Nâng cao năng lực giảng dạy kĩ năng nói của giáo viên tiếng Anh tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới

Trong chương trình Giáo dục phổ thông mới, mục tiêu của chương trình Tiếng Anh là giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao tiếp thông qua việc rèn luyện các kĩ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết và các kiến thức ngôn ngữ (ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp). Để đáp ứng mục tiêu này, giáo viên giảng dạy Tiếng Anh phổ thông nói chung và ở bậc học Tiểu học nói riêng cần trang bị cho mình không chỉ năng lực ngôn ngữ đáp ứng yêu cầu mà còn cả những phương pháp giảng dạy phù hợp nhằm giúp học sinh phát triển đồng đều 4 kĩ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết, và đạt được khả năng giao tiếp tốt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nâng cao năng lực giảng dạy kĩ năng nói của giáo viên tiếng Anh tiểu học đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới 38 Kỷ yếu hội thảo khoa học NÂNG CAO NĂNG LỰC GIẢNG DẠY KĨ NĂNG NÓI CỦA GIÁO VIÊN TIẾNG ANH TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI ThS. Phạm Thị Mai Anh - ThS. Lê Thị Hồng Thái Khoa Ngoại ngữ, Trường CĐSP Nghệ An 1. Đặt vấn đề Trong chương trình Giáo dục phổ thông mới, mục tiêu của chương trình Tiếng Anh là giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao tiếp thông qua việc rèn luyện các kĩ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết và các kiến thức ngôn ngữ (ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp). Để đáp ứng mục tiêu này, giáo viên giảng dạy Tiếng Anh phổ thông nói chung và ở bậc học Tiểu học nói riêng cần trang bị cho mình không chỉ năng lực ngôn ngữ đáp ứng yêu cầu mà còn cả những phương pháp giảng dạy phù hợp nhằm giúp học sinh phát triển đồng đều 4 kĩ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết, và đạt được khả năng giao tiếp tốt. Đối với bậc tiểu học, nội dung dạy học cần đảm bảo học sinh có khả năng hiểu, sử dụng các cấu trúc quen thuộc thường nhật; các từ ngữ cơ bản đáp ứng nhu cầu giao tiếp cụ thể. Có thể tự giới thiệu bản thân và người khác; có thể trả lời những thông tin về bản thân như nơi sinh sống, người thân và bạn bè. Có thể giao tiếp đơn giản nếu người đối thoại nói chậm, hợp tác, giúp đỡ. Như vậy, trong quá trình dạy học, bên cạnh các kĩ năng khác, việc nâng cao kĩ năng nói cho học sinh là rất cần thiết. Đồng thời, giáo viên cũng cần phải nâng cao năng lực giảng dạy kĩ năng này để đáp ứng được mục tiêu chương trình GDPT mới đề ra. 2. Nội dung 2.1. Tầm quan trọng của kĩ năng nói trong quá trình học Tiếng Anh Trước xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, tiếng Anh được xem là ngôn ngữ sử dụng phổ biến nhất thế giới với 60 quốc gia sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức và gần 100 quốc gia sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai. Vì vậy, ngoại ngữ này có vai trò rất quan trọng trong thời kỳ hội nhập toàn cầu hóa hiện nay. Tiếng Anh chính là một trong những công cụ hữu hiệu, đóng vai trò to lớn trong việc giúp bạn bè năm châu hiểu được tiếng nói của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Với tầm quan trọng như vậy, người học Tiếng Anh cần phải có khả năng sử dụng Tiếng Anh để giao tiếp một cách thành thạo. Và “Nói” chính là một trong bốn kĩ năng quan trọng giúp người học thể hiện được khả năng đó của mình. Nhà ngôn ngữ học Khamkhien (2010) cho rằng “nói” là một kĩ năng quan trọng nhất khi học một ngôn ngữ và Tiếng Anh cũng không là một ngoại lệ. Theo Bygate (1987) kĩ năng nói là một trong những kĩ năng mang tính phản xạ, giúp người học sử dụng ngôn ngữ để bày tỏ ý kiến, suy nghĩ và cảm xúc với người nghe. Rõ ràng, chính khả năng nói giúp người học thể hiện năng lực giao tiếp của bản thân. 2.2. Phương pháp giảng dạy kĩ năng nói Bắt kịp xu hướng giảng dạy ngoại ngữ hiện nay, Chương trình GDPT môn Tiếng Anh chú trọng dạy học theo đường hướng giao tiếp, nhấn mạnh vào việc hình thành Kỷ yếu hội thảo khoa học 39 và phát triển năng lực giao tiếp của học sinh. Phương pháp giao tiếp của đường hướng này lấy người học làm trung tâm, coi học sinh là những chủ thể tích cực tham gia vào quá trình học tập với nội dung ngôn ngữ và hoạt động giao tiếp xoay quanh chủ điểm và chủ đề gần gũi thân quen với học sinh. Đường hướng giao tiếp coi bản chất của việc học phải dựa trên sự tương tác của người học đồng thời tôn trọng sự khác nhau của người học để giúp họ học tốt hơn thông qua việc chỉ dạy cho người học kỹ thuật và chiến lược học (Jacobs và Terel (2003, trích trong Richards 2006:22). Theo Mazouzi (2013), hai yếu tố quan trọng của việc giảng dạy ngoại ngữ theo đường hướng giao tiếp đó chính là khả năng nói lưu loát và độ chính xác của lời nói. Vì vậy, các hoạt động dành cho học sinh thường được thiết kế dựa trên hai yếu tố này. Thornbury (2005) cho rằng khả năng nói lưu loát là khả năng trình bày vấn đề một cách dễ hiểu để không làm gián đoạn quá trình giao tiếp đang diễn ra. Khả năng nói lưu loát cũng được Hedge (2000) mô tả là khả năng trả lời một cách chặt chẽ, mạch lạc thông qua việc kết hợp các từ và cụm từ với nhau, phát âm rõ ràng và có sử dụng trọng âm và ngữ điệu khi nói. Yếu tố thứ hai thể hiện khả năng giao tiếp tốt đó chính là độ chính xác. Có thể hiểu tính chính xác ở đây chính là khả năng sử dựng từ ngữ đúng ngữ cảnh và sử dụng đúng cấu trúc ngữ pháp. Do vậy, các phương pháp sử dụng để giảng dạy kĩ năng nói sẽ tập trung vào phát triển hai yếu tố này của học sinh. 2.3. Khó khăn trong giảng dạy kĩ năng nói Tiếng Anh ở bậc học tiểu học Đối với học sinh tiểu học, Tiếng Anh được đưa vào sử dụng bắt đầu vào chương trình học của lớp 3. Bước đầu làm quen với Tiếng Anh nên học sinh sẽ có nhiều trở ngại trong việc tiếp cận và lĩnh hội ngoại ngữ này, đặc biệt là kĩ năng nói và vì thế giáo viên dạy kĩ năng nói cũng sẽ gặp nhiều thách thức. Theo Littlewood (2007), học ngoại ngữ trên lớp có thể gây ra sự tự ti và lo sợ cho người học. Đây chính là vấn đề khó khăn mà hầu như giáo viên Tiếng Anh nào cũng gặp phải nhất là khi dạy học sinh tiểu học. Lạ lẫm với ngôn ngữ mới sẽ khiến cho học sinh trở nên e dè và khó cởi mở khi tiếp cận với ngôn ngữ mới này. Tâm lí e dè lo sợ này sẽ khiến cho việc giao tiếp trở nên khó khăn hơn. Và học sinh sẽ không thể nói một cách lưu loát ngôn ngữ mới này được. Một vấn đề nữa mà giáo viên dạy Tiếng Anh nói chung và giáo viên dạy Tiếng Anh tiểu học nói riêng sẽ phải đối mặt đó chính là học sinh có xu hướng thích sử dụng tiếng mẹ đẻ trong giờ thực hành nói Tiếng Anh. Theo Harmer (1991) người học sẽ sử dụng tiếng mẹ đẻ nếu được yêu cầu nói về một chủ đề mà họ không có đủ kiến thức và trình bày bằng tiếng mẹ đẻ sẽ diễn đạt một cách tự nhiên hơn. Bên cạnh đó, để có thể tự tin tham gia vào các hoạt động nói trong giờ học T ...