Phố Hàng Đậu

Phố Hàng Đậu dài khoảng 272m, thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Phố có hướng Đông-Tây, bắt đầu từ đường Trần Nhật Duật đến vườn hoa Vạn Xuân, phố Phan Đình Phùng. Phố này là chỗ gặp nhau là giao điểm của các phố: Hàng Giấy, Hàng Than, rẽ sang phố Hồng Phúc, cắt ngang phố Nguyễn Thiếp, thuộc quận Hoàn Kiếm, phường Đồng Xuân. Phố này được xây dựng trên nền đất xưa vốn thuộc thôn Phúc Lâm, tổng Tả Túc (sau đổi là tổng Phúc Lâm) và thôn Nghĩa Lập, tổng Hậu Túc (sau đổi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phố Hàng Đậu Phố Hàng ĐậuPhố Hàng Đậu dài khoảng 272m, thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.Phố có hướng Đông-Tây, bắt đầu từ đường Trần Nhật Duật đến vườn hoa Vạn Xuân, phốPhan Đình Phùng. Phố này là chỗ gặp nhau là giao điểm của các phố: Hàng Giấy, HàngThan, rẽ sang phố Hồng Phúc, cắt ngang phố Nguyễn Thiếp, thuộc quận Hoàn Kiếm,phường Đồng Xuân.Phố này được xây dựng trên nền đất xưa vốn thuộc thôn Phúc Lâm, tổng Tả Túc (sau đổilà tổng Phúc Lâm) và thôn Nghĩa Lập, tổng Hậu Túc (sau đổi là tổng Đồng Xuân). Dấuvết của thôn này là các đình, miếu cũ: Đình Phúc Lâm, ở nhà số 2 phố Gầm Cầu. Đình vàđền Nghĩa Lập ở số nhà 32 phố Hàng Đậu. Đình Phúc Lâm thờ thần Mộc Thị (tín ngưỡngthờ cây) và Đình và đền Nghĩa Lập: nhà số 32, phố Hàng Đậu. Đình Nghĩa Lập thờ thầnBạch Mã.Một góc phố Hàng ĐậuĐền Nghĩa Lập thờ Tứ vị Hồng Nương – những bà Thánh trợ giúp người đi sông biển(thôn Nghĩa Lập ở sát sông Hồng). Tại ngã tư phố Hàng Đậu – Nguyễn Thiếp xưa có mộtcửa ô, gọi là ô Phúc Lâm. Dân chúng quen gọi là ô Hàng Đậu có hình dạng bên ngoàitương tự như cửa ô Quan Chưởng. Cửa ô này bị phá khi xây cầu Dốc Gạch nối với cầusắt sông Cái. Bên ngoài cửa ô là một bến sông Bến Chùa Bà Móc. Ngày nay, không còndấu tích của cửa ô Hàng Đậu – một trong năm cửa ô của Hà Nội xưa nữa.Sở dĩ gọi là Hàng Đậu vì ở đường phố đó, những ngày phiên chợ, người nông thôn ngoạithành gánh các thứ đậu tụ tập bán ở hai bên vỉa hè: đậu xanh, đen, trắng, đậu nành…vàngười trong những ngõ quanh đấy mua về chế biến làm đậu phụ, ngâm giá đỗ. Thời Phápthuộc, gọi là “Phố các hạt”, ngụ ý là các hạt đậu. Sau Cách mạng tháng Tám 1945, chínhquyền ta khôi phục lại tên gọi cổ truyền.Phố Hàng Đậu nay không ai buôn bán đậu mà phần lớn là buôn bán lốp ôtô, sửa chữa vàbán phụ tùng ôtô, xe máy, là một phố tiếp khách đầu tiên khi khách tiếp xúc với Hà Nội,khi vừa rời khỏi cây cầu Long Biên hai mươi nhịp. Ngày nay phố Hàng Đậu kinh doanhnhiều mặt hàng: Tân dược, điện thoại di động, có cả một ngân hàng Bắc Á và khá nhiềuhàng bán cá cảnh, bể cá các loại.Hàng Đậu, dưới thời Nguyễn được coi như đường ranh giới giữa hai khu Cửa Bắc và CửaĐông. Vào cuối thế kỷ 19, ở phố Hàng Đậu có một trường học nổi tiếng của Hà Nội, đólà trường Cúc Hiên, tên hiệu của Tiến sĩ Lê Đình Duyên (1819-1878). Lê Đình Duyên làmột trí thức, một sĩ phu yêu nước. Ông nguyên là người làng Mọc Hạ Đình (huyện ThanhTrì, nay thuộc quận Thanh Xuân, Hà Nội). Ông đỗ Tiến sĩ năm 1849 và làm các chứcĐốc học Nghệ An, Tư nghiệp Quốc Tử Giám, Đốc học Hà Nội. Ông đã góp phần đào tạomột lớp trí thức Hà Nội cũ. Năm 1870, ông về nghỉ và mở trường dạy học ở phố HàngĐậu.Ban đầu, trường chỉ là một ngôi nhà năm gian bằng tre lá. Về sau để tỏ lòng kính yêuthầy, những học trò của ông cùng nhau xây lại trường bằng gạch. Ngôi trường này gồmnhà tiền tế (là nơi dạy học) và nhà thờ Cúc Hiên (lúc ông còn sống là nơi thờ gia tiên).Trong nhà tiền tế có bức hoành “Quân tử thành mỹ” của Vũ Nhự – một học trò cũ làmĐốc học Hà Nội cung tiến năm 1881. Hiện nay, mặt tiền khu trường đã cải tạo thành cửahàng thuộc số 39, phố Hàng Đậu. Ngoài ra, có một vài công trình gần đó tuy không nằmtrên phố Hàng Đậu nhưng cũng mang tên Hàng Đậu đó là sở cấm Hàng Đậu, tháp nướcHàng Đậu và vườn hoa Hàng Đậu.Sở cấm Hàng Đậu (bóp Hàng Đậu) một trong hai bóp cảnh sát lớn của Hà Nội (bóp HàngTrống nữa) toạ lạc chỗ ngã tư Hàng Giấy – Hàng Than – Phan Đình Phùng rất đồ sộ. Đólà một khối trụ tròn, tưởng như một pháo đài, ba tầng, lợp tôn, xung quanh có những cửasổ nhỏ gô tích như lỗ châu mai. Hiện nay, chứng nhân của Hà Nội đang được duy tu, bảotồn để ghi lại thời gian, nói thêm về lịch sử.Vườn hoa Vạn Xuân nằm trên đường Phan Đình Phùng, mà người dân quen cho nó cáitên: Vườn Hàng Đậu, là vườn hoa lớn, có vòi phun nước, có cây cao bóng cả, tết đến, chợhoa Hàng Lược thường tràn hoa sang, đây cũng là một nét đẹp đặc biệt của Hà Nội.Tháp nước Hàng Đậu nằm ở ngã sáu các phố Hàng Đậu-Hàng Than-Quan Thánh-PhanĐình Phùng-Hàng Cót-Hàng Giấy. Năm 1894, tháp nước được xây dựng bằng đá từ phếliệu phá thành Hà Nội. Tháp trông như một pháo đài gồm ba tầng, hình trụ tròn đườngkính 19m, cao 25m, mái tôn hình chóp nón, xung quanh có những cửa sổ nhỏ gôtích nhưlỗ châu mai. Trong tháp, những bức tường đá được xây cách đều như nan hoa của chiếcbánh xe, có cửa thông để đi vòng quanh. Trên những bức tường này là những bể chứanước bằng tôn, gọi là chòi nước. Mỗi chòi có thể chứa được 1.250m3 nước. Nước từ đâyđi thẳng vào thành, nơi quân đội thực dân Pháp đóng và phân phối nước về các khu phốkhác. Tháp nước này bị bỏ không từ năm 1954.Phố Hàng Đậu ít cây cối, xe cộ tấp nập ngày đêm, là một phố có chiều ngang khá rộngnhưng ngắn của Hà Nội. ...