Một số vấn đề về thể chế xây dựng tổ chức quản lý và vận hành các hệ thống thủy lợi và cấp nước sinh hoạt có sự tham gia của dân - TS. Lê Văn Ước

Một số mô hình quản lý của các nước trên thế giới, một số hình thức quản lý ở Việt Nam, một số vấn đề về thể chế trong việc xây dựng các tổ chức quản lý có sự tham gia của dân là những nội dung chính trong bài viết "Một số vấn đề về thể chế xây dựng tổ chức quản lý và vận hành các hệ thống thủy lợi và cấp nước sinh hoạt có sự tham gia của dân". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề về thể chế xây dựng tổ chức quản lý và vận hành các hệ thống thủy lợi và cấp nước sinh hoạt có sự tham gia của dân - TS. Lê Văn ƯớcMét sè vÊn ®Ò vÒ thÓ chÕ x©y dùng tæ chøc qu¶n lý vµ vËn hµnh c¸c hÖ thèng thuû lîi vµ cÊp níc sinh ho¹t cã sù tham gia cña d©n TS. Lª V¨n ¦íc Phã trëng khoa Sau ®¹i häc Trêng §¹i häc Thuû lîi Tãm t¾t Trong c«ng t¸c x©y dùng c¸c tæ chøc qu¶n lý cho c¸c dù ¸n thuû lîi vµ níc sinhho¹t cã sù tham gia cña ngêi d©n ®îc nhiÒu níc trªn thÕ giíi quan t©m. ë ViÖt Nam hÖh×nh thøc tæ chøc qu¶n lý nµy ®îc ¸p dông ë nhiÒu tØnh ®¹t hiÖ qu¶, gi¶m chi phÝ qu¶n lývµ vËn hµnh, ®¸p øng ®¬c yªu cÇu cÊp nøoc cho c¸c hé dïng níc. Trong b¸o c¸o nµyth¶o luËn vÒ vÊn ®Ò x©y dùng thÓ chª cho viÖc x©y dùng c¸c tæ chøc qu¶n lý cã sù tham giacña ngêi d©n trªn c¸c khÝa c¹nh chÝnh: X©y dùng chiÕn lîc vÒ xay dùng tæ chøc qu¶n lý cã sù tham gia cña ngêi d©n víinhiÖm vô cô thÓ tõ trung ¬ng ®Ðn c¬ së. T¹o ra hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña c¸c h×nh thøc qu¶n lý. N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý khai th¸c c¸c c«ng tr×nh thuû lîi vµ cÊp níc sinh ho¹t®· vµ ®ang lµ vÊn ®Ò ®îc nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi quan t©m. Tõ thËp kû 80 cña thÕ kû20 nhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· thùc hiÖn viÖc chuyÓn giao qu¶n lý c¸c hÖ thèng thuû lîi cãquy m« nhá vµ níc sinh ho¹t cho c¸c ®Þa ph¬ng víi nhiÒu m« h×nh qu¶n lý ®· ®îc ®ara trªn thÕ giíi nh In®«nªsia, Philippin, Srilanka, Thæ NhÜ Kú, Hoa Kú, Ên §é, TrungQuèc, Mªxic«, Nªpal,... víi môc tiªu gi¶m bít chi phÝ qu¶n lý vËn hµnh cña chÝnh phñ,t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®em l¹i lîi nhuËn cao tõ c¸c hÖ thièng thuû lîi vµ níc sinh ho¹t.1. Mét sè h×nh thøc qu¶n lý cña c¸c níc trªn thÕ giíi a) In®«nªsia: C¸c dÞch vô thuû lîi ®îc cung cÊp theo nhiÒu c¸ch ë c¸c vïng cñaIn®«nªsia. Th«ng thêng chÝnh phñ gi÷ tr¸ch nhiÖm cung cÊp ë ®Çu mèi vµ kªnh cÊp 2,chuyÓn giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vËn hµnh cho n«ng d©n tõ kªnh cÊp 3 trë xuèng. b) Philippin: C¬ quan qu¶n lý tíi quèc gia (National Irrigation Administration-NIA) ®· më réng vai trß cña ngêi tham gia hëng lîi b»ng c¸ch thiÕt lËp c¸c HiÖp héitíi (Irigation Association- IA) víi sù tham gia cña n«ng d©n ®Ó hä cã thÓ tham gia qu¶nlý vµ vËn hµnh hÖ thèng thuû lîi (toµn bé hoÆc tõng phÇn hÖ thèng), c¬ chÕ lµm viÖc b»ngc¸ch hîp ®ång tr¸ch nhiÖm gi÷a NIA vµ IA. c) Srilanka: ChÝnh phñ ®· ban hµnh chÝnh s¸ch chuyÓn c«ng t¸c qu¶n lý vËn hµnhc¸c c«ng tr×nh thuû lîi nhá vµ c¸c bé phËn cña c¸c c«ng tr×nh lín cho c¸c tæ chøc n«ng d©nqu¶n lý. Néi dung chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ gåm Ban hµnh v¨n b¶n ph¸p lý ®Ó chuyÓngiao quyÒn së h÷u l©u dµi m¹ng líi thuû n«ng néi ®ång cho c¸c tæ chøc n«ng d©n nÕu häthÊy s½n sµng tiÕp nhËn tr¸ch nhiÖm ®ã. C¸c kªnh cÊp 3 ®· ®îc chuyÓn giao toµn bé chon«ng d©n. d) Thæ NhÜ Kú: Côc thuû lîi ®· ¸p dông chuyÓn giao nhanh nh÷ng tr¸ch nhiÖmh¹n chÕ cña chÝnh phñ ®èi víi dÞch vô thuû n«ng cho c¸c tæ chøc dïng níc c¬ së, sö dôngn¨ng lùc hiÖn cã cña c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lµm nÒn t¶ng cho c¸c tæ chøc dïng nícco së, chuyÓn giao tr¸ch nhiÖm vËn hµnh vµ duy tu tõ c¸c hÖ thèng kªnh cÊp 2 trë xuèng. ®) Hoa kú: ChuyÓn giao tr¸ch nhiÖm ®èi víi dÞch vô thuû n«ng ë Hoa Kú chØ giíih¹n ë nh÷ng dµn xÕp gi÷a Côc Khai hoang trung ¬ng cña Hoa Kú (USBR) vµ c¸c vïngdÞch vô ®Þa ph¬ng ®îc thiÕt lËp nh»m môc ®Ých hîp ®ång víi USBR ®Ó lµm dÞch vôníc. USBR thêng thùc hiÖn mét phÇn nhiÖm vô thuû n«ng theo chÕ ®é chÝnh s¸ch vµ quytr×nh cña m×nh gièng nh hîp ®ång l¹i e) Ên §é: Thµnh lËp hiÖp héi n«ng d©n vËn hµnh kªnh phèi hîp víi Côc Tµinguyªn níc ®Ó trùc tiÕp vËn hµnh mét sã hÖ thèng thuû lîi. f) Trung Quèc x©y dùng 3 m« h×nh qu¶n lý míi lµ:1) M« h×nh qu¶n lý phèi hîp gi÷a Nhµ níc vµ Héi ngêi dïng níc: Trong h×nh thøcqu¶n lý nµy Nhµ níc qu¶n lý c«ng tr×nh ®Çu mèi ®Õn kªnh cÊp 2, tõ kªnh cÊp 3 trë xuènggiao cho ngêi dïng níc qu¶n lý th«ng qua Héi ngêi dïng níc.2) M« h×nh c«ng ty cÊp níc vµ hé sö dông níc: Mçi hÖ thèng thuû n«ng thµnh lËp métc«ng ty cÊp níc lµm nhiÖm vô qu¶n lý c«ng tr×nh tõ ®Çu mèi ®Õn kªnh cÊp 2, b¸n níccho c¸c hé dïng níc t¹i ®iÓm giao nhËn theo quy ®Þnh.3) M« h×nh ®Êu thÇu cho thuª: §©y lµ m« h×nh khuyÕn khÝch ngêi d©n tham gia c¸ch ®Êugi¸ hoÆc cho thuª ®Ó g¾n quyÒn sö dông vµ qu¶n lý víi viÖc ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ t¨ng lîinhuËn. g) Mªxic«: Ch¬ng tr×nh cña Mªxic« do Uû ban níc Quèc gia (NWC) cã tr¸chnhiÖm t¹o nªn mét nÒn t¶ng chÝnh s¸ch quan träng cho viÖc thùc hiÖn m« h×nh qu¶n lý hÖthèng thuû lîi, víi môc tiªu t¹o ra tù h¹ch to¸n kinh doanh, nh»m cung cÊp níc ®èi víis¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ d©n sinh, giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vËn hµnh cho c¸c tæ chøc dïngníc. h) Nªpal: ChÝnh phñ Nª Pal ®· chuyÓn giao qu¶n lý cho c¸c tæ chøc dïng níc cñamét sè dù ¸n thuû lîi. Nh÷ng dù ¸n lí ...