IPO và những trò chơi

Đặt một mức giá cần mua và cùng lúc đó là đặt một lệnh song song với một mức giá cao không tưởng
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
IPO và những trò chơi IPO và những trò chơiĐặt một mức giá cần mua và cùng lúc đó là đặt một lệnhsong song với một mức giá cao không tưởngNhững chiêu thức của các tay đầu cơ có thể trở thành “hộichứng” khi các đại gia là tổng công ty, tập đoàn và một sốngân hàng quốc doanh tiến hành các hoạt động IPO (pháthành lần đầu) trong thời gian tới. Bài viết của ThS. Lê ĐạtChí, Đại học Kinh tế Tp.HCM.Những mức giá không thể tinNgày nay khi nhiều công ty tiến hành IPO giá bán cổ phiếu đãđược các nhà đầu tư đưa ra những mức giá cao ngất ngưỡng sovới mức giá khởi điểm. Điển hình, cổ phiếu của Công ty Nhiệtđiện Phả Lại được đấu với mức giá cao nhất 50 triệu đồng/cổphiếu, đưa mức giá trung bình lên 69.710 đồng/cổ phiếu, trongkhi giá khởi điểm chỉ là 43.000 đồng/cổ phiếu.Trước đó, cổ phiếu của Thủy điện Thác Mơ được mua cao nhấtvới giá 56 triệu/cổ phiếu, trong khi giá khởi điểm chỉ có 20.000đồng/cổ phiếu, đã đẩy mức giá bình quân lên là 67.929 đồng/cổphiếu; cổ phiếu của Nhiệt điện Bà Rịa cũng có giá 40 triệu/cổphiếu và giá bình quân lên đến 78.528 đồng/cổ phiếu trong khigiá khởi điểm chỉ có 15.750 đồng/cổ phiếu.Ngoài ra cũng còn có khá nhiều cổ phiếu khác có mức giá caonhất ở mức không tưởng, ví dụ cổ phiếu của Cadivi có giá 44,6triệu đồng, cổ phiếu Khu công nghiệp Hiệp Phước là 20,1 triệuđồng, cổ phiếu Kido là 80 triệu đồng…Những mức giá này liệu có được thực hiện không? Câu trả lời đãcó đáp án. Không một ai thực hiện những mức giá trên nhưng tạisao nó vẫn được chấp nhận?Đó là một chiêu thức hẳn hoiNgày nay có nhiều nhà đầu tư thực hiện “đầu cơ” cổ phiếu củacác công ty khi thực hiện IPO. Việc đầu cơ này không phải để trởthành nhà đầu tư thực thụ của công ty IPO mà họ chỉ nhằm mụcđích kinh doanh cổ phiếu kiếm lời.Vậy làm thề nào đạt được mục tiêu trên khi mà khối lượng bán rathường rất ít so với tổng khối lượng cổ phiếu của công ty và mứckhối lượng đặt mua bị hạn chế trên mỗi nhà đầu tư?Để mua được cổ phiếu khi đấu giá, ai cũng biết, một mức giá caosẽ chiến thắng nhưng chiến thắng này đi kèm một cái giá phải trả:đó là mức giá mà họ nhận được cao hơn mức giá trung bình củaphiên đấu giá, mức giá cao như thế rất khó mang lại lợi nhuậncho các nhà đầu cơ.Vì vậy chiêu thức đưa ra là: đặt một mức giá cần mua (thườngcao hơn mức trung bình kỳ vọng của thị trường trong phiên đấugiá đó) và cùng lúc đó là đặt một lệnh song song với một mức giácao không tưởng.Kết quả, mức giá không tưởng này sẽ đẩy giá bình quân cao hơnmức giá mà những nhà đầu cơ này thực hiện. Sau đó họ chỉ đơngiản mua lại cổ phiếu này với mức giá thực hiện và sang tay lạivới mức giá bằng hoặc cao hơn mức trung bình để hưởng chênhlệch, thậm chí là siêu lợi nhuận.Nếu các nhà đầu tư đến sau nhận biết điều vô lý này và loại bỏmức giá cao vô lý khi tính lại giá bình quân thì họ sẽ thấy rất vô lýnếu nhận sang tay từ các nhà đầu cơ.Những chiêu thức của các tay đầu cơ có thể trở thành “hộichứng” khi các đại gia là tổng công ty, tập đoàn và một số ngânhàng thương mại quốc doanh tiến hành các hoạt động IPO trongthời gian đến.Hậu quả của trò chơiTại sao những trò chơi như thế lại ngang nhiên diễn ra và đượchợp thức hóa? Người lao động nghèo cũng khó thoát khỏi tròchơi này khi mức giá ưu đãi bán cho cán bộ công nhân viên củacông ty cũng chịu ảnh hưởng, vì rằng mức giá mà họ mua căn cứtrên mức giá bình quân của phiên đấu giá (chỉ được giảm 40%).Vậy với mức giá cao như thế thì những người chỉ biết sống bằnglương làm sao có thể mua được, nếu không tìm cách bán quyềnmua?Còn đối với các cổ đông chiến lược ắt hẳn với mức giá này họ sẽkhó thực hiện được vì phải mua với giá tối thiểu thấp hơn 20%giá trung bình của phiên đấu giá. Chẳng hạn, một ngân hàng Ađược chọn là cổ đông chiến lược của công ty thì một ngân hàngB có thể không được lựa chọn và họ có thể thực hiện trò chơinhư trên với cái giá rẻ mạt chỉ có 5 triệu đồng, ngân hàng A thiệthại lớn vì buộc phải mua giá cao.Chỉ cần một động tháiNhững phân tích trên cho thấy nếu nhà nước không có nhữngđộng thái chính sách phù hợp thì các trò chơi như thế sẽ còn tiếpdiễn dài dài.Cơ quan quản lý thị trường có thể loại bỏ những lệnh có mức giácao không tưởng bằng cách đưa ra những ràng buộc trong “mứctrần” của giá cổ phiếu trong đợt đấu giá. Chẳng hạn như mứctrần này không được vượt quá 10 lần mức giá khởi điểm.Động thái này chẳng những loại bỏ được những nhà đầu cơ làmgiá cổ phiếu mà còn giúp cho việc định giá doanh nghiệp trong hồsơ tư vấn của các công ty chứng khoán được chú trọng hơn vàlàm cho doanh nghiệp quan tâm đến việc xác định giá trị doanhnghiệp khi đưa ra mức giá khởi điểm để tiến hành IPO, đồng thờiđòi hỏi những nhà đầu tư khác khi tham gia đấu giá phải nghiêncứu kỹ hồ sơ công ty để đưa ra các mức giá mua hợp lý.Những can thiệp kịp thời của cơ quan quản lý thị trường theohướng như trên sẽ giúp xác lập mức giá kỳ vọng hợp lý trên thịtrường chứng khoán. Điều này, đến lượt nó, sẽ giúp thị trườngchứng khoán phát triển lành mạnh và bền vững. ...