Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp: Nghiên cứu giống lúa thơm trong điều kiện phèn và phèn mặn

Mục tiêu nghiên cứu của luận án là nhằm chọn lọc được các giống lúa canh tác tốt trong điều kiện phèn và phèn mặn mà vẫn duy trì được tính thơm cũng như giữ được những đặc tính tốt của giống. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp: Nghiên cứu giống lúa thơm trong điều kiện phèn và phèn mặn BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ NGUYỄN PHÚC HẢO NGHIÊN CỨU GIỐNG LÚA THƠMTRONG ĐIỀU KIỆN PHÈN VÀ PHÈN MẶN LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP NGÀNH KHOA HỌC CÂY TRỒNG MÃ NGÀNH: 62 62 01 10 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ NGUYỄN PHÚC HẢO NGHIÊN CỨU GIỐNG LÚA THƠMTRONG ĐIỀU KIỆN PHÈN VÀ PHÈN MẶN LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP NGÀNH KHOA HỌC CÂY TRỒNG MÃ NGÀNH: 62 62 01 10 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN PGS.TS. VÕ CÔNG THÀNH 2020 LỜI CẢM TẠ Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Võ Công Thành đã tận tình hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuậnlợi cho những lời khuyên và kinh nghiệm hết sức quí báu trong việc nghiên cứuđể tôi hoàn thành luận án này. GS.TS. Hà Thanh Toàn, NGND.PGS.TS. Huỳnh Thanh Nhã và ThS.Nguyễn Thành Long đã động viên, tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trongsuốt thời gian học nghiên cứu sinh. Xin chân thành cám ơn Ban Giám Hiệu Trường Đại học Cần Thơ, Ban Chủ nhiệm Khoa NôngNghiệp, khoa Sau Đại học. Quý Thầy Cô, anh chị em Bộ môn Di truyền Giống Cây trồng và Khoahọc Cây trồng. PGS. TS. Lê Việt Dũng, GS.TS. Nguyễn Bảo Vệ, PGS.TS. Trần KimTính, GS.TS. Lê Văn Hòa và TS. Nguyễn Thành Hối đã hướng dẫn, gợi ý, gópý và cung cấp rất nhiều thông tin để tôi có thể hoàn thành tốt luận án này. Các anh chị, cán bộ Trung tâm khuyến nông tỉnh Long An đã nhiệt tìnhgiúp đỡ tạo mọi điều kiện thuận lợi tại địa phương để tôi có thể hoàn thành tốtphần thí nghiệm ngoài đồng trong luận án này. Chân thành cảm ơn các bạn sinh viên Công nghệ giống cây trồng khoá 39,40 và 41 đã đồng hành cùng tôi trong quá trình thực hiện các thí nghiệm. Xin chân thành cám ơn gia đình tôi đã ủng hộ cho tôi cả về mặt vật chấtlẫn tinh thần, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi để tôi có thể yên tâm học tậpvà công tác. Xin trân trọng ghi nhớ tất cả những đóng góp chân tình, sự động viên, giúpđỡ nhiệt tình của bè bạn và các anh em mà tôi không thể liệt kê hết trong trangcảm tạ này. Tác giả Nguyễn Phúc Hảo i TÓM TẮT Cây lúa mùa ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thường được canhtác ở những vùng nhiễm phèn, mặn nhưng chỉ trổ được ở mùa vụ có thời gianchiếu sáng ngày ngắn. Vì vậy, việc làm mất ảnh hưởng của quang kỳ trên cácgiống lúa mùa nhưng vẫn duy trì được tính thích nghi, có phẩm chất gạo thơmngon và chống chịu được phèn, mặn là yêu cầu cấp thiết hiện nay nhằm phụcvụ cho sản xuất ở các vùng đất nhiễm phèn, mặn ở ĐBSCL, đặc biệt, trong điềukiện hạn hán gần như xuất hiện mỗi năm làm đất canh tác bị xì phèn hay hiệntượng mặn xâm nhập nhiều làm đất nhiễm mặn ngày càng trầm trọng. Với vậtliệu ban đầu là giống lúa mùa Nàng Thơm Chợ Đào (NTCĐ) thu thập tại CầnĐước, Long An - bằng cách xử lý 1.000 hạt vào giai đoạn hạt nảy mầm ở nhiệtđộ 500C trong suốt thời gian 5 phút, với mục đích gây sốc nhiệt nhằm tạo ranhững biến đổi nhất định trên hạt lúa. Những hạt đã xử lý (Mo) được trồng vàchọn dòng từ thế hệ M1 đến M5 trong nhà lưới trong điều kiện thời gian ngàydài và ngày ngắn xen kẽ. Kết quả cho thấy xử lý nhiệt độ gây sốc nhiệt có tầnsố xuất hiện những biến đổi là 2‰, chiều dài hạt thay đổi so với giống gốc (tăng0,1 - 0,2 mm). Tổng cộng 4 dòng lúa mới được chọn, mất quang kỳ, có thời giansinh trưởng ngắn (6 tấn/ha. Kết quả PCR với các mồi chuyên biệt cho thấy LA15 vàLA16 có gen thơm đồng hợp lặn fgr. Quá trình chọn lọc mùi thơm của các dònglúa mới có sử dụng marker phân tử protein liên kết với tính thơm với trọng khối16kDA, cho hiệu quả chọn lọc cao và chính xác. Từ khóa: Lúa chịu mặn, sốc nhiệt, lúa chịu phèn, lúa không quang kỳ. ii SUMMARY Traditional rice in the Mekong Delta are often cultivated in acidic andsaline soils, but they can only flower in season with short-day period due to itsphotoperiod sensitive. Therefore, deflecting the photoperiod sensitive of thesegood quality, good adaptability and salinity tolerance seasonal rice varietiesis an urgent requirement, to providing seed for production in the acidic andsalty soils in the Mekong Delta. Especially, in drought conditions that almostoccurs every year, makes the soil become contaminated with alum, or thephenomenon of salinity intrusion, makes the soil more and more salty. Thisstudy was carried out with a traditional rice variety: “Nang Thom Cho Dao”,by treating 1.000 seeds in the germination stage at temperature is 500C during5 minutes to create heat shock, from which a certain change occurs in thegrain. The treated seeds (M0) were planted and clone from generation M1 toM5 in the greenhouse with long - day and short - day lighting time alternatingcondition. The results showed that, heat shock treatment had frequency ofchanges was 2‰, the rice grain length changed in compared to the originalvariety (increased 0.1 to 0.2 mm). Four of new rice lines were selected,photoperiod insensitive, with short duration ( 6 tons/ha.The PCR results with specific primers suggested that LA15 and LA16 lineshave homozygous aromatic genes. The aroma selection process of new ricelines using the aroma-linked protein molecule marker, with a molecular weightis 16kDA, gives high selection efficiency and accuracy. Keywords: Salinity tolerant rice variety, temperature shock method, acid-tolerant rice, non - photoperiod muatant rice. iii MỤC LỤCM ...