Kinh nghiệm làm kính thiên văn (Đặng Vũ Tuấn Sơn)

Cơ sở lí thuyết. Để làm một chiếc kính thiên văn đơn giản, trước hết bạn cần nắm được nguyên tắc vật lí của việc lắp kính. 1- Độ phóng đại: độ phóng đại của một chiếc kính có giá trị bằng thương số chiều dài tiêu cự của vật kính và thị kính. G= f1/f2. 2- Vị trí tương đối của 2 kính: nguyên tắc cơ bản là phải đặt sao cho tiêu điểm của 2 kính trùng nhau (cái này chỉ là tương đối nhưng cố gắng càng chính xác càng tốt), có nghĩa là bạn sẽ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh nghiệm làm kính thiên văn (Đặng Vũ Tuấn Sơn) Kinh nghiệm làm kính thiên văn Cơ sở lí thuyết. Để làm một chiếc kính thiên văn đơn giản, trước hết bạn cần nắmđược nguyên tắc vật lí của việc lắp kính. 1- Độ phóng đại: độ phóng đại của một chiếc kính có giá trị bằngthương số chiều dài tiêu cự của vật kính và thị kính. G= f1/f2. 2- Vị trí tương đối của 2 kính: nguyên tắc cơ bản là phải đặt sao chotiêu điểm của 2 kính trùng nhau (cái này chỉ là tương đối nhưng cố gắngcàng chính xác càng tốt), có nghĩa là bạn sẽ phải có một ống kính có chiềudài bằng tiêu cự của vật kính - do tiêu cự của thị kính khá ngắn và sẽ còn cóthêm bộ phận chỉnh khoảng cách của vật kính so với thị kính nên độ dài ốngkính chỉ cần đúng bằng độ dài của tiêu cự vật kính. Thứ hai nữa là 2 kínhphải đặt đồng trục, tức là trục chính của 2 thấu kính (vật kinh + thị kính)phải trùng nhau. Điều này cũng chỉ là tương đối, bạn nên cố gắng hết sức để2 trục càng gần nhau càng tốt. Chuẩn bị vật liệu: Vật liệu cơ bản nhất tất nhiên là thị kính và vật kính rồi. Tùy vào mụcđích sử dụng và các tính toán của riêng bạn về độ sai số của việc điều chỉnh,bạn có thể có các cách chọn thị kính và vật kính khác nhau, ở đây tôi sửdụng 2 vật kính có tiêu cự là 100 và 50cm và các thị kính có tiêu cự trongkhoảng 1-3cm. Như vậy các vật liệu cần chuẩn bị gồm: 1- 2 vật kính tiêu cự 100 và 50 cm, để đơn giản, bạn có thể ra mộthiệu kính thuốc nào đó mua 2 mắt kính của kĩnh viên thị. Nói với cửa hànglà muốn mua 2 mắt kính viễn chưa mài đường kính (phi) 65 (mm), một cáisố 1 và 1 cái số 2. Số ở đây chính là điốp, tiêu cự của kính có giá trị làf=1/D, tức là kính số 1 sẽ có tiêu cự 100cm và số 2 là 50cm. Giá của mỗichiếc kính này là 10 nghìn đồng. 2- Thị kính: bạn có thể có nhiều cách mua thị kính, tuy nhiên kinhnghiệm mua thị kính của tôi, tôi đã học được của một anh bạn tôi cùng trongCLB Thiên văn học. Được chỉ dẫn, tôi đã ra chợ trời (Hà Nội) tìm đến mấyhàng bán linh kiện điện tử hỏi và được cho xem một số các thấu kính (có lẽlà thị kính hoặc vật kính của kính hiển vi hay một số dụng cụ quang học cũtháo ra), tôi đã chọn được một số kính thích hợp. Lưu ý các bạn là chọn cáckính này các bạn nên để ý tiêu cự của kính và chất lượng kính. Cách xácđịnh tiêu cự của một thấu kính nhỏ như vậy rất dễ. Bạn có thể ước lượngtương đối chính xác bằng cách đưa thấu kính lên tay bạn hay một vật gì đó,đath sát kính vào và di chuyển dần ra xa. Bạn sẽ thấy hình ảnh to dần và khinào hình ảnh biến mất trước khi nó bị lộn ngược thì cái điểm mà hình ảnhbiến mất đó chính là lúc khoảng cách từ vật bạn quan sát đến mặt kính đúngbằng tiêu cự. Tiếp đó bạn chỉ việc kiểm tra xem kính có bị xước không(không nên lấy các kính đã xước nhé). Giá của mỗi chiếc kính này khoảng15- 10 nghìn đồng (cũng có cái đắt hơn hay rẻ hơn tùy vào chất lượng củachúng), bạn nhớ chọn mua tiêu cự từ 1-3cm thôi, không nên chọn nhữngkính tiêu cự cankhoangr 3m ống nhựa. Để chắc ăn, tôi mua 4m ống nhựa PVC đườngkính 60mm (họ bán cả cây 4m), mỗi mét này giá 12 nghìn đồng (loại rẻ hơn- 6000 rất dễ vỡ và bị uốn cong do quá mỏng nên sẽ làm độ chính xác bị sailệch, bạn cũng không nên tham mua ống loại đắt quá, nó có thể sẽ nặng, rấtkhó sử dụng) Ngoài ra tôi chuân bị thêm các bộ phận sau (cũng thuộc hệ thống ốngPVC): - 2 cái chuyển bậc 76-60 (mm) - 2 ống nối chữ T (có 3 đầu nối) đường kính 60mm - 3 ống nối vuông góc và một ống nối thẳng 60 - Mấy cái chuyển bậc 60 - 48 hay 60-42 tùy theo số lượng thị kính - Khoảng 40cm ống nhựa đườg kính tuy` theo thi kinh da~ mua. - (các chuyển bậc ở trên và ống nhựa loại nhỏ bạn có thể mua linhđộng tùy theo các thikính bạn có) Toàn bộ số ống nước này tôi mưa hết 70 nghìn đồng. 4- Các dụng cụ khác: Để thực hiện việc làm kính này bạn cần có thêmmột số dụng cụ khác để thực hiện: - 1 cái thước dây - băng dính (đừng mua lọai 500đ/cuộn nhé, không ăn thua đâu) - cưa sắt (bạn có thể mua ngay tại cửa hàng ống nước) - Đất sét (để gắn các kính vào ống nước, dùng keo hay băng dính rấtkhó), bạn có thể vào cửa hàng dụng cụ học sinh và mua một hộp đất nặn vớigiá 4000đ. - bút dạ để đánh dấu các đoạn ống nước khi sử dụng. Như vậy là bạn đã có đầy đủ các dụng cụ và vật liệu cần thiết để làmmột chiếc kính thiên văn đơn giản cho riêng mình rồi đấy. Khi thực hiệnviệc mua vật liệu này, tôi cũng mất đến 1 buổi để mua được đầy đủ, do đóbạn cũng nên kiên nhẫn một chút nhé. Bây giờ xin được nói qua một chút về các bước lắp một chiếc kínhđơn giản với các vật liệu như trên theo kinh nghiệm của tôi, rất mong đượctrao đổi với tất cả những ai quan tâm và nhận được sự góp ý của tất cả cácbạn. Các bước lắp ráp chiếc kính thiên văn. (do chưa ...