Một số vấn đề về đổi mới PP dạy học ở các TTGDTX

Trên lĩnh vực giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là một vấn đề đã và đang được bàn luận sôi nổi từ rất nhiều thập kỷ qua. Các nhà giáo dục học đã không ngừng nghiên cứu, tiếp thu những thành tố của lý luận dạy học hiện đại đề đưa nền giáo dục nước nhà ngày càng tiên tiến hơn, đáp ứng được yêu cầu học tập ngày càng cao của nhân dân. Phần một: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1. Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về đổi mới PPDH Vấn đề...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề về đổi mới PP dạy học ở các TTGDTX Một số vấn đề về đổi mới PP dạy học ở các TTGDTX Trên lĩnh vực giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là một vấnđề đã và đang được bàn luận sôi nổi từ rất nhiều thập kỷ qua. Các nhà giáo dụchọc đã không ngừng nghiên cứu, tiếp thu những thành tố của lý luận dạy học hiệnđại đề đưa nền giáo dục nước nhà ngày càng tiên tiến hơn, đáp ứng được yêu cầuhọc tập ngày càng cao của nhân dân. Phần một: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1. Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về đổi mới PPDH Vấn đề vì sao phải đổi mới và đổi mới theo phương hướng nào, từ lâu đãđược Đảng và Nhà nước hết rức quan tâm đặt ra và xác định rõ trong các văn kiện,nghị quyết đề cập đến GD&ĐT. Để trả lời cho câu hỏi trên, Nghị quyết Trungương 4 khoá VII đã đề ra nhiệm vụ: “ đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả cáccấp học, bậc học”, phải “ khuyến khích tự học”, phải “ áp dụng những PPDH hiệnđại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực tự giải quyết vấnđề”. Nghị quyết Trung ương 2 Khoá VIII tiếp tục khẳng định: “phải đổi mớiphương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyệnthành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháptiên tiến và phương tiện dạy học hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiệnvà thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh...”. Gần đây nhất là: Báo cáo chínhtrị của BCH TW Đảng tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng lại nhấnmạnh: “Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đổi mớichương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, nâng cao chất lượng đội ngũgiáo viên, tăng cường CSVC của nhà trường, phát huy khả năng sáng tạo và độclập suy nghĩ của HS...”. 2. PPGD nói chung và PPGDTX nói riêng theo quan điểm đổi mới là gì? Xin được bắt đầu với phương pháp GDPT, Điều 28-Luật GD 2005 đã nêurõ: “phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS, phù hợp vớiđặc điểm của từng lớp học, môn học, BD PP tự học, khả năng làm việc theo nhóm,rèn luyện kỷ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đemlại niềm vui và hứng thú cho học sinh”. Riêng với GDTX, Điều 45 tiếp tục xácđịnh: “Phương pháp GDTX phải phát huy vai trò chủ động, khai thác kinh nghiệmcủa người học, coi trọng việc bồi dưỡng năng lực tự học, sử dụng phương tiện hiệnđại và công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy và học”, nhằmthực hiệnmục tiêu của GDTX (Điều 44): “ giúp cho mọi người vừa làm vừa học,học liên tục, học suốt đời nhằm hoàn thiện nhân cách, mở rộng hiểu biết, nâng caotrình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ để cải thiện chất lượng cuộc sống,tìm việc làm, tự tạo việc làm và thích nghi với đời sống xã hội. Nhà nước có chínhsách phát triển GDTX, thực hiện giáo dục cho mọi người, xây dựng xã hội họctập”. Như vậy GDTX không chỉ nhằm mục tiêu cung cấp kiến thức GDPT mà cònquan trọng hơn là chuẩn bị cho người học có một khả năng thích ứng cao với mọihoàn cảnh, năng lực giải quyết có hiệu quả trước những vấn đề phong phú và phứctạp mà thực tiễn cuộc sống luôn đặt ra; tạo cho họ tiềm lực và ý thức học tậpthường xuyên, học tập suốt đời. 3. Thực trạng dạy học hiện nay ở các TTGDTX. Thực hiện nhiệm vụ năm học 2006 – 2007, Bộ đã chỉ đạo: “Tiếp tục đổimới mạnh mẽ PPDH”, Hội thảo của chúng ta lần này là để xác định rõ: thực trạngvề PPDH hiện nay; nội dung của việc đổi mới PPDH trong thời gian tới; đề ra cácyêu cầu và biện pháp cụ thể trên cơ sở tiếp cận các phương hướng, nội dung đổimới PPDH nói chung và GDTX nói riêng. Như chúng ta đã biết, quá trình dạy học là quá trình kết hợp biện chứnggiữa hoạt động dạy và hoạt động học. Hiện nay, tình trạng truyền thụ một chiều,thuyết trình, đọc chép vẫn là chủ yếu trong hoạt động dạy học ở các cơ sở GD nóichung: thầy giáo thuyết trình nội dung thông tin bằng kênh lời, không thiết bị dạyhọc, không tranh ảnh; học viên ghi chép, nhớ lại rồi làm bài; thầy giáo đánh giáchất lượng bài làm chủ yếu theo tiêu chí nhớ được nhiều, nhớ đúng bao nhiêu điềugiáo viên đã thuyết trình; nhiệm vụ chính của HV là lắng nghe, ghi chép và ghinhớ chứ không có thói quen động nảo để cùng tư duy sáng tạo; thậm chí, họ khôngmàng đọc, nghiên cứu SGK, các tài liệu tham khảo bổ trợ khác...Rõ ràng như vậythì làm sao chúng ta có thể hoàn thành được mục tiêu của GD như đã viện dẫn ởtrên. Tại hội thảo này cũng xin được nhắc lại câu nói nổi tiếng đã hơn một trămnăm của nhà giáo dục học vĩ đại J. J Rousseau mà đến nay vẫn còn tươi nguyêngiá trị với mọi trường học “Vấn đề là không phải đưa chân lý đến cho học sinh màlàm thế nào để lúc nào học sinh cũng có thể biết được cách để tìm chân lý”. Gần đây, ở các TT GDTX đã có một số chuyển biến trong đổi mới PPDH:TT GDTX Hương Sơn, sau một thời gian trăn trở và thử nghiệm, tháng 10 vừa quađã tổ chức cuộc Hội thảo về ĐMPPDH ở lớp 10 BTTHPT cấp t ...