Khen quá hóa... hỏng con.

Mẹ cần chú ý đặc biệt khi sử dụng lời khen với con trẻ, tránh tình trạng "Con hát mẹ khen hay". Tục ngữ Việt Nam có câu “Con hát mẹ khen hay”. Từ xa xưa, các bậc làm cha mẹ đã dùng những lời khen có cánh dành cho con yêu với mục đích khích lệ sự tự tin và nỗ lực của trẻ, đồng thời nó cũng khiến cha mẹ thêm thăng hoa với niềm tự hào rằng “Con tôi là số một”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khen quá hóa... hỏng con. Khen quá hóa... hỏng conMẹ cần chú ý đặc biệt khi sử dụng lời khen với con trẻ, tránh tình trạng Conhát mẹ khen hay.Tục ngữ Việt Nam có câu “Con hát mẹ khen hay”. Từ xa xưa, các bậc làm cha mẹđã dùng những lời khen có cánh dành cho con yêu với mục đích khích lệ sự tự tinvà nỗ lực của trẻ, đồng thời nó cũng khiến cha mẹ thêm thăng hoa với niềm tự hàorằng “Con tôi là số một”. Lời khen thực sự cần thiết và có ý nghĩa quan trọng trongđời sống tinh thần của con người, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, khen ngợitrẻ như thế nào để tránh được 5 tác động tiêu cực dưới đây là điều nhiều bậc phụhuynh phải suy ngẫm:1. Xem nhẹ giá trị của lời khenCác mẹ đều công nhận việc một em bé 2 tuổi tự xúc đồ ăn mà không làm đổ haymột em bé 5 tuổi biết dọn gọn đồ chơi sau khi chơi xong thì đều đáng khen. Hầuhết các bậc cha mẹ đều dành cho con những lời ngợi khen như “Làm tốt lắm”,“Con thật giỏi”, như một cách để thúc đẩy và khuyến khích đứa trẻ. Tuy nhiên, lờikhen như vậy không phải lúc nào cũng mang lại kết quả như mẹ mong muốn. Nếucha mẹ thường xuyên khen trẻ và dành cho cả những việc trẻ không thực sự nỗ lựcđể đạt được thì trẻ sẽ cho rằng bất cứ điều gì trẻ làm đều là một việc tốt, và nghiêmtrọng hơn trẻ sẽ mắc tính tự cao tự đại hoặc không biết được khả năng thực tế củamình như thế nào.2. Hạn chế suy nghĩ và hành động độc lập của trẻ Khen con nhiều quá lại hóa...hại con (ảnh minh họa)Một khi việc nhận được lời khen từ người khác trở thành mục tiêu sống của trẻ thìmọi hành vi của trẻ luôn phụ thuộc vào ý kiến của đối phương. Trẻ không nhậnthức được cốt lõi của những việc trẻ đang làm là tốt hay xấu mà chỉ hành động theođịnh hướng của người khác.Xét về khía cạnh tâm lý, những lời khen thường xuyên tương tự như: “Con làm tốtlắm” không khuyến khích được trẻ mà còn khiến cho trẻ cảm thấy lo lắng và hoangmang rằng: không biết những việc làm kế tiếp có làm hài lòng cha mẹ haykhông!Mary Budd Rowe, một nhà nghiên cứu tại Đại học Florida đã chỉ ra rằng:các sinh viên thường xuyên nhận được những lời ca ngợi hào phóng từ các giảngviên của mình sẽ có xu hướng lựa chọn những giải pháp an toàn để không bị mất đidanh hiệu mà mình đã đạt được, họ thường dễ dàng từ bỏ những ý tưởng mới củamình ngay khi có một người lớn không đồng tình và càng ngày họ càng ít có khảnăng đương đầu với nhiệm vụ khó khăn.3. Ăn cắp niềm vui của trẻTâm lý của con người nói chung và trẻ em nói riêng đều không thích bị phán xét.Cho dù là lời khen “Con làm tốt lắm” hay lời chê “Việc con làm thật tệ” thì cả haiđều là những lời nhận xét chủ quan. Bạn thử hình dung nếu bất cứ khi nào cha mẹcũng là người đứng ngoài và phán xét những hành vi của trẻ thì trẻ sẽ cảm thấynhư thế nào. Thay vì việc suy nghĩ rằng: mình đã làm được điều gì, trẻ sẽ lo lắng:việc mình làm là đúng hay sai, có phải là việc tốt không.4. Trẻ mất đi niềm đam mêBạn có biết, lời khen “Con vẽ đẹp thế” khi nhìn một đứa trẻ đang vẽ một bức tranhsẽ khiến nó không tiếp tục vẽ nữa. Điều đó đã được nhiều nhà nghiên cứu hàng đầucủa Hoa Kỳ trong lĩnh vực nghiên cứu tâm lý trẻ em chỉ ra rằng: nếu người lớn cóý định đặt ra những phần thưởng hay lời khen ngợi cho trẻ trước mỗi công việc nàođó thì trẻ sẽ có xu hướng mất quan tâm đến việc họ phải làm để có được phầnthưởng. Khen không đúng cách cũng có thể làm hỏng con. (Hình minh họa)Cũng theo một nghiên cứu của Joan Grusec - Đại học Toronto, đối với những đứatrẻ thường xuyên được ca ngợi rằng chúng thật tốt bụng, hào phóng và hay giúp đỡngười khác thì ngày qua ngày những biểu hiện này sẽ dẫn mất đi so với những đứatrẻ không nhận được lời khen. Nếu lần nào họ cũng được nghe rằng: “Con thật làmột người biết chia sẻ” hoặc “Ba mẹ rất tự hào vì con thật tốt bụng ngoan” thì trẻsẽ không còn hứng thú với việc quan tâm và giúp đỡ mọi người nữa. Trẻ sẽ cảmthấy những việc làm của trẻ không còn mang giá trị của quyền riêng tư và nó mangtính trách nhiệm để làm hài lòng một vài người lớn.5. Giảm thành tích của trẻMột nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng: trong các cuộc thi đua ngang tàingang sức giữa một bên là những đứa trẻ luôn được khen ngợi rằng “Con làm tốtlắm” với một bên là những đứa trẻ không nhận được lời khen thì những đứa trẻtrong nhóm thứ hai luôn có thành tích tốt hơn so với nhóm thứ nhất. Tại sao điềunày lại xảy ra? Một phần trẻ phải chịu áp lực tâm lý bởi những lời khen, trẻ lo lắngnếu gặp thất bại, lời khen sẽ chuyển thành lời chê bai. Một phần, khả năng chấpnhận rủi ro của trẻ đã bị bào mòn bởi những lời khen có cánh, điều này đã khiếnkhả năng sáng tạo của trẻ bị giảm sút và trẻ chỉ hướng đến những giải pháp an toànvới hi vọng bảo toàn những lời khen và không bị mất thể diện.Việc khen chê đối với trẻ quả là một điều không hề dễ dàng. Vậy làm thế nào đểvẫn khuyến khích được trẻ và vẫn tránh được những sai lầm kể trên, các mẹ có thểtham khảo ba cách cư xử với trẻ dưới đây nhé:- Không cần nói gì: Không nhất thiết mẹ phải dùng những lời khen để dành tặng trẻmỗi khi trẻ làm được một điều tốt hay chỉ đơn giản là làm mẹ hài lòng. Đơn giảnchỉ là một cái nhìn trìu mến, một tràng vỗ tay đối với các trẻ nhỏ, một cái xoa đầuhay một cái hôn đầy sự trân trọng của mẹ. Những hành động không lời này sẽ thaythế cho những lời khen mà nếu mẹ cứ lặp đi lặp lại sẽ trở nên sáo rỗng.- Thay vì lời khen, hãy dùng cách chia sẻ: Khi bé xếp được một hình thù ngộnghĩnh từ bộ xếp hình thì mẹ đừng vội khen “Con xếp đẹp đấy”mà hãy trò chuyệnvà hỏi trẻ: “Con mới sáng tạo ra một cách ghép hình con vật mới đó à. Cái đuôicủa nó sao lại dài và ngộ nghĩnh thế nhỉ”. Bằng cách đưa ra những lời gợi ý nhưvậy, mẹ sẽ giúp trẻ biết cách chia sẻ cũng như trình bày ý tưởng của mình.- Nói ít hơn và hỏi nhiều hơn: Các mẹ sẽ làm gì nếu bé yêu cầm bức tranh bé vừavẽ ra khoe mẹ. Thay vì lập tức khen bé: “Con vẽ đẹp quá”, mẹ hãy đặt các câu hỏiđể b ...