Những bí quyết giúp kiến thống trị thế giới

Kiến luôn là vị khách không mời đầu tiên xuất hiện sau các bữa tiệc ngoài trời. Ở bất cứ nơi đâu bạn cũng có thể gặp chúng. Thay vì khó chịu, tốt hơn chúng ta nên tìm hiểu xem tại sao kiến có thể sống ở hầu như mọi nơi trên hành tinh. Thế giới này không phải lúc nào cũng thuộc về kiến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những bí quyết giúp kiến "thống trị" thế giớiNhững bí quyết giúp kiến thống trị thế giớiKiến luôn là vị khách không mời đầu tiên xuấthiện sau các bữa tiệc ngoài trời. Ở bất cứ nơi đâubạn cũng có thể gặp chúng. Thay vì khó chịu, tốthơn chúng ta nên tìm hiểu xem tại sao kiến có thểsống ở hầu như mọi nơi trên hành tinh.Thế giới này không phải lúc nào cũng thuộc về kiến.Các nhà khoa học cho rằng những loài kiến ngày naymới tiến hóa khoảng 120 triệu năm trước. Nhưngnhững chứng tích hóa thạch cho thấy, ở giai đoạn đó,kiến không phải là côn trùng phổ biến như ngày nay.Mãi tới tận 60 triệu năm sau, khi một số loài thíchnghi với môi trường sống mới - nơi thực vật có hoaxuất hiện - bằng cách đa dạng hóa nguồn thức ăn,kiến mới bắt đầu bước vào thời kỳ huy hoàng. Kể từđó, sự thống trị về mặt sinh thái của kiến vẫn đượcduy trì cho tới tận bây giờ.Theo tính toán của các nhà khoa học, hiện có khoảng20.000 loài kiến đang bò trên bề mặt hành tinh. Conngười mới biết tới hơn 11.000 loài, nhưng như thếcũng đã chiếm ít nhất 1/3 tổng số loài côn trùng trongsinh giới. Theo một nghiên cứu gần đây, tổng số cáthể kiến ở rừng Amazon của Brazil lớn gấp 4 lần tổngsố cá thể các loài động vật có vú, gia cầm, bò sát vàlưỡng cư ở cùng khu vực. Kiến Pogonomyrmex californicus (Ảnh: Livescience)Ai cũng biết kiếnKiến thống trị vì chúng có thể thích nghi với môitrường sống theo nhiều cách khác nhau.Kiến khác nhau từ hình dáng tới môi trường sinhsống. Có loài chỉ dài cỡ 1 mm, như Oligomyrmexatomus, nhưng cũng có loài dài tới 38 mm, nhưDinoponera. Cơ thể chúng có thể có màu vàng, đỏhoặc đen. Chúng có khả năng sống ở sa mạc, rừngnhiệt đới và đầm lầy - bất cứ đâu trừ những nơi lạnhnhất và cao nhất trên hành tinh.Hầu như ngôn ngữ nào của con người cũng có mộttừ về kiến, Philip Ward, nhà côn trùng học tại Đạihọc California (Mỹ), khẳng định. Kiến là một kháiniệm phổ biến. Nhưng điều đó không đúng đối vớinhiều loài khác. Kiến Oligomyrmex atomus (Ảnh: Livescience)Hành vi đa dạngThức ăn của nhiều loài kiến là những cây có hoa -vốn giàu các hợp chất carbohydrate. Một số loài kiếnđục gỗ lại xây những chiếc tổ kiên cố xung quanh rễcây để ngăn chặn các loài côn trùng khác và bảo vệnguồn cung cấp thức ăn của chúng.Những loài kiến sống ở khu vực nóng, khô đối phóvới hạn hán bằng cách tích trữ lương thực. Loài kiếnnhặt hạt cây Pogonomyrmex californicus xây dựngnhững kho thức ăn khổng lồ dưới đất. Loài kiến ănmật ong dùng chính cơ thể của mình để trữ mật.Một số loài kiến chuyên cướp thức ăn của kẻ khác.Những chiếc ăng-ten dày trên đầu kiến lính đượcdùng trong những cuộc giao tranh. Odontomachus,loài có hàm lớn và khỏe, có thể cắn nhanh đến nỗibạn có thể nghe thấy tiếng động phát ra khi hai răngcủa chúng va vào nhau. Một số loài khác lại chuyênđánh cắp ấu trùng từ tổ bên cạnh. Thức ăn củaloài Amblyopone oregonensis - còn được gọi là kiếnma cà rồng - chính là dưỡng chất trong cơ thể conmồi. Loài Odontomachus có hàm lớn và rất khỏe. (Ảnh: Livescience)Kiến cái làm tất cả mọi việcMột tổ kiến có kiến chúa, kiến thợ và kiến lính. Mỗicon đều có dụng cụ và kỹ năng phù hợp với côngviệc được giao phó. Trong mỗi loài, sự phân chia laođộng giữa các cá thể phụ thuộc vào tuổi và giới tínhcủa từng con.Những con chịu trách nhiệm nuôi ấu trùng và làmviệc bên ngoài tổ có xu hướng ít tuổi, trong khi bảovệ tổ và xâm lược tổ khác thường là những con lớntuổi. Cũng giống như những loài côn trùng sống bầyđàn khác, kiến cái đảm nhận tất cả mọi việc. Kiếnđực chỉ có mỗi nhiệm vụ là phát tán gene qua hành vigiao phối.Có thể coi kiến đực là những hỏa tiễn chứa đầy tinhtrùng, Alex Wild, một nhà côn trùng học tại Đại họcArizona (Mỹ), phát biểu.Kiến là động vật có tính xã hội cao, nhưng một sốloài đã phát triển thành xã hội phức tạp, trong khinhiều loài khác vẫn chẳng khác gì tổ tiên của chúngcách đây hàng chục triệu năm. Một số loài biết cáchsăn mồi theo đàn thì loài kiến đầu chó ở Australia chỉbiết săn mồi riêng lẻ và sử dụng cặp mắt to tướng đểtấn công con mồi, chứ không biết dùng các hóa chấtđộc hại như nhiều loài khác.Tổ của chúng nhỏ. Không có nhiều khác biệt về mặthình thái giữa kiến chúa và kiến thợ, Wild nói vềkiến đầu chó. Chúng không phát triển nhiều đặcđiểm của loài kiến hiện đại. Loài Amblyopone oregonensis chuyên hút dưỡng chất trong cơ thể con mồi. (Ảnh: Livescience)Hệ thống thông tin liên lạc hiệu quảKhông giống như ong hay một số loài có tính xã hộikhác, phần lớn kiến không có cánh và đã phát triểnmột kho chất hóa học để hỗ trợ việc liên lạc trênmặt đất.Thiếu cánh khiến cho việc tìm kiếm thức ăn bị hạnchế, Ward phát biểu. Chúng phải nhặt nhạnh thứcăn trên mặt đất, vì thế liên lạc trên mặt đất có vai tròrất quan trọng.Kiến dùng các hóa chất để hẹn hò, báo động và chỉ vịtrí thức ăn. Khi muốn được thụ tinh, con ch ...