Luận văn Thạc sĩ Luật học: Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo pháp luật hình sự Việt Nam thực tiễn từ quận Long Biên, thành phố Hà Nội

Mục đích nghiên cứu của để tài là làm sáng tỏ một cách có hệ thống những vấn đề lý luận và pháp luật về các tình tiết tăng nặng TNHS theo quy định của Bộ luật; thực tiễn áp dụng các tình tiết đó của Toà án, trên cơ sở đó để xuất những giải pháp hoàn thiện về việc áp dụng các tình tiết tăng nặng TNHS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Luật học: Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo pháp luật hình sự Việt Nam thực tiễn từ quận Long Biên, thành phố Hà Nội VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LƢU ĐÌNH TUẤN ÁP DỤNG CÁC TÌNH TIẾT TĂNG NẶNGTRONG XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ TỪ THỰC TIỄN QUẬN LONG BIÊN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Luật Hình sự và tố tụng hình sự Mã số : 60 38 01 04 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ ĐỨC HỒNG HÀ Hà Nội, 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu ghitrong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận vănchưa từng đượccông bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lưu Đình Tuấn MỤC LỤCMỞ ĐẦU……………………………………………………………………………….1Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ÁP DỤNG TÌNH TIẾT TĂNGNẶNG TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ…………………………………………………7 1.1. Một số vấn đề lý luận về trách nhiệm hình sự……………………………….7 1.2. Một số vấn đề lý luận về các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự……..18 1.3. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự trước khi ban hành Bộ luật hình sự năm 2015…………………………………………………………………….27Chương 2: CÁC TÌNH TIẾT TĂNG NẶNG TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰTRONGBỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015…………………………………………33 2.1. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thuộc yếu tố mặt khách quan của tội phạm…………………………………………………………………………33 2.2. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thuộc yếu tố mặt chủ quan của tội phạm…………………………………………………………………………49 2.3. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thuộc nhân thân người phạm tội………………………………………………………………………………..52Chương 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG CÁC TÌNH TIẾT TĂNG NẶNG TRÁCHNHIỆM HÌNH SỰ TRONG CÔNG TÁC XÉT XỬ TẠI QUẬN LONG BIÊN –THÀNH PHỐ HÀ NỘI VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ BẢO ĐẢM ÁP DỤNG ĐÚNGCÁC TÌNH TIẾT TĂNG NẶNG TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ………………......59 3.1. Thực tiễn áp dụng các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự…………….59 3.2. Một số kiến nghị nâng cao hiệu quả áp dụng các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự……………………………………………………………………70KẾT LUẬN…………………………………………………………………………..75DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………...78 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮTBLHS Bộ luật hình sựBLTTHS Bộ luật tố tụng hình sựCTTP Cấu thành tội phạmHSPT Hình sự phúc thẩmHĐTP Hội đồng thẩm phánTAND Toà án nhân dânTNHS Trách nhiệm hình sựVKSND Viện kiểm sát nhân dânXHCN Xã hội chủ nghĩa MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong công cuộc đấu tranh, chống tội phạm, việc xác định trách nhiệm hìnhsự hợp lý đối với từng loại tội phạm được quy định và áp dụng đúng đắn đối vớingười phạm tội trong từng trường hợp cụ thể có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở đểthực hiện các nguyên tắc của luật hình sự, đặc biệt là nguyên tắc pháp chết, nguyêntắc nhân đạo, nguyên tắc công bằng và nguyên tắc cá thể hoá hình phạt trong quátrình áp dụng pháp luật vào thực tiễn. TNHS được quy định và áp dụng đối vớingười phạmtội tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như tính chất mức độ nguyhiểm của hành vi phạm tội, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự vàcác đặc điểm nhân thân người phạm tội, chính sách nhân đạo của nhà nước ta, nhucầu đấu tranh phòng, chống tội phạm trong từng giai đoạn, thời kỳ. Trong các yếutố đó, các tình tiết tăng nặng TNHS có vai trò rất quan trọng trong quyết định hìnhphạt đối với người phạm tội, vì nó giúp cho Toà án có căn cứ pháp lý để phân hoátrách nhiệm hình sự và cá thể hoá hình phạt một người được công minh, có căn cứvà đúng pháp luật. BLHS năm 1985, các tình tiết tăng nặng TNHS mới được ghi nhận chínhthức như là chế định độc lập trong pháp luật hình sự. Đến khi pháp điển hoá phápluật hình sự Việt Nam lần thứ hai với việc thông qua BLHS năm 1999, các quyđịnh về các tình tiết tăng nặng TNHS cũng đã được sửa đổi,bổ sung và tiếp tụchoàn thiện. Tuy nhiên, lần pháp hoá điển lần thứ hai này vẫn chưa đáp ứng đượcnhu cầu vè mặt lập pháp đối với chế định này, cũng như thực tiễn áp dụng nó.Chẳng hạn, cả hai BLHS năm 1985 và năm 1999 vẫn chưa đưa ra được định nghĩapháp lý của khái niệm các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, định nghĩa vềkhái niệm tình tiết định tội, tình tiết định khung. Mặt khác, trong thực tiễn áp dụngpháp luật hình sự cho thấy những quy phạm của chế định này còn nhiều bất cập,một số quy định chưa chặt chẽ và thống nhất về nội dung, đặc biệt trong thực tiễnđời sống xã hội và thực tiễn pháp lý đang tồn tại nhiều trường hợp có thể áp dụngtình tiết tăng nặng TNHS những chưa được nhà làm luật Việt Nam ghi nhận và quyđịnh trong BLHS. 1 Vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu sâu sắc hơn nữa để làm sáng tỏ về mặt khoahọc những vấn đề về các tình tiết tăng nặng TNHS và áp dụng các quy định về cáctình tiết tăng nặng TNHS trong thực tiễn, đồng thời đưa ra những giải pháp hoànthiện góp phần nâng cao hiệu quả của các quy định đã nêu trong bối cảnh chúng tađang tiến hành các bước pháp điển hoá luật hình sự. Không những có ý nghĩa lýluận thực tiễn và pháp lý quan trọng, mà còn là vấn đề mang tính cấp thiết. Đâychính là lý do luận chứng cho việc tác giả quyết định lựa chọn đề tài“Các tình tiếttăng nặng trách nhiệm hình sự theo pháp luật hình sự Việt Nam thực tiễn từ quậnLong Biên, thành phố Hà Nội” làm để tài luận văn thạc sĩ luật học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Là một trong những chế định quan trọng, chế định các tình tiết tăng nặngtrách nhiệm hình sự có liên quan mật ...