MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CẢI CÁCH VÀ HIỆN ĐẠI HÓA NỀN HÀNH CHÍNH HIỆN NAY

Chủ trương cải cách và hiện đại hoá nền hành chính nhà nước ở Việt Nam được bắt đầu cuối những năm 80 của thế kỷ XX, gắn liền với thời điểm bắt đầu công cuộc đổi mới đất nước theo đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) và xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CẢI CÁCH VÀ HIỆN ĐẠI HÓA NỀN HÀNH CHÍNH HIỆN NAY MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CẢI CÁCH VÀ HIỆN ĐẠI HÓA NỀN HÀNH CHÍNH HIỆN NAY TS. LƯU KIẾM THANH Trưởng khoa Văn bản và Công nghệ Hành chính, Học viện Hành chính C hủ trương cải cách và hiện đại hoá nền hành chính nhà nước ở Việt Nam được bắt đầu cuối những năm 80 của thế kỷ XX, gắn liền với thời điểm bắt đầu công cuộc đổi mới đất nước theo đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN) và xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân. Sự phát triển của nền kinh tế thị trường và mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế đặt ra những đòi hỏi khách quan đối với Việt Nam phải tiến hành công cuộc cải cách và hiện đại hoá nền hành chính nhà nước nhằm tạo lập một nền hành chính mới, hiện đại, phù hợp. Thực hiện công cuộc đổi mới, Chính phủ đã đầu tư để rà soát lại toàn bộ các hệ thống thể chế nhằm đáp ứng yêu cầu tạo ra môi trường thông thoáng cho người dân, doanh nghiệp, các nhà đầu tư, cũng như đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Nhiều quyết định quan trọng trong chỉ đạo của Chính phủ đã được đưa vào cuộc sống và có tác động tích cực, tạo thuận lợi cho các cơ quan nhà nước tổ chức thực hiện. Trên lĩnh vực quản lý kinh tế, Chính phủ đã quyết định bỏ nhiều hạn ngạch, trao cho các bộ, ngành làm chủ đầu tư để giải quyết nhiệm vụ của mình. Những chỉ đạo về tăng cường kỷ luật, kỷ cương xã hội trong việc chấp hành các quyết định hành chính, về công khai hóa, minh bạch hóa các quy định hành chính, ngày càng được tổ chức thực hiện nghiêm túc và quyết liệt. Đó là bước chuyển quan trọng trong mối quan hệ Nhà nước với đời sống xã hội dân sự, đòi hỏi các cơ quan có quan hệ nhà nước với dân và doanh nghiệp phải tiến hành công khai hóa, tạo lập các đường dây nóng. Nhờ đó, hiệu quả quản lý hành chính nhà nước được nâng lên một bước rất quan trọng. Tuy nhiên, đây là một công việc không đơn giản, vì bản thân hệ thống thể chế vẫn còn thiếu đồng bộ và thiếu nhất quán, thí dụ: để tạo ra “một cái van” an toàn cho quá trình quản lý, bộ, ngành vẫn giữ những quy định tạo thuận lợi cho việc quản lý của mình, chứ chưa thật sự chuyển mạnh sang tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và các nhà đầu tư; trong giải quyết các công việc nội bộ, của dân và doanh nghiệp, công chức không giải quyết đúng theo quy trình, trình tự thủ tục pháp luật... Những cải cách mới chỉ là bước đầu, nền hành chính nhà nước vẫn còn mang nặng dấu ấn của cơ chế quản lý tập trung, quan liêu, bao cấp trước đây, trở thành lực cản, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong điều kiện mới. Công cuộc cải cách và hiện đại hóa nền hành chính là lâu dài, phức tạp, khó khăn. Để tiếp tục đẩy mạnh công cuộc cải cách hành chính trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI, ngày 17/9/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2010, đánh dấu một bước phát triển mới trong tiến trình cải cách nền hành chính nhà nước. Tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa tiến trình cải cách và hiện đại hoá hành chính, những vấn đề đặt ra là trước hết tiếp tục rà soát lại tất cả các quy định và thủ tục hành chính, để yêu cầu công khai hóa và minh bạch hóa nhằm tạo ra sự thông thoáng và đơn giản hóa. Đồng thời, nỗ lực thực hiện sự phân cấp, một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định liên quan đến việc thực hiện chức trách và thẩm quyền của từng cấp trong giải quyết công việc của dân một cách nhanh nhất, chủ động nhất, khắc phục tình trạng đùn đẩy các công việc lên cấp trên và có thể ứng phó và giải quyết kịp thời những yêu cầu do cuộc sống đặt ra. Bên cạnh đó, phải nâng cao trình độ năng lực của chính đội ngũ cán bộ, công chức, không chỉ những vấn đề về chính trị, tư tưởng mà còn cả những vấn đề liên quan đến kỹ năng giải quyết các thủ tục hành chính và các công việc của nhân dân đáp ứng yêu cầu của cải cách và hiện đại hoá hành chính. Trong tiến trình cải cách và hiện đại hoá hành chính cần lưu ý quán triệt tăng cường sự lãnh đạo của Đảng. Các cơ quan chức năng tham mưu cho cấp ủy đảng cùng cấp các chủ trương, biện pháp, chương trình cụ thể để đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính, tăng cường công tác kiểm tra, đề cao trách nhiệm người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước trước cấp ủy đảng. Về cải cách thể chế cần hướng tới không ngừng nâng cao chất lượng xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm cụ thể hóa các nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đáp ứng toàn diện yêu cầu công tác quản lý nhà nước và cải cách hành chính, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Cần tập trung rà soát các thủ tục hành chính, tự bãi bỏ, sửa đổi hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, hủy bỏ những nội dung không phù hợp với yêu cầu của cải cách hành chính. Đẩy mạnh việc thực hiện có hiệu quả việc giải quyết các thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông, tạo môi trường thuận lợi, thông thoáng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và nhu cầu chính đáng của người dân. Trong đó, phải tập trung các lĩnh vực trọng điểm như: đăng ký kinh doanh, cấp mã số thuế, giấy phép khắc dấu; cấp phép đầu tư; cấp giấy phép quảng cáo; giao đất, cho thuê đất, đền bù giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển nhượng, chuyển đổi quyền sử dụng đất, đăng ký biến động đất đai đối với cá nhân, hộ gia đình; cấp phép xây dựng nhà ở tư nhân; thu nộp thuế... Xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức tùy tiện đặt ra các quy định trái luật, trái thẩm quyền, gây phiền hà cho người dân; nghiên cứu xây dựng ...