Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Bản sắc văn hóa tộc người qua hoạt động trình diễn ở Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

Luận án "Bản sắc văn hóa tộc người qua hoạt động trình diễn ở Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam" nghiên cứu các hoạt động trình diễn ở Bảo tàng DTHVN nhằm chỉ rõ việc tạo dựng bản sắc tộc người là một quá trình phức hợp thông qua những lăng kính khác nhau, từ sự thương thảo của các bên tham gia (Nhà nước, cộng đồng, các bên liên quan) đến tính chính trị của bảo tàng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Bản sắc văn hóa tộc người qua hoạt động trình diễn ở Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI AN THU TRÀ BẢN SẮC VĂN HÓA TỘC NGƯỜI QUA HOẠT ĐỘNG TRÌNH DIỄN Ở BẢO TÀNG DÂN TỘC HỌC VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC HÀ NỘI - 2023 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI AN THU TRÀ BẢN SẮC VĂN HÓA TỘC NGƯỜI QUA HOẠT ĐỘNG TRÌNH DIỄN Ở BẢO TÀNG DÂN TỘC HỌC VIỆT NAM Ngành: Văn hóa học Mã số: 9 22 90 40 LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. LÊ HỒNG LÝ HÀ NỘI - 2023 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của GS.TS. Lê Hồng Lý. Các tư liệu, trích dẫn nêu trong luận án là trung thực, rõ ràng. Những nội dung nghiên cứu của luận án chưa được ai công bố. Tác giả Luận án An Thu Trà MỤC LỤC MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN ......................................................................................................................... 10 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ...........................................................................10 1.1.1. Tộc người và vấn đề phân loại tộc người ở Việt Nam ............................... 10 1.1.2. Nghiên cứu về bản sắc và bản sắc văn hóa tộc người ................................ 14 1.1.3. Nghiên cứu vai trò của bảo tàng trong việc tạo dựng bản sắc văn hóa tộc người............................................................................................................... 21 1.1.4. Đánh giá về các công trình nghiên cứu ...................................................... 28 1.2. Khái niệm công cụ và cơ sở lý luận.......................................................................30 1.2.1. Khái niệm công cụ ..................................................................................... 30 1.2.2. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 36 TIỂU KẾT ................................................................................................................. 42 Chương 2: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN BẢO TÀNG DÂN TỘC HỌC VIỆT NAM VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÌNH DIỄN VĂN HOÁ TỘC NGƯỜI ............................................................................................................. 44 2.1. Sự hình thành và phát triển Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam...........................44 2.1.1. Chủ trương xây dựng ................................................................................. 44 2.1.2. Xây dựng các không gian trưng bày .......................................................... 45 2.1.3. Một số thành tựu trong quá trình hình thành và phát triển Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.................................................................................................. 49 2.2. Quá trình tổ chức hoạt động trình diễn ở Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam ....51 2.2.1. Kinh nghiệm của một số bảo tàng trên thế giới và bài học, tôn chỉ của Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam .......................................................................... 51 2.2.2. Quan niệm về tổ chức hoạt động trình diễn tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam .............................................................................................................. 55 2.2.3. Tổ chức các hoạt động trình diễn ở Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam ....... 59 TIỂU KẾT ................................................................................................................. 65 Chương 3: HOẠT ĐỘNG TRÌNH DIỄN BẢN SẮC VĂN HÓA TỘC NGƯỜI BANA, THÁI, KINH Ở BẢO TÀNG DÂN TỘC HỌC VIỆT NAM .... 66 3.1. Trình diễn bản sắc văn hóa tộc người Bana ........................................................66 3.1.1. Trưng bày văn hóa Bana tại tòa Trống đồng.............................................. 67 3.1.2. Trưng bày văn hóa Bana tại Vườn kiến trúc .............................................. 69 3.1.3. Hoạt động trình diễn của dân tộc Bana ...................................................... 73 3.2. Trình diễn bản sắc văn hóa tộc người Thái .........................................................77 3.2.1. Không gian nhà Thái đen trong tòa Trống đồng ........................................ 77 3.2.2. Hoạt động trình diễn của dân tộc Thái ....................................................... 82 3.3. Trình diễn bản sắc văn hóa tộc người Kinh ........................................................85 3.3.1. Trưng bày văn hoá của dân tộc Kinh trong toà Trống đồng ...................... 85 3.3.2. Không gian văn hóa của dân tộc Kinh tại Vườn kiến trúc ......................... 92 3.3.3. Hoạt động trình diễn của dân tộc Kinh ...................................................... 96 TIỂU KẾT ............................................................................................................... 105 Chương 4: HOẠT ĐỘNG TRÌNH DIỄN TẠI BẢO TÀNG DÂN TỘC HỌC VIỆT NAM VÀ TÍNH CHÍNH TRỊ CỦA TẠO DỰNG BẢN SẮC .................. 106 4.1. Vấn đề chọn lọc trong tạo dựng bản sắc văn hóa tộc người ............................106 4.1.1. Chọn lọc từ bối cảnh của bảo tàng ........................................................... 106 4.1.2. Chọn lọc từ bối cảnh của cộng đồng ........................................ ...