi lại chỉ có một phương tiện hữuhiệu nhất: đôi chân vạn dặm của cán bộ, đảng viên.Huyện mới, nên bộ máy cũng có phần mới. Mới là ở cáchsuy nghĩ, cách làm việc, cách chỉ đạo, chứ cán bộ thì gầnnhư cựu binh cả. Cùng công tác với tôi có các anh TrầnCa, Trương Hồng Vĩnh, Nguyễn Nhất Tâm, Phạm BìnhĐinh, Cao Trung Nghĩa, Đinh Sỹ,... Đáy là một dàn cán bộvôn quen biết nhau, hiểu năng lực và cả tính tình củanhau, cùng công tác vối nhau qua những ngày gian khổ,nên thương yêu tin cậy nhau, giúp đỡ nhau làm việc. Lúc đầu co quan huyện đóng dưới chân núi Bác Ái. Đâylà chỗ dựa vững chắc - dựa cả vào thê núi. dựa cả vào lòngdân. Cuối năm 1948, cơ quan chuyển về hòn Dồ và hòn BồBồ gần các thôn Mỹ Tường, Khánh Nhơn của xã BắcPhong, gần Bỉnh Nghĩa, Phương Cựu, Tri Thủy, KhánhHội của xã Bắc Trạch, ơ đây đi các xã Bắc Khánh, BắcQuang, Bắc Hải cũng thuận. Đây là vùng đông dân. Đứnggần chỉ đạo được sát hơn, kịp thời hơn. Tuy địa thế khôngbằng Bác Ai, nhưng lòng dân ở đây cũng thế, luôn luônđùm bọc, CƯ U mang chúng tôi. Lúc ấy chỉ cần xa cơ sỏ, xathôn, xã năm ba ngày, tình hình đã có nhiều chuyển biếnchưa kể đến trường hợp đột xuất - thì trong chỉ đạo sẽ gặplúng túng, khó khăn. Bám sát cơ sỏ như người thợ cày bámruộng, đó là khẩu hiệu, là phương châm của tất cả cán bộ,đảng viên. Yêu cầu này không bao giờ nhân nhượng vàcũng không có trường hợp ngoại lệ nào. Tôi cũng xin nói rõ thêm về một điểm quan trọng đốivối Ninh Thuận từ cuối năm 1948 đến những tháng đầunăm 1949. Do đặc điểm, vị trí và so sánh lực lượng giữa tavà địch bọn thực dân Pháp chọn tỉnh này làm một trọngđiểm bình định kiểu mẫu, một điên hình của hậuphương an toàn của chúng. Vì vậy chúng gắng sức chạyđua với thời gian để có thê nhanh chóng đạt được ý đô,thâm hiểm, không tính toán một cách chính xác, cụ the sựphản ứng của đôi phương, sự vùng dậy cua quân chúng. Thòi gian trước đây - năm 1947 và năm 1948 quân sô của Pháp chỉ hơn một tiểu đoàn, khoảng 700 đên 800 tên và một sô dơn vị bảo an. Từ 20 rồi tăng lên 40 đồn bôt trên địa bàn cả tĩnh. Bây giò, lúc đầu năm 1949, quân sô địch lên tói 1.800 tên, tiếp theo, đầu năm 1950 tăng lên 3.200 tên. So với dân Ninh Thuận lủc ấy, thì cứ 35 người dân có 1 tên lính. Ấy là chưa kể lực lượng bảo vệ hương, lý hương, mật thám. Toàn tỉnh có 96 cứ điểm, 360 tháp canh, tính trưng bình mỗi thôn có từ 4 đến 12 tháp canh; riêng xã Thuận Thành có ...