Phân bổ hợp lý tài nguyên nước lưu vực sông Srepok

Lưu vực sông Srêpok là một trong những lưu vực sông lớn của nước ta, có nguồn nước xuyên biên giới, do đó việc nghiên cứu phân bổ hợp lý tài nguyên nước lưu vực sông Srepok nhằm bảo vệ tài nguyên và môi trường mà vẫn đảm bảo cho việc phát triển kinh tế xã hội của các ngành địa phương cần phải có những luận cứ thuyết phục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân bổ hợp lý tài nguyên nước lưu vực sông SrepokBÀI BÁO KHOA HỌC PHÂN BỔ HỢP LÝ TÀI NGUYÊN NƯỚC LƯU VỰC SÔNG SREPOK Đỗ Thị Ngọc Bích1, Nguyễn Cao Đơn1,* Tóm tắt: Lưu vực sông Srêpok là một trong những lưu vực sông lớn của nước ta, có nguồn nước xuyên biên giới, do đó việc nghiên cứu phân bổ hợp lý tài nguyên nước lưu vực sông Srepok nhằm bảo vệ tài nguyên và môi trường mà vẫn đảm bảo cho việc phát triển kinh tế xã hội của các ngành địa phương cần phải có những luận cứ thuyết phục. Báo cáo này trình bày kết quả tính toán phân bổ nguồn nước cho các ngành ở những vùng bị thiếu nước vào thời kỳ khô hạn sử dụng mô hình quy hoạch tuyến tính. Đầu vào của mô hình là giá trị kinh tế sử dụng nước và nhu cầu nước cho các ngành trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, công nghiệp và sinh hoạt, kết hợp với với lượng nước có thể phân bổ cho từng vùng theo các tháng trong điều kiện chưa có các công trình tạo nguồn. Kết quả cho thấy, nhu cầu nước của cả lưu vực chiếm 95% là phục vụ tưới cho nông nghiệp nhưng giá trị kinh tế ngành này đem lại thấp hơn nhiều so với ngành chăn nuôi và công nghiệp. Bên cạnh đó, một số vùng bị thiếu nước nghiêm trọng vào mùa khô, lượng nước chưa đáp ứng được 10% nhu cầu. Do đó, ngoài ưu tiên cấp đủ nước cho sinh hoạt thì các ngành công nghiệp, chăn nuôi, thủy sản cũng được ưu tiên cấp lượng nước tối thiểu đủ để duy trì sản xuất. Lượng nước tưới còn thiếu cần được quy hoạch cấp nước từ các hồ chứa nước hoặc chuyển nước từ các sông lân cận. Từ khóa: Quy hoạch tuyến tính, ước tính giá trị kinh tế sử dụng nước, phân bổ tài nguyên nước, lưu vực sông Srepok. Ban Biên tập nhận bài: 12/05/2019 Ngày phản biện xong: 25/06/2019 Ngày đăng bài: 25/07/2019 1. Mở đầu nhận được sau khi đã cân nhắc các mặt lợi - thiệt Ở nhiều lưu vực, quy hoạch phân bổ hiện nay về mặt kinh tế. phải đối mặt không những với các thách thức Trên thế giới hiện nay, đã có nhiều nghiên biến động nguồn nước tương lai mà còn phải tiến cứu về quy hoạch chia sẻ, phân bổ tài nguyên hành cải cách những cơ chế phân bổ không còn nước tiếp cận theo phương pháp dựa trên yếu tố phù hợp trước đây. Phổ biến nhất là những yêu kinh tế, điển hình như Han Yan và nnk (2011) cầu liên quan đến cách thức tái phân bổ giúp đã nghiên cứu xây dựng mô hình quy hoạch chuyển nguồn nước sử dụng nước cho mục đích tuyến tính đa mục tiêu áp dụng cho phân bổ tài nông nghiệp hiện tại sang các mục đích phát nguyên nước cho thành phố Đại Liên (Trung triển đô thị và công nghiệp cho giá trị kinh tế cao Quốc) cho giai đoạn quy hoạch 2015 và 2020. hơn. Nhất là khi nguồn nước trở nên khan hiếm, Kết quả của nghiên cứu đã cung cấp được công việc xây dựng phương án phân bổ nhằm đảm bảo cụ hỗ trợ ra quyết định hữu ích cho các cơ quan đầy đủ các tiêu chí công bằng, bình đẳng trong quản lý tài nguyên nước khu vực này [6]. Ở Việt khai thác sử dụng không phải là vấn đề dễ khi Nam, do những quy định về phân bổ tài nguyên thuyết phục các bên liên quan để đạt được sự nước mới được ban hành nên những nghiên cứu đồng thuận nếu không có luận cứ thuyết phục. tương tự chưa được thực hiện nhiều. Viện Quy Khi đó phương án nào mang lại giá trị kinh tế sử hoạch Thủy lợi (2000) đã thực hiện đề tài nghiên dụng nước tốt nhất hoặc được xem là có thể chấp cứu tối ưu hóa trong quản lý, quy hoạch và khai 1 Viện Khoa học Tài nguyên nước, Số 8 phố Pháo thác tài nguyên nước với hàm mục tiêu về kinh Đài Láng, Đống Đa, Hà Nội Email: ncaodonwru@gmail.com60 TẠP CHÍ KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN Số tháng 07 - 2019 BÀI BÁO KHOA HỌCtế trong sử dụng nước trên LVS Hồng - Thái 2.1. Giới thiệu lưu vực sông SrepokBình [5]. Luyện Đức Thuận (2013) đã ứng dụng LVS sông Srêpok trên lãnh thổ Việt Nam cóquy hoạch tuyến tính trong bài toán phân bổ tài diện tích tổng cộng là 30.100 km2, thuộc địa giớinguyên nước theo đơn vị hành chính, thí điểm 4 tỉnh Gia Lai, Đăk lăk, Đăk Nông và Lâmcho tỉnh Hòa Bình [2]. Gần đây có nghiên cứu Đồng.của Nguyễn Ngọc Hà (2018) ứng dụng phương 2.2. Phân chia tiểu vùngpháp ước tính giá trị kinh tế sử dụng nước trong Vùng I: Vùng quy họach LV sông Ia Drăngquy hoạch tài nguyên nước, áp dụng thử nghiệm chiếm toàn bộ TLV sông Ia Drăng với diện tíchcho lưu vực sông Vệ [3]. Tuy nhiên, trong các tổng cộng khoảng 1.028 km2, dân số là 86.934nghiên cứu đã và đang thực hiện, chưa có nghiên người, bao gồm một phần diện tích các H. Đứccứu ph ...