Phương pháp luyện nghe tiếng Anh - phần I

Nghe hiểu là một trong những kỹ năng khó đối với những người học ngoại ngữ nói chung và học tiếng Anh nói riêng. Người học sẽ thực sự cảm thấy lúng túng và khó khăn nếu như không có phương pháp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp luyện nghe tiếng Anh - phần I Phương pháp luyện nghe tiếng Anh - phần I Nghe hiểu là một trong những kỹ năng khó đối với những người học ngoạingữ nói chung và học tiếng Anh nói riêng. Người học sẽ thực sự cảm thấy lúng túngvà khó khăn nếu như không có phương pháp. Xin giới thiệu đến các bạn một sốphương pháp luyện nghe tiếng Anh tương đối hiệu quả... Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy làchúng ta quá… thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm….Quá thông minh: vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình khônghiểu: cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thìmình không buồn nghe tiếp.Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉhiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta khôngthể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà – trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ – mỗilần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yêntâm, bằng không thì … câu ấy không có nghĩa.Thế nhưng, đấy là lối học sinh ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trongđó có ba ngôn ngữ thành thạo nghe nói đọc viết: Việt – Anh – Pháp, và tôi thấy rằngtrong các ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khónhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì ýnghĩa từ ấy lại thay đổi: ma – má – mà – mạ – mã – mả). Nhưng các bạn ở forumnày, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!Thế nhưng những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vịchuyên viên ngôn ngữ như các thầy ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạytiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anhchị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạmnào cả, thậm chỉ không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà tanghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh thì không thể như thếđược. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn ngoạingữ thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên.Từ lúc sinh ra chúng ta đã nghe mọi người nói tiếng Việt chung quanh (mà chẳngbao giờ ta phản đối: “tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa”! Mới sanh thì biết gì màhiểu và phản đối!). Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới nói nhữngtiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớpmẫu giáo mới học đọc, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập viết…Lúc bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người lớn nóirồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta làNghe – Nói – Đọc – Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tựthêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay vănphạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi qua hết trung học thì ta đã quên hết90% rồi.Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngượclại.Thử nhìn lại xem:Trước tiên là viết một số chữ và thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Kể từ đó, học càngnhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúngvới văn phạm mà VIẾT thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tậpđọc các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âmtiếng Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc là‘phai’ ).Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là Đọc Lớn Tiếng những câumình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu ‘message’của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờmới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, nhưng khi mình nói thìchỉ có mình và … Thượng Đế hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh –huh’ dài cổ như cổ cò!Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằngmình từng biết tiếng Anh, và nói rathì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả(nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập nghe, và rồi đành bỏ cuộc vìcố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quáthông minh và có quá nhiều kinh nghiệm.Tiến trình ấy là Viết – Đọc – Nói – Nghe!Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệmvà trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quánhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!Và đây là bí quyết để Luyện nghe Tiếng AnhA. NGHE THỤ ĐỘNG:1. – ‘Tắm’ ngôn ngữ. Nghe không cần hiểu: Hãy nghe! Đừng hiểu.Bạn chép vào CD một số bài tiếng Anh (ví dụ từ trên forum này). Mỗi bài có thể dàitừ 1 đến 5 phút.Khi nào bạn ở nhà một mình, thì mở các bài đó ra vừa đủ nghe, và cứ lặp đi lặp lạimãi r ...