Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay

Bài viết này đã đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học phổ thông. Điều đó phù hợp với xu thế phổ biến của thế giới và với tình hình thực tế ở nước ta hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay NATIONAL ACADEMY OF EDUCATION MANAGEMENT DOI: 10.53750/jem22.v14.n10.9 Journal of Education Management, 2022, Vol. 14, No. 10, pp. 9-14 This paper is available online at http://jem.naem.edu.vnQUẢN LÝ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY Nguyễn Thị Thi1 , Nguyễn Phương Hoa2 Tóm tắt. Giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học tạo cơ hội cho mọi người có điều kiện được học tập nâng cao học vấn và năng lực nghề nghiệp để tham gia hiệu quả vào thị trường lao động, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Phân luồng học sinh chủ yếu thường đặt ra từ sau tốt nghiệp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Chính vì vậy, bài báo này đã đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học phổ thông. Điều đó phù hợp với xu thế phổ biến của thế giới và với tình hình thực tế ở nước ta hiện nay. Từ khóa: Nâng cao, quản lý giáo dục hướng nghiệp, trung học phổ thông.1. Đặt vấn đề Giáo dục hướng nghiệp là một trong những hình thức hoạt động học tập của học sinh. Qua đó, mỗi họcsinh phải lĩnh hội được những thông tin về nghề nghiệp trong xã hội, đặc biệt là nghề nghiệp ở địa phương,phải nắm được hệ thống yêu cầu của từng nghề cụ thể mà mình muốn chọn, phải có kỹ năng tự đối chiếunhững phẩm chất, những đặc điểm tâm – sinh lý của mình với hệ thống yêu cầu của nghề đang đặt ra chongười lao động. . . Thực tế hiện nay cho thấy, việc chọn nghề của giới trẻ chủ yếu theo cảm tính, nhiều người ưa thích, theophong trào hoặc đơn giản là dễ thi đậu,. . . Ngành nghề trong xã hội rất phong phú và đều có những đặcđiểm riêng biệt, trong khi HS hầu như chưa có khả năng xác định sự phù hợp tương đối giữa năng lực củabản thân với ngành nghề mình chọn lựa; ý thức về sự ảnh hưởng của các yếu tố như: sức khỏe, năng lực, tốchất, thiên hướng, ngoại hình, năng khiếu, gia đình, điều kiện kinh tế,... đối với việc chọn nghề chưa đượchiểu biết sâu sắc. Vì vậy, cần thay đổi tư duy về việc quản lý lựa chọn nghề trong tương lai của các em. Để xác định chomình một nghề phù hợp, bản thân phải có nhận thức đúng đắn về nghề và khả năng đáp ứng nhu cầu củanghề đó, cá nhân phải có khả năng xem xét, so sánh, đánh giá những dạng khác nhau của loại hình lao độngđể đi tới quyết định trong việc lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp với bản thân, đáp ứng nhu cầu xã hội. Vìthế, xác định nghề cần có sự định hướng của xã hội; hay nói khác hơn, cần phải được hướng nghiệp. Giáodục hướng nghiệp và phân luồng học sinh trung học phổ thông không chỉ tác động đến nhận thức của cánhân đối với nghề định chọn mà còn làm cho cá nhân đó hiểu hệ giá trị của nghề, hình thành hứng thú, saymê với nghề đã chọn. Giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh trung học phổ thông giúp các em cóđịnh hướng đúng đắn về nghề nghiệp trong tương lai, do đó, rất cần sự tham gia đồng bộ của nhiều bộ phậnxã hội, trong đó không thể thiếu vai trò quan trọng của nhà trường phổ thông.Ngày nhận bài: 10/09/2022. Ngày nhận đăng: 17/10/2022.1 Học viện Quản lý giáo dụce-mail: thitapchi@gmail.com2 Trường Tiểu học Vĩnh Tuy, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội 9Nguyễn Thị Thi, Nguyễn Phương Hoa JEM., Vol. 14 (2022), No. 10.2. Giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh trung học phổ thông2.1. Giáo dục hướng nghiệp Theo Đại Từ điển Tiếng Việt thông dụng, giáo dục hướng nghiệp được hiểu theo hai khía cạnh: 1) Tạo điều kiện xác định nghề nghiệp cho người khác: Công tác giáo dục hướng nghiệp cho thanh niênhọc sinh. 2) Giáo dục có định hướng: Trường hướng nghiệp. Giáo dục hướng nghiệp thường được hiểu trên hai bình diện: bình diện xã hội và bình diện trườngphổ thông: - Trên bình diện xã hội, giáo dục hướng nghiệp có thể hiểu là một hệ thống tác động của xã hội về giáodục học, y học, xã hội học, kinh tế học. . . nhằm giúp cho thế hệ trẻ chọn được nghề vừa phù hợp với hứngthú, năng lực, nguyện vọng, sở trường của cá nhân, vừa đáp ứng được nhu cầu nhân lực của các lĩnh vực sảnxuất trong nền kinh tế quốc dân. Hướng nghiệp là công việc mà toàn xã hội có trách nhiệm tham gia. Trongnhững điều kiện lý tưởng, thanh thiếu niên cần được hướng nghiệp thường xuyên bằng nhiều hình thức. Nếuxã hội biết tận dụng câu lạc bộ, nhà văn hóa, truyền hình, đài phát thanh, thư viện. . . vào công tác hướngnghiệp thì tác dụng hướng dẫn chọn nghề đối với các em sẽ rất to lớn. Giáo dục hướng nghiệp là một trong những hình thức hoạt động học tập của học sinh. Qua đó, mỗi họcsinh phải lĩnh hội được những thông tin về nghề nghiệp trong xã hội, đặc biệt là nghề nghiệp ở địa phương,phải nắm được hệ thống yêu cầu của từng nghề cụ thể mà mình muốn chọn, phải có kỹ năng tự đối chiếunhững phẩm chất, những đặc điểm tâm – sinh lý của mình với hệ thống yêu cầu của nghề đang đặt ra chongười lao động[5] Giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường THPT là hoạt động có mục đích, có nội dung, chương trình donhà trường tổ chức,nhằm giúp HS định hướng và chọn nghề phù hợp với năng lực của bản thân,đồng thờiđáp ứng yêu cầu của xã hội, yêu cầu của nghề nghiệp. GDHN (trong trường phổ thông) là quá trình điều chỉnh động cơ, hứng thú nghề nghiệp của thế hệ trẻnhằm giải quyết mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội, giữa cá nhân và nghề, giáo dục sự lựa chọn nghề mộtcách có ý thức nhằm đảm bảo cho con người hạnh phúc trong lao động nghề nghiệp và đạt năng suất laođộng cao.2.2. Phân luồng học sinh Phân luồng học sinh là sự phân hóa theo nhóm lớn có cùng năng lực và nguyện vọng của học sinh nhằmđịnh hướ ...