Lịch sử chẩn đoán hình ảnh - Chương 7 Chẩn đoán hình ảnh hệ thần kinh sọ não

Mục tiêu học tập: phân tích được vai trò của các kỹ thuật hình ảnh đối với hệ thần kinh, sọ não và tùy sống. Trình bày hình ảnh giải phẫu X quang...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử chẩn đoán hình ảnh - Chương 7 Chẩn đoán hình ảnh hệ thần kinh sọ não 130Ch ng 7 CH N OÁN HÌNH NH H TH N KINH, S NÃO VÀ C T S NGI.Các k thu t ch n oán hình nh th n kinhM c tiêu h c t p1. Phân tích c vai trò c a các k thu t hình nh i v i h th n kinh, s não và t ys ng2. Trình bày c hình nh gi i ph u X quang th ng quy và C t l p vi tính s não.1. K thu t ch p X quang th ng quy K thu t ch p X quang th ng quy còn g i là quy c, kinh i n t h n 100 n m nay v ánh giá các t n th ng c a s não và c t s ng. Ch nh ch p X quang x ng s m t, c ts ng hi n nay c xem là hình nh nh h ng cho các k thu t C t l p hi n i. G mcác k thu t:- Ch p h p s toàn b v i ba m t ph ng c b n:M t ph ng trán : t th th ng,M t ph ng d c gi a : t th nghiêng,M t ph ng tr c : t th Hirtz.- Ch p c t s ng t ng vùng: (c , l ng, th t l ng) và b n l ch m c , c l ng, l ng cùng.- Ch p X quang phóng i tr c ti p m t vùng : ch p mõm nha C2- Ch p X quang v i t th ng : Ch p c t s ng g p t i a hay n ng c t i a, ánhgiá các t n th ng eo thân t s ng.2. Siêu âm Siêu âm là ch nh không nhi u cho h th n kinh não tu . Tuy nhiên m t s tr ngh p, siêu âm v i các u dò t n s t 5 - 10MHz, qua c a s x ng m ng ho c thóp, chophép ánh giá s d ch chuy n c u trúc ng gi a trong quá trình choán ch 1 bên bánc u não. V i k thu t siêu âm Doppler màu, có th xác nh các b t th ng c a dòng ch y m chmáu, qua ó g i ý thêm cho ch n oán th n kinh não tu . Siêu âm còn h ng d n ch c dò, nh h ng trong khi ph u thu t các t n th ng sâutrong mô não, ti u não.3. Ch p c t l p vi tính (CLVT) C ng s d ng tia X, k t h p v i thi t b o l ng s suy gi m c a tia X (Detector) saukhi i qua c th , v i x lý c a máy tính, ta có th làm tái hi n hình nh b ng s phân gi ikhông gian và t tr ng. Nh ó, trên nh CLVT thay vì ch có 4 m t nh X quang qui c (x ng ch t c n quang - mô m m - m - khí) cung c p h n 4000 xám g i là n vHounsfield, cho phép ánh giá c b n ch t c a t n th ng. Hi n nay v i các th h máy CLVT a dãy u dò, ã giúp cho ch n oán hình nh th nkinh s não và tu s ng có nh ng b c ti n áng k . T ch n th ng, các tai bi n m ch 131máu não, d d ng m ch não cho n các u não, b nh lý c t s ng ; CLVT ã gi i quy t cb n các v n l n c a h th n kinh. Do v y hình nh CLVT ngày càng ph c p trong lâmsàng các tuy n t c s n trung ng.4. C ng h ng t (CHT) Là ph ng pháp c t l p ph c t p h n, trong khi CLVT ch y u ch c t theo m t ph ngtr c, thì CHT cho phép c t nhi u m t ph ng d c, ngang, trán ; ng th i t o nh b ngnhi u chu i xung khác nhau ; tr c và sau tiêm thu c i quang t . Hình nh CHT ãphân tích c các t n th ng trong mô m m, th n kinh não t y r t lý t ng.So v i CLVT thì CHT có nh y và c hi u cao h n, vì th CHT ngày càng c ngd ng r ng rãi b sung ch n oán cho CLVT và các ph ng pháp khác.5. Ch p ng t y s ng (Myelography) và Ch p C t l p tu s ng có c n quang(Myeloscanner) Hi n nay ch nh b m ch t c n quang I t vào khoang d i nh n c a ng s ng, có thch p khoang t y, bao r th n kinh ho c ch p c t l p, ngày càng ít d n t khi có CHT pháttri n. Ch p ng tu s ng có c n quang có th ch n oán c các b nh lý thoát v a m, b nh lý c a bao r khoang d i nh n. CLVT có tiêm thu c c n quang vào ng, ph ih p tiêm thu c c n quang t nh m ch có th ch n oán c các b nh lý khoang ngoàimàng c ng, trong tu . Tuy nhiên v n không th thay th CHT.6. Ch p m ch máu (Angiography) Tiêm ch t c n quang Iode tan trong n c vào ng m ch ho c t nh m ch, sau khi chíchtr c ti p ho c gián ti p qua Catheter (sonde). Ph ng pháp này ánh giá m ch phân bcho h th n kinh bình th ng hay b nh lý, góp ph n ch n oán các t n th ng có thay iphân b m ch máu, trong u lành ho c u ác s não, tu s ng, là n n t ng c a can thi pm ch. K thu t ch p ng m ch tr c và gián ti p ch n oán hi n nay d n d n thay th b ich p m ch máu s hóa nh ch p m ch CLVT (CTA), ch p m ch CHT (MRA). Vai tròc a ch p m ch ch còn l i ch c n ng can thi p.7. Ch p nh p nháy ng v phóng x (Scintigraphie) V i các ch t ng v phóng x a vào c th , nh m t thi t b ol ng b c x , ghi l ihình nh, ánh giá phân b v n t c ào th i. u i m c a k thu t này là ánh giá ch c n ng. Các k thu t hi n i nh PET, SPECT ã b sung hoàn thi n cho ch n oán h th nkinh. 132II.Gi i ph u X quang s não1. Các x ng s và kh p s Kh p d c gi a Kh p trán Kh p vành Kh p Lamda Hình 1. X ng ...