Phương pháp dạy và học trong cách mạng số

Bài viết "Phương pháp dạy và học trong cách mạng số" trình bày một số tích cực và hạn chế trong quá trình dạy học khi thực hiện việc chuyển đổi số và đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả việc chuyển đổi số trong dạy - học hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp dạy và học trong cách mạng số Nguyễn Đức Khiêm Nguyễn Anh Tuấn Trần Thị Lan Anh Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc Tóm tắt: Những năm gần đây tần xuất của thuật ngữ “Chuyển đối số” xuất hiệnthường xuyên hơn trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong các lĩnh vực củađời sống xã hội, nhất là ở các ngành kinh tế, kinh doanh, dịch vụ. Tuy nhiên, phải đếnkhi đại dịch Covid-19 bùng phát trên phạm vi toàn cầu, làm đình trệ, thậm trí là tê liệthoạt động kinh tế, xã hội, giáo dục,..học sinh, sinh viên không thể đến trường, chuyểnđổi số mới thực sự trở thành tâm điểm thu hút sự quan tâm không chỉ của các nhàquản lý giáo dục, đội ngũ nhà giáo mà còn là sự quan tâm của toàn xã hội. Bài viết,trình bày một số tích cực và hạn chế trong quá trình dạy học khi thực hiện việc chuyểnđổi số và đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả việc chuyển đổi sốtrong dạy - học hiện nay.1. Đặt vấn đề Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào quá trình dạy - học không cònmới mẻ với nền giáo dục Việt Nam. Tuy nhiên, trước sự tác động và lây lan mạnhmẽ của đại dịch Covid-19 ngành giáo dục rất quan tâm đến việc ứng dụng CNTTvào hoạt động giảng dạy. Việc ứng dụng CNTT vào hoạt động dạy học đã dầnthay đổi phương pháp giảng dạy, học tập từ truyền thống sang phương pháp giảngdạy học trực tuyến, sử dụng CNTT trong các hoạt động giảng dạy, học tập. Nhờcác thiết bị điện tử thông minh, sinh viên có thể tiếp cận tri thức mọi nơi, mọilúc, chủ động thời gian biểu trong học tập và nghiên cứu khoa học.2. Nội dung2.1. Tác động của cách mạng số đến phương pháp dạy học hiện nay Nói đến cách mạng công nghệ số trong quá trình dạy học là nói đến việc sửdụng công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT) vào quá trình dạy - học.CNTT&TT bao gồm: radio và vô tuyến, cũng như các công nghệ kỹ thuật số mới:máy tính và Internet được coi là những công cụ có khả năng tạo ra những thayđổi, là “ngòi nổ” tạo nên cuộc cách trong giáo dục. Các nhà khoa học cho rằng,nếu sử dụng công cụ CNTT&TT một cách hợp lý có thể giúp mở rộng cơ hội tiếpcận giáo dục, tăng cường bổ trợ giáo dục ở những nơi làm việc liên quan đến kỹthuật số đang không ngừng tăng lên và nâng cao chất lượng giáo dục dưới nhiềuhình thức, giúp quá trình dạy - học trở nên năng động, hấp dẫn và liên hệ chặt 367chẽ với thực tiễn cuộc sống. Để đưa CNTT&TT vào hệ thống giáo dục quốc dânmột cách hiệu quả là một quá trình phức tạp, đa diện, liên quan đến không chỉvấn đề CNTT&TT, mà còn bao hàm rất nhiều yếu tố: nguồn tài chính ban đầu,chương trình đào tạo, khả năng sư phạm, trình độ của đội ngũ giáo viên, sự sẵnsàng trong công tác quản lý giáo dục, hạ tầng viễn thông, tính ổn định của nguồnkinh phí/tài trợ và hàng loạt các vấn đề liên quan khác. Toàn cầu hóa và thay đổi công nghệ đã trở thành xu hướng phát triển khôngngừng trong suốt những thập niên đầu của thế kỷ XXI, tạo ra một nền kinh tếtoàn cầu mới: Lấy sức mạnh từ công nghệ, năng lượng,..từ thông tin và chèo láibằng tri thức. Trước xu hướng này, các cơ sở giáo dục cần chuyển sang hướngkhuyến khích việc “học cách học” đối với sinh viên, giúp sinh viên đạt đượcnhững kiến thức và kỹ năng để có thể tiếp tục học tập suốt đời. Nhà tương lai họcngười Mỹ, Alvin Toffler cho rằng: “Những người mù chữ của thể kỷ XXI sẽkhông phải là những người không biết đọc, biết viết mà chính là những ngườikhông biết cách học, cách quên và cách học lại”16. Bởi vậy, mối quan tâm hàngđầu trong giáo dục và đào tạo hiện nay là mở rộng cơ hội giáo dục cho nhữngngười dễ bị ảnh hưởng nhất trong quá trình toàn cầu hóa, gồm những quốc giađang phát triển nói chung, những người có thu nhập thấp, nữ giới và những côngnhân tay nghề thấp nói riêng. Tổ chức Lao động Quốc tế cho rằng giáo dục vàđào tạo trong nền kinh tế toàn cầu mới được gọi là “Giáo dục cơ sở cho tất cảmọi người; Những kỹ năng làm việc cơ bản cho tất cả và Học tập suốt đời chotất cả”17 Thế giới đương đại đang chứng kiến những sự thay đổi vượt bậc trong thờiđại công nghệ số với tầm ảnh hưởng sâu rộng của khoa học công nghệ đến đờisống con người. Sự phát triển của CNTT&TT đã và đang tác động toàn diện, sâusắc đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội trên phạm vi toàn cầu. Bản chấtcủa của cuộc cách mạng số là việc ứng dụng công nghệ, khoa học dữ liệu và sửdụng trí tuệ nhân tạo phục vụ sản xuất và cuộc sống con người. Cách mạng sốgiúp con người mở rộng nhiều cơ hội để khám phá và chinh phục kho tàng trithức đồ sộ của nhân loại, nâng cao năng suất lao động và chất lượng nền kinh tế.Bên cạnh đó, cuộc cách mạng này, đang đặt ra nhiều thách thức đòi hỏi người laođộng, các nhà hoạch định chiến lược phải thay đổi ...