Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn luyện cho học sinh kỹ năng vận dụng đạo hàm để giải các bài toán có nội dung thực tế trong chương trình Giải tích lớp 11, 12

Mục đích nghiên cứu của sáng kiến "Rèn luyện cho học sinh kỹ năng vận dụng đạo hàm để giải các bài toán có nội dung thực tế trong chương trình Giải tích lớp 11, 12" với mong muốn tạo hứng thú cho học sinh học môn Toán, giúp các em có kỹ năng vận dụng tri thức toán học vào các môn học khác và vào thực tiễn đời sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn luyện cho học sinh kỹ năng vận dụng đạo hàm để giải các bài toán có nội dung thực tế trong chương trình Giải tích lớp 11, 12 Trang 1 MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG1. MỞ ĐẦU 1 1.1. Lý do chon đề tài 2 1.2. Mục đích nghiên cứu 3 1.3. Đối tượng nghiên cứu 3 1.4. Phương pháp nghiên cứu 3 1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 42. NỘI DUNG 5 2.1. Cơ sở lý luận của vấn đề 5 2.2. Thực trạng của vấn đề 5 2.3. Các biện pháp đã cải tiến để giải quyết vấn đề 6 2.4. Kết quả đạt được 213. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 22 3.1. Kết luận 22 3.2. Kiến nghị 22DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 24 Trang 2 PHẦN 1. MỞ ĐẦU1.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Quan điểm xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới môn Toán đượcban hành theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT là chú trọng tính ứng dụng, gắn kếtvới thực tiễn hay các môn học, hoạt động giáo dục khác, đặc biệt với các môn họcnhằm thực hiện giáo dục STEM, gắn với xu hướng phát triển hiện đại của kinh tế,khoa học, đời sống xã hội và những vấn đề cấp thiết có tính toàn cầu (như biến đổikhí hậu, phát triển bền vững, giáo dục tài chính,...). Điều này còn được thể hiện quacác hoạt động thực hành và trải nghiệm trong giáo dục toán học với nhiều hình thứcnhư: thực hiện những đề tài, dự án học tập về Toán, đặc biệt là những đề tài và dựán về ứng dụng toán học trong thực tiễn; tổ chức trò chơi học toán, câu lạc bộ toánhọc, diễn đàn, hội thảo, cuộc thi về Toán,... tạo cơ hội giúp học sinh vận dụng kiếnthức, kĩ năng và kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn một cách sáng tạo. Tuy nhiên, trong thực tiễn dạy học ở trường trung học phổ thông nhìn chungmới chỉ tập chung rèn luyện cho học sinh vận dụng trí thức học toán ở kỹ năng vậndụng tư duy tri thức trong nội bộ môn toán là chủ yếu. Còn kĩ năng vận dụng trithức trong toán học vào nhiều môn khác, vào đời sống thực tiễn chưa được chú ýđúng mức và thường xuyên. Những bài toán có nội dung liên hệ trực tiếp với đờisống thực tiễn còn được trình bày một cách hạn chế trong chương trình toán phổthông. Với mong muốn tạo hứng thú cho học sinh học môn toán, giúp các em có kỹnăng vận dụng tri thức toán học vào các môn học khác và vào thực tiễn đời sống tôilựa chọn và viết đề tài: “Rèn luyện cho học sinh kỹ năng vận dụng đạo hàm để giảicác bài toán có nội dung thực tế trong chương trình giải tích lớp 11, 12”.1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Giúp học sinh thấy được tính thiết thực cũng như ứng dụng của toán học nóichung và chương trình Giải tích lớp 11, 12 nói riêng vào trong các môn học khác Trang 3và vào trong đời sống thực tiễn. Điều đó làm cho các em say mê, yêu thích môntoán hơn. Rèn luyện khả năng phân tích, tư duy lôgic cho học sinh.1.3. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Học sinh lớp 11, 12 của các trường trung học phổ thông trong tỉnh Đăk Nông nóichung và học sinh lớp 11, 12 ở trường trung học phổ thông Nguyễn Tất Thành nóiriêng. Xây dựng hệ thống các ví dụ minh họa và bài tập áp dụng có liên quan đếncác môn học khác và liên quan đến thực tiễn đời sống xã hội của chương trình Giảitích lớp 11, 12.1.4. CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU1.4.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, nghiên cứu các tài liệu tham khảo có liên quan. * Sách giáo khoa giải tích 11, 12 (Chương trình cơ bản và nâng cao). * Tài liệu tham khảo. * Các tài liệu từ internet.1.4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phân loại từng dạng toán thông qua trao đổi, phân tích, tổng hợp trong quátrình giảng dạy môn toán trung học phổ thông tại trường Trung học phổ thôngNguyễn Tất Thành – Đăk Nông. Thực dạy và kết quả kiểm tra: Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tôi đã tiếnhành thực dạy ở các lớp 11, 12 và kiểm tra kết quả của học sinh. Dự giờ học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp. Tiếp thu ý kiến đóng góp từđồng nghiệp để đưa ra phương pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh. Thăm dò ý kiến của học sinh để thấy được mức tiếp thu và vận dụng kiếnthức của các em. Trang 41.4.3. Giả thuyết khoa học Trên cơ sở tôn trọng Chương trình, sách giáo khoa Toán Trung học phổ thônghiện hành, nếu thiết kế được một hệ thống bài tập có nội dung thực tiễn, đề xuất đượcnhững quan điểm, những gợi ý hợp lý về cách lựa chọn nội dung và phương pháp dạyhọc, thì sẽ nâng cao chất lượng dạy học môn Toán, thực hiện tốt mục tiêu giáo dụcToán học ở trường Trung học phổ thông.1.5. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU Phạm vi kiến thức mà đề tài nghiên cứu là các ứng dụng vào các môn họckhác và ứng dụng vào thực tiễn của một số nội dung trong môn Giải tích lớp 11,12, lồng ghép vào các tiết dạy lý thuyết, luyện tập và các tiết tự chọn. Nội dungkiến thức phù hợp với đối tượng học sinh lớp 11, 12. Đề tài thực hiện bắt đầu từ năm học 2020-2021; 2021-2022 trở về sau. Trang 5 PHẦN 2. NỘI DUNG2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ Trong giảng dạy toán nếu muốn tăng cường rèn luyện khả năng và ý thức ứngdụng toán học cho học sinh nhất thiết phải chú ý mở rộng phạm vi ứng dụng, trongđó ứng dụng vào thực tiễn cần được đặc biệt chú ý thường xuyên, qua đó góp phầntăng cường thực hành gắn với thực ...