Nước lợ

Nước lợNước lợ là loại nước có độ mặn cao hơn độ mặn của nước ngọt, nhưng không cao bằng nước mặn. Nó có thể là kết quả của sự pha trộn giữa nước biển với nước ngọt, chẳng hạn như tại các khu vực cửa sông hoặc nó có thể xuất hiện trong các tầng ngậm nước hóa thạch lợ. Một số hoạt động nhất định của con người cũng có thể tạo ra nước lợ, cụ thể là trong một số dự án kỹ thuật xây dựng dân sự như các dạng đê điều ven biển hay việc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nước lợ Nước lợNước lợ là loại nước có độ mặn cao hơn độ mặn của nước ngọt, nhưngkhông cao bằng nước mặn. Nó có thể là kết quả của sự pha trộngiữa nước biển với nước ngọt, chẳng hạn như tại các khu vực cửasông hoặc nó có thể xuất hiện trong các tầng ngậm nước hóa thạch lợ.Một số hoạt động nhất định của con người cũng có thể tạo ra nước lợ, cụthể là trong một số dự án kỹ thuật xây dựng dân sự như các dạng đêđiều ven biển hay việc làm ngập lụt các vùng đất lầy lội ven biển để tạo racác ao hồ nước lợ để nuôi tôm nước lợ. Nước lợ cũng có thể là chất thảichủ yếu của công nghệ năng lượng gradient độ mặn. Do nước lợ là khôngthích hợp với sự phát triển của phần lớn các loài thực vật trên đất liền, chonên nếu không có sự quản lý và kiểm soát thích hợp thì nó có thể gây racác tổn hại cho môi trường (xem bài về trang trại nuôi tôm).Khái niệm nước lợ cũng thay đổi tùy theo các quan điểm nhìn nhận. Vềmặt kỹ thuật, người Anh-Mỹ cho rằng nước lợ chứa từ 0,5[1][2] hoặc 1[3] tới17[1] hoặc 30[2] gam muối hòa tan trong mỗi lít nước—thông thường đượcbiểu diễn dưới dạng 0,5/1 tới 17/30 phần nghìn (ppt hay ‰). Vì thế, nướclợ bao phủ một khoảng chế độ mặn và nó không thể coi là một điều kiệncó thể định nghĩa chính xác. Tuy nhiên, Bách khoa Toàn thư Việt Nam[4] coinước lợ là nước có độ mặn từ 1 tới 10 g/L hay 1 tới 10 ppt. Một đặc trưngcủa nhiều bề mặt nước lợ là độ mặn của chúng có thể dao động mạnhtheo thời gian và/hoặc không gian.Độ mặn của nước dựa trên các muối hòa tan theo ppt (Việt Nam) Nước ngọt Nước lợ Nước mặn Nước muối < 1[5] >10 hoặc >1[6] > 50[7] 1 - 10Độ mặn của nước dựa trên các muối hòa tan theo ppt (Anh-Mỹ) Nước ngọt Nước lợ Nước mặn Nước muối [8] > 40[3]/50[2] < 0,5/1 0,5/1 - 17/30 1 - 35Môi trường sống nước lợCửa sôngCá chim trắng nước lợ (Monodactylus argenteus), một loài cá nước lợ.Nước lợ có thể coi là hỗn hợp của nước biển và nước ngọt, và các khuvực cửa sông là các vùng nước trong đó nước biển và nước ngọt từ sôngđổ ra pha trộn với nhau. Các môi trường sống nước lợ rộng lớn nhất trênthế giới vì thế chính là các khu vực cửa sông, nơi các con sông tiếp giápvới biển.Chẳng hạn đoạn sông Thames chảy qua London là một vùng cửa sôngkinh điển. Thị trấn Teddington nằm cách vài dặm về phía tâ y London đánhdấu giới hạn của vùng có tác động của thủy triều trên sông Thames, mặcdù con sông này vẫn còn là sông nước ngọt cho tới tận vùngBattersea,gần London hơn (cũng phía tây) do độ mặn trung bình vẫn còn rất thấp vàquần cá vẫn bao gồm chủ yếu là các loài cá nước ngọt như cádầy (Rutilus rutilus), cá đác (phân họ Leuciscinae của họ Cyprinidae), cáchép, cá peca (Perca spp.) và cá chó (Esox spp.). Cửa sông Thames chỉtrở thành vùng nước lợ thật sự trong đoạn nằm giữa Batterseavà Gravesend và sự đa dạng của các loài cá nước ngọt trở nên ít đi, chủyếu chỉ còn lại cá dầy và cá đác, các loài cá biển chịu độ mặn mềm như cábơn mắt phải, cá sói biển châu Âu (Dicentrarchus labrax),cá đối và cáốtme trở nên phổ biến hơn. Xa hơn về phía đông, độ mặn tăng dần lên vàcác loài cá nước ngọt bị thay thế hoàn toàn bằng các loài cá biển chịu độmặn mềm, cho tới khi con sông này chảy tới Gravesend, tại điểm này cácđiều kiện trở thành mang tính biển nhiều hơn và quần cá của nó là tươngtự như quần cá của biển Bắc cận kề và bao gồm cả các loài cá biển chịuđộ mặn mềm lẫn chịu độ mặn cứng. Một kiểu thay thế tương tự cũng cóthể quan sát thấy với các loài thực vật thủy sinh hay các loài động vậtkhông xương sống sinh sống trong con sông này[9][10].Kiểu kế tiếp sinh thái này từ các dạng của hệ sinh thái nước ngọt sangnước mặn là thông thường và điển hình cho các cửa sông.Các cửa sôngtạo thành các điểm quan trọng trong sự di cư của các dạng cá ngượcdòng vào song hay xuôi dòng ra biển để đẻ trứng, chẳng hạn như cáhồi và cá chình, tạo cho chúng một khoảng thời gian để tụ tập thành bầycũng như để thích nghi dần với sự thay đổi độ mặn. Các loài cá hồi làdạng cá ngược dòng vào song để đẻ, nghĩa là chúng sinh sống ngoài biểnnhưng lại bơi vào sông để đẻ trứng trong khi các loài cá chình là dạng cáxuôi dòng ra biển để đẻ, do chúng sinh sống trong các sông suối nướcngọt nhưng phải ra biển để đẻ trứng. Bên cạnh các loài di cư xuôi hayngược thông qua vùng cửa sông, tại đây còn nhiều loài cá khác sử dụngmôi trường cửa sông này như là vườn ương để đẻ trứng hay để cá bộtcó thể nuôi dưỡng và phát triển trước khi chúng đủ cứng cáp để bơi vàocác vùng nước khác. Cá trích (Clupeidae) và cá bơn sao châuÂu (Pleuronectes platessa) là hai nhóm cá có tầm quan trọng thương mạisử dụng cửa sông Thames vào mục đích này.Các cửa sông cũng được sử dụng phổ biến như là nơi đánh bắt cá haynơi nuôi trồng thủy hải sản. Chẳng hạn các trại nuôi cá hồi Đại TâyDương (Salmo salar) thông thường hay nằm tại các cửa sông, mặc dùđiều này gây ra các tranh cãi, do khi làm như vậy, các trang trại nuôi cáđặt cá hoang dã di cư vào tình trạng dễ bị lây nhiễm một lượng lớn ký sinhtrùng, chẳng hạn như rận biển, thoát ra từ các khu quây kín để nuôi cá[11].Rừng đướcMột môi trường sống nước lợ quan trọng khác là các đầm lầy sú vẹt.Nhiều, mặc dù không phải tất cả, đầm lầy sú vẹt bám quanh các cửa sôngvà các phá, trong đó độ mặn thay đổi theo mỗi lần thủy triều. Trong số cáccư dân chuyên biệt hóa của các rừng đước là cá bống bùn, các loài cá tìmkiếm các loại thức ăn trong vùng đất lầy lội hay cá măng rổ (họToxotidae),các loài cá tương tự như cá vược có cách thức bắn hạ côn trùng và cácloại động vật nhỏ khác sống trên cây bằng cách phun các giọt nước từphần miệng chuyên biệt hóa của chúng vào các loại con mồi để chúng rơixuống nước. Giống như các cửa sông, các đầm lầy sú vẹt là môi trườngsinh sản cực kỳ quan trọng cho nhiều loài cá, chẳng hạn như cáhồng (Lutjanidae), ...