Lê hiến tông ( 1497- 1504)

Niên hiệu : Cảnh ThôngVua Lê Hiến Tông tên húy là Tranh, lại có húy là Huy, là con trưởng của Thánh Tông, sinh ngày 10 tháng 8 năm Tân Tỵ ( 1461), mẹ là Trường Lạc thánh từ Hoàng thái hậu, họ Nguyễn, húy là Hằng, người ở hương Gia Mưu ngoại trang, huyện Tống Sơn ( Thanh Hóa), con gái thứ hai của Thái úy Trình quốc công Đức Trung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lê hiến tông ( 1497- 1504) Lê hiến tông ( 1497- 1504) Niên hiệu : Cảnh ThôngVua Lê Hiến Tông tên húy là Tranh, lại có húy là Huy, là con trưởngcủa Thánh Tông, sinh ngày 10 tháng 8 năm Tân Tỵ ( 1461), mẹ làTrường Lạc thánh từ Hoàng thái hậu, họ Nguyễn, húy là Hằng, ngườiở hương Gia Mưu ngoại trang, huyện Tống Sơn ( Thanh Hóa), con gáithứ hai của Thái úy Trình quốc công Đức Trung.Tranh là con cầu tự ở am Từ Công ( Từ Đạo Hạnh), trên núi Phật tích,sinh ra đã có dáng vẻ thiên tử, mũi cai, mặt rồng, vẻ người đứng đắn,đẹp đẽ khác thường được Thánh Tông yêu quý lắm. Năm QuangThuận thứ 3 - năm Nhâm Ngọ ( 1462) Tranh được lập làm Hoàng TháiTử.Vua cha ở ngôi tới 38 năm nên Thái tử ở ngôi Đông cung lâu cung lâu( 36 năm), vì thế khi được nối ngôi, ông đã ở tuổi chín chắn và từngtrải ( 36 tuổi). Trong thời gian 7 năm cầm quyền chính, ông không cógì sáng tạo so với triều vua trước. Trước một ngôi sao sáng chói thìông vua con này chỉ là một cái bóng. Vả chăng chính vua Hiển Tôngđã từng nói. Thánh tổ gây dựng trung châu, hoàng phụ ta trong trịngoài dẹp. Ta tuân giữ phép cũ…Chẳng qua chỉ là người làm ruộngthêm cho sáng tỏ ra…mà thôi. Sử gia Vũ Quỳnh, người cùng thời thìnhận xét. Vua thông minh, trí tuệ hơn người mà nhân từ ôn hòa,không làm nghiêm trọng sự việc lâu. Thường khi ta chầu vui vào, lạiđem các đại sĩ phu hỏi về chính sự hay dở, lấy lời nói dịu dàng, nétmặt vui tươi, dỗ cho nói ra, cho nên biết hết tình người dưới, phá hếtsự che lấp. Kẻ hạ thần có lầm chỉ răn quở qua loa, không nỡ đánh roilàm nhục. Cách cai trị nhàn hạ ung dung, chưa từng lộ ra lời nói sắcmặt tức giận mà thiên hạ răm rắp nghe theo.Ông là người chú trọng đặc biệt đến việc làm thủy lợi, chăm sóc bảovệ đê điều. Mỗi xá cho đặt một mỗi trưởng chuyên trông coi việc nôngtrang, làm ruộng, trồng dâu chăn tằm, cũng dưới thời vua này chophép quân đội và công tượng thay phiên nhau tháng 6, tháng 10 chiamột nửa về làm ruộng. Ông cũng chú ý đến giáo dục quan lại chốngthói quan liêu và tham nhũng…Lê Hiến Tông trị vì 7 năm nhưng ông là vua cuối cùng của triều Lê Sơcòn giữ được thành tựu từ thời Thái Tổ gây dựng.Lê Hiến Tông cũng là ông vua đầu tiên của triều Lê lại có hướng trở vềvới đạo Phật, ông cho xây dụng các điện thượng Dương, Giám Trị, ĐỗTrị, Trường Sinh làm chỗ nghỉ ngơi, đọc sách và ăn chay. Tuy nhiênông cũng không tránh được lời phê của sử thần là đã ham nữ sắc quánhiều để đến nỗi bị bệnh nặng. Ông mất ngay23 tháng 5 nămk GiápTý( 1504) thọ 44 tuổi, Lê Hiến Tông có 6 hoàng tử, con trưởng là AnVương Tuân, con thứ hai là Uy mục đế Tuấn, con thứ 3 là Tự hoàngthuần, con thứ tư là thông Vương Dung, con thứ năm là Minh VươngTrị và con thứ 6 là Tư Vương Dưỡng. Lê túc tông ( 1504) Niên hiệu : Thái TrinhSau 76 năm kể từ khi Lê Thái Tổ lên ngôi sáng lập triều Lê đến hết đờiLê Hiến Tông, nhà Lê trải qua một chặng đường đi lên, để lại tronglịch sử dân tộc nhiều bậc vua hiền, nhiều ông vua sáng, nhiều thànhtựu rực rỡ về mọi mặt. Song từ sau đó, nhà Lê bước vào thời kỳ suyvong với những ông vua mà với thời gian không thể tẩy xóa đượctiếng xấu.Sau khi Hiến Tông qua đời, người kế vị ông là con trai thứ ba tên làThuần năm đó 17 tuổi. Đúng là Hiến Tông đã chọn được người kế vịxứng đáng, vua Lê Túc Tông là người dốc trí ham học, thân ngườihiền, vui điều thiện, đáng là vị vua giỏi giữ nghiệp Thái Bình. Mẹ làTrang thuận Hoàng thái hậu họ Nguyễn, húy là Hoàn, người làng BìnhLăng, huyện Thiên Thi ( Hưng Yên ). Lên ngôi ngày 6 tháng 6 nămGiáp Tý ( 1504), đến tháng 11 năm đó vua sai sứ thần Nguyễn BảoKhuê mang các biểu xin phong vua mới, nhưng sứ thần chưa qua khỏicửa ải biên giới thì đã phải đổi tờ biểu khác, báo tang vua mới và xinphong cho vua tiếp theo, bởi Túc Tông đã qua đời.Khi bị ốm nặng, biết mình khó qua khỏi, vua Túc Tông cho gọi cácquần thần đến để chỉ định người nối ngôi thay cho mình là con thứ haicủa Hiến Tông tên là Tuấn. Ông còn dặn, con thứ hai của Hiến Tôngtên là Tuấn, người hiền minh nhân hiếu, có thể nối ngôi chínhthống…Nếu thân vương nào tiếm ngôi trời thì người trong nước giết đi.Túc Tông mất ngày 7 tháng 12 năm Giáp Tý ( 1504), làm vua được 6tháng. Lê chiêu tông ( 1516 – 1522) Niên hiệu : Quang Thiệu.Vua húy là Y, lại có tên nữa là Huệ, cháu bốn đời của Lê Thánh Tông,cháu đích tôn của Kiến vương Tân, con trưởng của Cẩm giang vươngSùng. Mẹ là Hoàng hậu Trịnh Thị Loan, người xã Phi Bạo, huyệnThanh Chương ( Nghệ An). Ông sinh ngày 4 tháng 10 năm Bính Dần (1506), khi Trương Dực đế bị giết năm Bính Tý ( 1516), không có connối, quan đại thần là Lê Nghĩa Chiêu, Trịnh Duy Sản đón lập lên làmvua, khi đó ông mới 11 tuổi. Nhưng khi đó kinh thành bị tàn phá,Trịnh Duy Sản phải rước vua vào Tây Kinh, Trần Cảo thấy kinh thànhbỏ không đã chiếm lấy và tự xưng làm vua. Thấy vậy, triều đình saiTrịnh Duy Sản, Nguyễn Hoằng Dụ, Trịnh Tuy…vây đánh Trần Cảo,Trần Cảo phải chạy lên đất Lạng Nguyên ( Lạng Sơn).Triều Lê sau khi dẹp tan được loạn Trần Cảo thì nội bộ càng lục đục,đánh giết lẫn nhau. An Hòa hầu Nguyễn Hoàng Dụ và Vĩnh Hưng báTrịnh Tuy đem quân đánh nhau liên miên. Dân chúng khổ sở cảnhloạn lạc, đầu rơi máu chảy. Giặc bên ngoài chưa yên, các quan thầnđánh lẫn nhau, giết nhau dưới cửa khuyết, máu giây đầy chốn kinhsư, mặt trời vàng tối, vận nước ngày một suy.Trước tình hình đó, Nho giáo ngày một suy vi, nhường chỗ cho Phậtgiáo và Đạo giáo cùng các thứ ma thuật ngày càng phát triển.Trong đó các thế lực phò lập vua, mỗi người đều có mưu đồ riêng.Càng về sau, bằng tài năng quân sự nổi bật và sự khôn khéo thâutóm quyền hành. Mạc Đăng Dung đã ngày càng trở thành một nhânvật cột trụ trong triều. Vua Lê Chiêu Tông phải tự thân hành đến phủđệ của Mạc Đăng Dung gia phong cho ông làm thái phó…Quyền uycủa Mạc Đăng Dung ngày một lớn, người người đều hướng về họ MạcĐăng Dung cho con gái nuôi vào hầu vua thực ra để dò xét coi giữ.Con trưởng của Đăng Dung ...