Mô phỏng nước dâng dị thường trong đợt triều cường tháng 12 năm 2016 tại Tuy Hòa Phú Yên bằng mô hình số trị

Trong nghiên cứu này, hiện tượng mực nước biển dâng cao bất thường trong đợt triều cường vào tháng 12 năm 2016 được mô phỏng bằng mô hình tích hợp SuWAT nhằm mục đích xác định các hiệu ứng gây nước dâng dị thường tại khu vực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô phỏng nước dâng dị thường trong đợt triều cường tháng 12 năm 2016 tại Tuy Hòa Phú Yên bằng mô hình số trịBÀI BÁO KHOA HỌC MÔ PHỎNG NƯỚC DÂNG DỊ THƯỜNG TRONG ĐỢT TRIỀU CƯỜNG THÁNG 12 NĂM 2016 TẠI TUY HÒA-PHÚ YÊN BẰNG MÔ HÌNH SỐ TRỊ Nguyễn Bá Thủy1 Tóm tắt: Trong nghiên cứu này, hiện tượng mực nước biển dâng cao bất thường trong đợt triềucường vào tháng 12 năm 2016 được mô phỏng bằng mô hình tích hợp SuWAT nhằm mục đích xácđịnh các hiệu ứng gây nước dâng dị thường tại khu vực. Trong đó, mô hình SuWAT tính toán nướcdâng gây bởi ứng suất gió và ứng suất bức xạ sóng. Trường gió và các tác động trong khí quyển đượcmô phỏng tái phân tích bằng mô hình WRF. Kết quả cho thấy, mô hình SuWAT mô phỏng khá tốt vềdiễn biến của nước dâng trong đợt triều cường này, tuy nhiên kết quả còn thiên thấp so với thực tế.Nước dâng do ứng suất sóng chiếm khoảng 32% mực nước dâng tổng cộng tính toán. Từ khóa: Nước dâng dị thường, ứng suất gió, nước dâng do sóng, Tuy Hòa. Ban Biên tập nhận bài: 08/02/2019 Ngày phản biện xong: 20/04/2019 Ngày đăng bài: 25/05/2019 1. Mở đầu đã được xây dựng để phục vụ dự báo, cảnh báo. Trong nghiên cứu này, thuật ngữ nước dâng Qua đó, nhiều mô hình thương mại (Delft3D,dị thường được hiểu là hiện tượng mực nước Mike2D, SMS...) cũng như mã nguồn mởbiển dâng cao trên nền thủy triều nhưng không (ROMS, POM....) được ứng dụng để phục vụ dựphải do bão hay áp thấp nhiệt đới. Tại ven biển báo, cảnh báo. Ngoài hiện tượng nước dâng domiền Trung Việt Nam cứ vào các tháng cuối và bão và áp thấp nhiệt đới, tại nhiều khu vực trênđầu của năm sẽ có một số ngày xuất hiện mực thế giới khi gió có vận tốc lớn, thổi theo hướngnước biển dâng cao bất thường (dân gian hay gọi ổn định và kéo dài cũng gây nước dâng đáng kểlà triều cường), trong đó Tuy Hòa-Phú Yên là tại vùng ven bờ. Chính vì vậy, nước dâng do giónơi có tần xuất xuất hiện nhiều nhất. Ngoài thủy mùa gần đây đã được tập chung nghiên cứu vàtriều thì trong các dao động nước lớn đó có phần xây dựng công nghệ dự báo, nhất là tại nhữngđóng góp đáng kể của nước dâng do tác nhân khí khu vực có địa hình trên bờ trũng và biên độ thủytượng (gió, khí áp). Đây là lý do giải thích không triều lớn, chỉ cần xuất hiện nước dâng cỡ vàiphải trong tất cả những ngày có thủy triều cao chục centimet vào kỳ triều cường có thể gâymực nước tại khu vực này đều cao bất thường ngập trên diện rộng. Nước dâng gây bởi gió đượcmà chỉ một vài ngày trong số đó. Khi mực nước tạo bởi theo 3 cơ chế: Tác động trực tiếp từ ứngdâng dị thường xuất hiện trùng với thời điểm suất gió trên bề mặt biển; tác động gián tiếp quatriều thiên văn cao, kết hợp với sóng lớn sẽ gây ứng suất sóng; và hiệu ứng bơm Ekman đẩy mựcngập lụt, xói lở vùng bờ và ảnh hưởng tiêu cực nước ven bờ dâng cao do dòng chảy dọc bờ. Tuytới các hoạt độngtại khu vực ven bờ biển. nhiên, từ số liệu quan trắc thực tế, việc xác định Nghiên cứu về nước dâng do bão, áp thấp mức độ đóng góp của nước dâng do hiệu ứng nàonhiệt đới đã được tiến hành từ rất lâu do thiệt hại gây nên là rất khó. Chúng ta chỉ có thể xác địnhgây bởi nước dâng trong bão rất lớn. Chính vì nước dâng gây ra bởi các hiệu ứng riêng rẽ thôngvậy, nhiều công nghệ dự báo nước dâng do bão qua kết quả mô phỏng bằng mô hình số trị. Nước dâng do tác động trực tiếp từ ứng suất gió thườngTrung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia1 lớn trong trường hợp gió mạnh trong bão, ápEmail: thuybanguyen@gmail.com thấp nhiệt đới, cơ chế gây nước dâng này đã 1 TẠP CHÍ KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN Số tháng 05 - 2097 BÀI BÁO KHOA HỌC được nghiên cứu nhiều. Với nước dâng do sóng, thường tại khu vực. nhiều nghiên cứu đã khẳng định nước dâng gây 2. Số liệu và phương pháp nghiên cứu bởi ứng suất sóng trong bão trong một số trường a) Hiện tượng mực nước biển dâng dị thường hợp có thể chiếm tới 35% mực nước dâng tổng trong đợt triều cường tháng 12 năm 2016 cộng [6-8]. Rất nhiều nghiên cứu cũng đã khẳng Trong thời gian từ 15 tháng 10 năm 2016 đến định nước dâng do ứng suất sóng cao thường ở 14 tháng 1 năm 2017, đề tài nghiên cứu khoa học tại các khu vực ven bờ có độ dốc lớn [6-8]. cấp Nhà nước “Nghiên cứu ...