Một số đề xuất hoàn thiện công tác đấu thầu xây lắp công trình ở Việt Nam

Bài báo "Một số đề xuất hoàn thiện công tác đấu thầu xây lắp công trình ở Việt Nam" đã nghiên cứu quy trình đấu thầu xây lắp nước ta hiện nay, trên cơ sở thực trạng, phân tích kinh nghiệm, so sánh với quy trình đấu thầu của các nước và tổ chức trên thế giới, bài báo đưa ra một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác đấu thầu ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đề xuất hoàn thiện công tác đấu thầu xây lắp công trình ở Việt Nam MỘT SỐ ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮP CÔNG TRÌNH Ở VIỆT NAM PHẠM THỊ TRANG Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng Tóm tắt: Để tạo nên sự công bằng và tính minh bạch, đảm bảo tính cạnh tranh cao trong lĩnh vực xây dựng, vấn đề nghiên cứu và hoàn thiện công tác đấu thầu xây dựng cần phải được quan tâm để tạo nên sự phù hợp trong thời kỳ hội nhập toàn cầu hóa hiện nay. Bài báo đã nghiên cứu quy trình đấu thầu xây lắp nước ta hiện nay, trên cơ sở thực trạng, phân tích kinh nghiệm, so sánh với quy trình đấu thầu của các nước và tổ chức trên thế giới, bài báo đưa ra một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác đấu thầu ở Việt Nam. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Đấu thầu là một phương thức vừa có tính khoa học vừa có tính pháp quy, khách quan mang lại hiệu quả cao, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh và hợp pháp trên thị trường xây dựng. Đó là một điều kiện thiết yếu để đảm bảo sự thành công cho chủ đầu tư thông qua tính tích cực, hiệu quả mang lại là hạ giá thành công trình, tiết kiệm kinh phí đầu tư, sản phẩm xây dựng được đảm bảo về chất lượng và thời hạn xây dựng. Đấu thầu đã thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển, đẩy mạnh phát triển khoa học kỹ thuật trong xây dựng, đổi mới công nghệ thi công từ đó góp phần tích cực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá nền kinh tế nhà nước. Trước những bất cập của một số vấn đề hiện nay về công tác đấu thầu thì việc nghiên cứu và hoàn thiện công tác đấu thầu nước ta là một vấn đề hết sức quan trọng. Quy chế Đấu thầu ra đời đánh dấu một bước tiến mới trong công tác quản lý của nước ta, nó tạo ra một hành lang pháp lý cho việc lựa chọn được các nhà thầu để thực hiện các dự án đầu tư, đồng thời góp phần nâng cao vai trò của chủ đầu tư và tăng cường trách nhiệm của nhà thầu. Thực hiện đấu thầu sẽ tạo được sự công bằng và cạnh tranh giữa các nhà thầu, hạn chế tiêu cực trong việc lựa chọn đơn vị thực hiện và qua đó giảm được chi phí đầu tư, mang lại hiệu quả cho dự án. Đã có nhiều tác giả viết về công tác đấu thầu nhưng chỉ là những nghiên cứu tổng quan về đấu thầu mà chưa nêu lên những tồn tại, hạn chế cần phải được hoàn thiện. Do đó bài báo này tập trung nghiên cứu một cách sâu hơn công tác đấu thầu để từ đó đề xuất hoàn thiện nó. Bài báo tập trung nghiên cứu, phân tích so sánh quá trình đấu thầu thi công xây lắp công trình giữa Việt Nam và một số nước trên thế giới, từ đó từng bước hoàn thiện quy trình đấu thầu nước ta. 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẤU THẦU 2.1. Trình tự thực hiện đấu thầu 2.2. Tình hình áp dụng quy trình đấu thầu ở Việt Nam a. Thực trạng công tác đấu thầu ở nước ta trong những năm qua: - Phương thức đấu thầu bằng hình thức chỉ định thầu còn được áp dụng khá rộng rãi trong nhóm công trình có vốn đầu tư từ các tổ chức phi chính phủ, quá trình đấu thầu thực hiện còn khép kín dẫn đến hiện tượng thông thầu. - Chất lượng của hồ sơ mời thầu còn thấp, nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra cho công tác lựa chọn nhà thầu. Các yêu cầu đặt ra trong hồ sơ mời thầu còn mang tính chất chung chung, các tiêu chí đánh giá còn mang tính chất cảm tính và hướng vào một số nhà thầu nào đó làm mất đi tính cạnh tranh và minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu. - Về lập hồ sơ dự thầu, đa số các nhà thầu lập hồ sơ dự thầu theo công nghệ lắp ghép modul. Phần giá dự thầu của các nhà thầu nhiều trường hợp chỉ khác nhau phần thư giảm giá. Phần lớn hồ sơ dự thầu cốt trúng thầu, sau đó khi thực hiện thì bố trí khác cả về nhân sự, cả về biện pháp thi công. b. Những vấn đề pháp lý và thực tiễn của đấu thầu trong hoạt động xây dựng - Về phạm vi điều chỉnh và xử lý mối quan hệ giữa Luật đấu thầu với các Luật mang tính chuyên ngành có những điều khoản không thống nhất nên khi áp dụng thường bị trùng chéo gây nảy sinh những ách tắc mâu thuẫn. - Luật xây dựng đã có điều khoản quy định chặt chẽ nhưng trên thực tế hiện tượng thông thầu giữa các doanh nghiệp xây dựng và giữa bên mời thầu và bên dự thầu vẫn còn tương đối phổ biến, nên cần có giải pháp chống khép kín trong đấu thầu. - Luật đấu thầu hầu như chỉ quan tâm đến việc quy định hồ sơ mời thầu (HSMT) theo loại hình thi công xây dựng mà không quy định chi tiết cụ thể HSMT cho các loại hình khác mà chúng ta đang áp dụng từng bước trong quá trình hội nhập. - Về giá trúng thầu cũng phải cần được xem xét. Theo Luật đấu thầu, nhà thầu trúng thầu là nhà thầu có giá đánh giá thấp nhất nhưng không vượt giá gói thầu được duyệt trong kế hoạch đấu thầu. Nguyên tắc này chỉ thích hợp với một vài nước phát triển có trình độ cao. - Quy định của luật chưa có hướng dẫn cụ thể cho việc hoàn thiện hồ sơ dự thầu (HSDT) nhằm thống nhất phương pháp đánh giá và việc lựa chọn nhà thầu đạt được mục tiêu quản lý của Nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng. c. Những tồn tại, hạn chế trong quy định việc đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) xây lắp hiện nay: - Trong quy định đánh giá hồ sơ dự thầu xây lắp chưa đưa ra được các tiêu chuẩn và phương pháp phù hợp để đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu dự thầu nên việc đánh giá còn mang tính chủ quan. - Việc quy định bước đánh giá về mặt kỹ thuật của gói thầu xây lắp chưa đáp ứng được yêu cầu của việc lựa chọn nhà thầu xây dựng. Phương án kỹ thuật được chọn trong hồ sơ dự thầu chưa chặt chẽ, còn quá sơ sài nên việc áp dụng nó sau khi thắng thầu còn hạn chế do thiếu tính chính xác, tính thực tiễn - Còn thiếu các hướng dẫn cụ thể trong việc xác định giá đánh giá của hồ sơ dự thầu xây lắp. - Quy trình tổ chức đánh giá hồ sơ dự thầu xây lắp mất nhiều thời gian, làm tăng thời gian tổ chức đấu thầu và thực hiện gói thầu xây lắp 2.3. Phân tích kinh nghiệm và quy trình đấu thầu của một số nước, tổ chức quốc tế a. Kinh nghiệm đấu thầu xây dựng của một số nước trên thế giới và tổ chức quốc tế: - Nga: Quy chế đấu thầu phù hợp cao với quy chế đấu thầu quốc tế, có cơ chế quản lý, giám sát, xử phạt nghiêm minh các hành vi tiêu cực trong đấu thầu. - Hàn Quốc: Thiết lập một cơ quan tập trung với số ...