Mô phỏng xâm nhập mặn trên sông Trà Lý theo các kịch bản biến đổi khí hậu

Hiện nay, hiện tượng mặn trên sông Trà Lý đang diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực tới môi trường, kinh tế và xã hội ở tỉnh Thái Bình, một vùng trọng điểm nông nghiệp ở miền Bắc nước ta. Đó là một mối quan ngại lớn, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu (BĐKH).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô phỏng xâm nhập mặn trên sông Trà Lý theo các kịch bản biến đổi khí hậuNGHIÊN CỨU & TRAO ĐỔI MÔ PHỎNG XÂM NHẬP MẶN TRÊN SÔNG TRÀ LÝ THEO CÁC KỊCH BẢN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Hoàng Ngọc Quang - Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội iện nay, hiện tượng mặn trên sông Trà Lý đang diễn biến phức tạp, tác động tiêu cực Hhậu (BĐKH). tới môi trường, kinh tế và xã hội ở tỉnh Thái Bình, một vùng trọng điểm nông nghiệp ở miền Bắc nước ta. Đó là một mối quan ngại lớn, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí Các nghiên cứu diễn biến mặn trong bối cảnh BĐKH thường được gắn với các kịch bản BĐKH.Các kết quả tính toán theo các kịch bản BĐKH so với thời kỳ nền 2005 đã cho thấy: Độ mặn 10/00sẽ xâm nhập vào sâu 21 km, 23 km và 24 km tương ứng với các thời kỳ 2020, 2030 và 2050. Độ mặn40/00 sẽ xâm nhập vào sâu 16 km, 17 km và 18 km tương ứng với thời kỳ 2020, 2030 và 2050. Kết quả nghiên cứu trên cũng đã cho thấy rằng xâm nhập mặn đang có dấu hiệu gia tăng và đểgiảm thiểu tác hại do mặn gây ra rất cần có những biện pháp phòng tránh thích ứng hiệu quả vàkịp thời. Từ khóa: Xâm nhâp mặn, Trà Lý. 1. Một vài thông tin về chế độ thủy, hải văn Chế độ thủy triều vùng biển cửa sông Trà Lý Sông Trà Lý dài 67 km là một trong các phân là nhật triều và có thể lên đến trạm thủy vănlưu của sông Hồng, nằm trên địa phận tỉnh Thái Quyết Chiến. Theo các con nước triều, mặn đãBình, chảy theo hướng Tây - Đông và đổ ra biển xâm nhập sâu vào sông, gây hậu quả xấu đếntại cửa Trà Lý. trồng trọt, chăn nuôi và dân sinh kinh tế trong Sông Trà Lý chịu sự ảnh hưởng mạnh của vùng.thủy triều ở vịnh Bắc Bộ. Vào mùa cạn, nước 2. Tình hình xâm nhập mặn trên sôngsông thường dao động theo thủy triều và cùng Trà Lývới thủy triều, hiện tại mặn xâm nhập rất sâu vào Trong những năm gần đây, mặn trên sông Trànội địa, trung bình độ mặn 10/00 xâm nhập vào Lý diễn biến khá phức tạp, nhất là vào mùa cạn,sâu 16 km và độ mặn 40/00 xâm nhập vào sâu 12 khi lượng nước sông giảm mạnh, mặn xâm nhậpkm, tính từ cửa sông. rất sâu vào nội địa. Mực nước và độ mặn biến Dòng chảy trên sông Trà Lý được chia làm đổi theo từng giờ, từng ngày trong một con triềuhai mùa rõ rệt: mùa lũ thường từ tháng 6 - 10 còn và phụ thuộc vào các quá trình thủy văn, khímùa mùa cạn là các tháng còn lại. tượng và hải văn. - Dòng chảy mùa lũ trên sông với đặc điểm: Vào những ngày triều trung và triều cườngcường suất lũ nhỏ, đỉnh bẹt, các con lũ xảy ra khi có gió mạnh từ biển, khoảng cách mặn xâmliên tiếp, thời gian lũ kéo dài, mực nước lớn nhất nhập, tính từ cửa sông sẽ tăng lên. Trong thờithường xảy ra trong các tháng 7 hoặc 8. gian gần đây, mặn lại đang có xu thế xâm nhập - Mực nước mùa cạn chịu ảnh hưởng rất ngày càng sâu hơn, có năm lấn tới giáp cốngmạnh của thuỷ triều và mức độ ảnh hưởng giảm Thuyền Quan. Theo trung bình nhiều năm, chiềudần về thượng lưu. Mực nước trung bình mùa dài xâm nhập mặn xa nhất trên sông là 26 km sokiệt lớn nhất tại trạm thủy văn Quyết Chiến là 59 với 20 km trên sông Hồng (Bảng 1) với mức độcm (năm 2008), nhỏ nhất là 19 cm (năm 1998) triết giảm khoảng 0,42 ‰ km so với 0,54 ‰ kmvà trung bình là 42 cm, tính theo nhiều năm. trên sông Thái Bình. TẠP CHÍ KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN Số tháng 12 - 2016 13NGHIÊN CỨU & TRAO ĐỔI Bảng 1. Khoảng cách xâm nhập mặn trên sông Hồng và sông Trà Lý ChiӅu dài trung bình ChiӅu dài lӟn nhҩt (km) (km) STT Sông 1‰ 4‰ 1‰ 4‰ 1 Hӗng 14 10 20 16 2 Trà Lý 16 12 26 24 3. Mô phỏng mặn trên sông Trà Lý m2/s, còn với sông thì D= 5 - 20 m2/s. 3.1. Cấu trúc mô hình 3.2. Hiệu chỉnh và kiểm định bộ thông số Để mô phỏng mặn trên sông Trà Lý đã sử mô hình dụng mô hình MIKE 11 với hai mô đun thủy lực 1. Thiết lập mạng thủy lực sông Trà Lý (HD) và chuyển tải - khuyếch tán (AD). Từ tài liệu mặt cắt ngang sông độ năm 1. Modun HD 1999 - 2000 do Cục đê điều và Phòng chống Mô dun thủy động lực học HD là phần chủ lụt bão, Bộ NN&PTNT sơ đồ mạng lưới sôn ...