Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phương pháp giải bài tập trắc nghiệm thể tích khối chóp và một số bài vận dụng thực tế

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là trình bày các phương pháp giải bài tập thể tích khối chóp trong phần hình học trung học phổ thông, đồng thời khai thác trong các bài toán thực tế gắn với khối chóp và các khối đa diện liên quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phương pháp giải bài tập trắc nghiệm thể tích khối chóp và một số bài vận dụng thực tế CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP NGÀNH Chúng tôi ghi tên dưới đây: Tỷ lệ (%) Ngày Nơi Trình độ đóng gópTT Họ và tên tháng năm công tác Chức vụ chuyên môn vào việc sinh tạo ra sáng kiến1 Đinh Cao Thượng 07/07/1983 Trường THPT Tổ trưởng Thạc sĩ 50% Kim Sơn A2 Doãn Huy Tùng 05/06/1983 Trường THPT Giáo viên Đại học 50% Kim Sơn A I. Tên sáng kiến: “ Phương pháp giải bài tập trắc nghiệm thể tích khối chóp và một số bài vận dụng thực tế.” Lĩnh vực áp dụng: Phương pháp dạy học môn Toán. II. Nội dung sáng kiến: 1. Giải pháp cũ thường làm: Kiểm tra đánh giá là khâu không thể thiếu trong quá trình dạy học. Hoạt động này không chỉ nhằm ghi nhận kết quả đạt được của học sinh mà còn hướng vào việc đề xuất những phương hướng đổi mới, cải thiện thực trạng, điều chỉnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Trước những yêu cầu của xã hội đối với sản phẩm của giáo dục, kiểm tra đánh giá trong dạy học môn Toán cần có những thay đổi. Nếu như trước đây, trong quá trình kiểm tra đánh giá định kỳ cũng như trong các kì thi tuyển sinh đại học hoặc thi THPT Quốc gia đề thi môn Toán đều thi theo hình thức tự luận, đây là một hình thức thi truyền thống đã được thực hiện nhiều năm nay, tuy nhiên hình thức này có nhiều điểm hạn chế. Vì vây, từ kì thi THPT Quốc Gia năm 2017 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chuyển sang hình thức thi trắc nghiệm. Việc thay đổi này ít nhiều cũng gây khó khăn và cả sự bỡ ngỡ cho giáo viên cũng như học sinh. 1Cái thay đổi nhiều nhất với giáo viên đó là vấn đề ra đề thi và kiểm tra, còn với học sinh đólà vấn đề học đều toàn bộ chương trình không còn tình trạng học tủ, cần phải chú ý đến cảnhững nội dung mà trước đây hầu như không xuất hiện trong đề thi. Chẳng hạn, trong nộidung về thể tích khối đa diện, là một nội dung khó đối với học sinh vì đòi hỏi kiến thức tổnghợp và tư duy trừu tượng cao, trước đây học sinh chủ yếu học tủ một số dạng câu hỏi thườnggặp trong các đề thi. Qua nghiên cứu và thực tế giảng dạy trong năm học 2016 – 2017, nhằm chuẩn bị tốtcho kì thi THPT Quốc gia năm 2017 đối với bộ môn Toán nói chung và với dạng bài tập trắcnghiệm về thể tích khối chóp nói riêng chúng tôi đã viết sáng kiến “Phương pháp giải bàitập trắc nghiệm thể tích khối chóp và một số bài vận dụng thực tế”.Mục đích chính của Sáng kiến này là trình bày các phương pháp giải bài tập thể tích khốichóp trong phần hình học trung học phổ thông, đồng thời khai thác trong các bài toán thựctế gắn với khối chóp và các khối đa diện liên quan.2. Giải pháp cải tiến:2.1 Cơ sở lý luận:2.1.1. Kiến thức cơ bản1. Công thức tính thể tích khối chóp 1 V  S .h 3 Trong đó: S là diện tích đáy, h là chiều cao khối chóp.2. Các kiến thức cơ bản hình học phẳnga. Hệ thức lượng trong tam giác vuôngCho tam giác ABC vuông ở A ta có : a) Định lý Pitago : BC 2  AB 2  AC 2 b) BA2  BH .BC; CA2  CH .CB A c) AB. AC = BC. AH b c d) BC = 2AM 1 1 1 H M C e)   B AH 2 AB 2 AC 2 a f) BC = 2AM 2 b c b c g) sin B  , cosB  , tan B  ,cot B  a a c b b b h) b = a. sinB = a.cosC, c = a. sinC = a.cosB, a =  , sin B cosC b = c. tanB = c.cot Cb. Hệ thức lượng trong tam giác thường * Định lý hàm số Côsin: a2 = b2 + c2 - 2bc.cosA a b c * Định lý hàm số Sin:    2R sin A sin B sinCc. Các công thức tính diện tích a/ Công thức tính diện tích tam giác: 1 1 a.b.c abc S  a.ha = a.b sinC   p.r  p.( p  a )( p  b )( p  c ) với p  2 2 4R 2 1 a2 3Đặc biệt Tam giác ABC vuông ở A : S  AB.AC ; ABC đều cạnh a : S  2 4 b/ Diện tích hình vuông cạnh a : S = a 2 . c/ Diện tích hình chữ nhật : S = dài x rộng. 1 d/ Diên tích hình thoi : S = (tích hai đường chéo). 2 ...