Luận văn Thạc sĩ Lâm nghiệp: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái cây Cẩm lai vú (Dalbergia oliver Pierre) ở giai đoạn vườn ươm

Mục tiêu của đề tài là xác định phương pháp bảo quản hạt Cẩm lai vú; xác định ảnh hưởng của thời gian bảo quản đến tỉ lệ nảy mầm của hạt Cẩm lai vú; xác định được đặc điểm chịu bóng của loài cây Cẩm lai vú ở giai đoạn vườn ươm;... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Lâm nghiệp: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh thái cây Cẩm lai vú (Dalbergia oliver Pierre) ở giai đoạn vườn ươm 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Rừng là một tài nguyên vô cùng quý giá mà thiên nhiên đã ban tặngcho chúng ta. Rừng là chiếc nôi hữu sinh nâng niu, bảo vệ và nuôi dưỡng conngười, rừng không chỉ cung cấp nguyên liệu, lâm sản, bảo vệ môi trường, cânbằng hệ sinh thái mà còn có giá trị trong đời sống văn hóa, du lịch và an ninhquốc phòng. Mặt khác, rừng là một tài nguyên có khả năng tự tái tạo nếu con ngườibiết khai thác, lợi dụng hợp lý. Nhưng do áp lực dân số và nhu cầu lâm sảnngày một tăng mà con người đã khai thác rừng ồ ạt, vượt quá khả năng tự điềukhiển của rừng dẫn đến mất cân bằng hệ sinh thái và làm ảnh hưởng nghiêmtrọng đến môi trường sống. Trong thập kỷ 90 của thế kỷ 20 diện tích rừng của Việt Nam bị giảmsút một cách nghiêm trọng. Theo tài liệu của P.Maurand năm 1943, diện tíchrừng ở nước ta có khoảng 14,3 triệu ha, tỷ lệ che phủ 43,8% diện tích cảnước, nhưng đến năm 1993 diện tích rừng nước ta chỉ còn 9,3 triệu ha, tỉ lệche phủ chiếm khoảng 28% diện tích cả nước. Rừng bị tàn phá dẫn đến phávỡ cân bằng sinh thái, hạn hán, lũ lụt thường xuyên xảy ra, đất đai bị xói mòn,rửa trôi, thoái hóa.... Trước tình hình trên, vấn đề phục hồi rừng, phủ xanh đất trống, đồi núitrọc là một trong những nhiệm vụ to lớn, cấp bách được đặt ra nhằm góp phầnổn định phát triển kinh tế xã hội và tạo vốn rừng cho tương lai. Trong thờigian gần đây diện tích rừng Việt Nam đang có xu hướng phục hồi, theo kếtquả kiểm kê rừng công bố năm 2003 tổng diện tích đất có rừng đã tăng lên11.784.589 ha. Tuy diện tích rừng có tăng nhưng chất lượng rừng vẫn chưađảm bảo. Do vậy, Chính phủ Việt Nam đã có những chính sách, chiến lượcnhằm bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng. 2 Một trong những vấn đề bảo vệ và phát triển vốn rừng chính là thực hiệncác biện pháp làm giàu rừng. Làm giàu rừng chính là kỹ thuật bổ sung, nâng caosố lượng cây có giá trị kinh tế bằng tái sinh nhân tạo hay xúc tiến tái sinh tựnhiên áp dụng cho các lâm phần có quá ít hay không có cây có giá trị kinh tế. Tây Nguyên là khu vực có nguồn tài nguyên rừng phong phú và đadạng về chủng loại, nơi được coi là còn giàu về trữ lượng rừng, nhưng vấn đềdi dân tự do, phá rừng trồng cây công nghiệp và việc khai thác rừng khôngđúng kỹ thuật đã làm cho rừng Tây Nguyên bị tàn phá một cách nhanh chóng,trong đó có những loài cây bản địa quý hiếm cũng ngày càng cạn kiệt và cónguy cơ tiệt chủng. Do đó, vấn đề bảo tồn và phát triển các loài cây này là hếtsức cần thiết. Cây Cẩm lai vú (Dalbergia oliver Pierre) là loài cây thuộc họ Đậu(Fabaceace). Đây là loài cây gỗ lớn có chiều cao từ 25 - 30m, đường kính khicây trưởng thành có thể đạt tới 80 cm. Gỗ Cẩm lai vú có giác màu vàng nhạt,lõi màu nâu đỏ có vân đen, không bị mối mọt dùng để đóng đồ cao cấp, đồmỹ nghệ,... gỗ có giá trị xuất khẩu cao. Do giá trị sử dụng, giá trị xuất khẩu của loài cây này nên thực tế câyCẩm lai vú đã và đang bị khai thác mạnh dẫn đến số lượng cá thể còn rất ít.Để bảo tồn và phát triển loài cây này, cần tiến hành các biện pháp bảo vệ diệntích rừng còn lại, đồng thời cần tăng diện tích trồng loài cây này bằng cáchtrồng mới hoặc tiến hành trồng rừng bổ sung làm giàu rừng. Để bảo tồn và phát triển loài cây Cẩm lai vú một cách hiệu quả chúngta cần phải biết rõ đặc điểm, nhu cầu sinh thái của loài cây này ở các giai đoạnsinh trưởng, phát triển như thế nào? từ đó chúng ta mới có thể tác động mộtcách tích cực đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, đồng thời thôngqua đó đưa ra biện pháp kỹ thuật gây trồng loài. Tuy nhiên, trên thực tế loàicây này vẫn chưa được quan tâm nghiên cứu. 3 Từ những vấn đề trên để góp phần phục vụ cho việc nghiên cứu và ứngdụng vào thực tiễn sản xuất chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiêncứu một số đặc điểm sinh thái cây Cẩm lai vú (Dalbergia oliver Pierre) ởgiai đoạn vườn ươm”. Do hạn chế về điều kiện thời gian nên đề tài mới chỉdừng lại ở việc nghiên cứu ảnh hưởng của một số nhân tố tiểu khí hậu đếnsinh trưởng của cây con Cẩm lai vú ở giai đoạn vườn ươm. 4 Chương 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU1.1. Trên thế giới - Nghiên cứu về hình thái, phân loại và giá trị sử dụng Họ đậu (Fabaceae) là một họ lớn gồm khoảng 490 chi và gần 12.000loài phân bố rộng trên trái đất. Theo Pierre (1877), loài Cẩm lai vú (Dalbergia oliver Pierre) thuộc họĐậu. Đây là loài cây gỗ lớn cao từ 25 - 30cm, đường kính có thể đạt tới 80cm. Thân tròn thẳng, tán xòe rộng, cành lớn và thưa. Cành non nhẵn, nhiềuđốm sần sùi. Lá kép lông chim một lần lẻ, mọc cách, dài 10 - 18cm. Cuống ládài 9 - 13 cm màu lục, có cạnh, mang 9 - 13 lá chét. Lá chét hình trứng tráixoan, đầu nhọn dần, đuôi gần tròn, dài 3 - 3,5 cm, rộng 1 - 1,4 cm, mặt trênxanh thẫm nhẵn bóng, mặt dưới nhạt hơn, gân bên 5 - 6 đôi. Cuống lá chét dài4 - 5mm. Lá kèm sớm rụng. Hoa tự hình xim hai ngả tập trung thành ngù hoặc viên chùy ở đầucành. Hoa lưỡng tính không đều. Đài hợp hình ống, mép có 5 thùy tạo thành 2môi. Tràng màu trắng xanh, 5 cánh có móng. Nhị 10 xếp thành 2 bó (9+1).Bầu phủ lông, vòi nhụy dài. Quả đậu bẹt, mỏng, mang 1- 2 hạt; quả dài 5 - 9 cm, rộng 2,5 - 3,5 cm,đầu và đuôi nhọn dần, mép quả mỏng thành cánh, nơi có hạt nổi gồ lên thànhnúm dầy. Quả non màu xanh lục, khi chín màu nâu, không tự nứt. Gỗ có giác màu vàng nhạt, lõi màu nâu đỏ có vân đen, không bị mối mọt. - Nghiên cứu về đặc tính sinh học, sinh thái và phân bố Theo Chanpaisang (1994), Shahunanu và Phanmnoda (1995) và Cole(1999) Cẩm lai vú phân bố trong các kiểu rừng rậm thường xanh và rừng nửarụng lá ở Mya ...