Những biện pháp vượt qua khó khăn về kinh tế của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong thời gian đầu mới thành lập (8/1945-12/1946)

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Trong bối cảnh đất nước ngổn ngang, bộn bề với “giặc đói”, “giặc dốt”, “giặc ngoại xâm”, Đảng và Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều quyết sách về kinh tế xã hội liên quan mật thiết đến việc xây dựng, phát triển đất nước và phục vụ quốc phòng. Thời kỳ này, những biện pháp tiến bộ trên lĩnh vực kinh tế đã được thực thi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những biện pháp vượt qua khó khăn về kinh tế của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong thời gian đầu mới thành lập (8/1945-12/1946) 45CHUYÊN MỤCSỬ HỌC - KHẢO CỔ HỌC - DÂN TỘC HỌC NHỮNG BIỆN PHÁP VƯỢT QUA KHÓ KHĂN VỀ KINH TẾ CỦA NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA TRONG THỜI GIAN ĐẦU MỚI THÀNH LẬP (8/1945 - 12/1946) VÕ VĂN SEN* LƯU VĂN QUYẾT**Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.Trong bối cảnh đất nước ngổn ngang, bộn bề với “giặc đói”, “giặc dốt”, “giặcngoại xâm”, Đảng và Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều quyết sách về kinhtế xã hội liên quan mật thiết đến việc xây dựng, phát triển đất nước và phục vụquốc phòng. Thời kỳ này, những biện pháp tiến bộ trên lĩnh vực kinh tế đã đượcthực thi. Chỉ trong một thời gian ngắn, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khôngchỉ chiến thắng được “giặc đói”, vượt qua tình trạng kiệt quệ của ngân khố trongnhững ngày đầu mới giành được độc lập, mà bước đầu đã xây dựng được nềnkinh tế độc lập, tự chủ để chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến chống Pháp táixâm lược.Từ khóa: kinh tế, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chính phủ mới thành lậpNhận bài ngày: 8/12/2020; đưa vào biên tập: 10/12/2020; phản biện: 15/12/2020;duyệt đăng: 6/1/20211. DẪN NHẬP phong kiến, song Đảng và Chính phủNăm 1945, Cách mạng tháng Tám phải đối phó với muôn vàn khó khăn,thành công, nước Việt Nam Dân chủ phức tạp của tình hình chính trị, kinhCộng hòa ra đời, chấm dứt ách thống tế, văn hóa, xã hội đ c iệt à kinhtrị gần 100 năm của thực dân và tế Việt Nam à nước nông nghiệp, nhưng khoảng một nửa diện tích đồng*, ** ruộng ở Bắc Bộ bị bỏ hoang, cả năm Trường Đại học Khoa học Xã hội vàNhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ 1945 chỉ thu được 500.000 tấn (ViệnChí Minh. Lịch sử Quân sự Việt Nam, 1997: 16);46 VÕ VĂN SEN - LƯU VĂN QUYẾT – NHỮNG BIỆN PHÁP VƯỢT QUA KHÓ KHĂN…công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp đề ra hai biện pháp cứu đói khẩn cấp:đình đốn không sản xuất được ho c “Nhường cơm sẻ áo” là giải phápsản xuất cầm chừng, hàng hóa khan trước mắt và “tăng gia sản xuất” àhiếm, giá cả lên cao, nạn đầu cơ tích giải pháp âu dài Trong thư gửi đồngtrữ hoành hành làm rối loạn tình hình bào về việc nhường cơm sẻ áo choở cả thành thị và nông thôn (Đinh những người đang đói, Chủ tịch HồQuang Hải, 2013: 3); về tài chính, khi Chí Minh viết: “Lúc này chúng ta ưngChính phủ cách mạng tiếp quản, ngân át cơm ăn, nghĩ đến kẻ đói khổ,khố chỉ còn 1 230 720 đồng Đông chúng ta không khỏi động lòng. VậyDương, trong đó 586 000 đồng là tiền tôi xin đề nghị với đồng bào cả nước,rách không sử dụng được chờ thu đổi và tôi xin thực hành trước: cứ 10 ngày(Viện Kinh tế học, 1990: 244), số nợ nhịn ăn một bữa, mỗi tháng nhịn ăn 3của ngân khố lên tới 564.367.522 bữa Đem gạo đó cứu dân nghèo…”đồng (Viện Kinh tế, 1960: 6), trong (Hồ Chí Minh, tập 4, 2000: 31). Ngàytình hình đó quân Tưởng lại tung tiền 3/9/1945 trong phiên họp đầu tiên của“quan kim”, “quốc tế” đã mất giá buộc Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đãta phải ưu hành (Hoàng Thanh đ t nhiệm vụ chống đói ên hàng đầu:Quang, 1985: 13). Thực tế đó được “Hơn hai triệu đồng ào ta đã chếtBộ trưởng Bộ Tài chính Lê Văn Hiến đói… Những người thoát chết đói, naynhận định: Chính phủ cách mạng lúc đang ị đói, chúng ta phải làm thế nàođó à một chính phủ “không tiền”(1); cho họ sống” (Hồ Chí Minh, tập 4,m c dù nhu cầu chi tiêu rất lớn và cấp 2000: 7-8) và Người quyết định phátbách cho việc tổ chức bộ máy nhà động phong trào tăng gia sản xuất vànước cách mạng, xây dựng lực ượng xác định: “Hiện nay chúng ta có haivũ trang nhân dân, giải quyết hậu quả nhiệm vụ quan trọng nhất: cứu đói ởcủa nạn lụt lội, hạn hán, cứu đói, tổ Bắc và kháng chiến ở Nam, „thực túc‟chức các đoàn Nam tiến, khôi phục và thì „ inh cường‟, cấy nhiều thì khỏi đói Chúng ta thực hiện „tấc đất tấc vàng‟tăng gia sản xuất, đến việc giải quyết thì chúng ta quyết thắng lợi trong haicác vấn đề xã hội. Những vấn đề đó việc đó” Những khẩu hiệu: “tăng giađòi hỏi Chính phủ Việt Nam Dân chủ sản xuất, tăng gia sản xuất ngay, tăngCộng hòa phải có những quyết sách gia sản xuất nữa” của Chủ tịch Hồ Chíkịp thời và phù hợp. Minh được nhân dân ...