Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp tổ chức dạy học một số làn điệu dân ca được lựa chọn trong tài liệu giáo dục địa phương ở cấp tiểu học

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm giúp học sinh phát triển được năng lực thẩm mĩ (hát đúng lời ca, giai điệu, phách nhịp …) thể hiện đúng đặc trưng của dân ca các vùng miền. Tạo cho các em có cơ hội tham gia các hoạt động văn nghệ, hội thi, giao lưu trong và ngoài nhà trường. Giáo dục các em lòng tự hào và ý thức bảo tồn những di sản âm nhạc dân ca của dân tộc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp tổ chức dạy học một số làn điệu dân ca được lựa chọn trong tài liệu giáo dục địa phương ở cấp tiểu học NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN BIỆN PHÁP TỔ CHỨC DẠY HỌC MỘT SỐ LÀN ĐIỆU DÂN CA ĐƯỢC LỰA CHỌN TRONG TÀILIỆU GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG Ở CẤP TIỂU HỌC Giáo viên: Đinh Thị Mỹ Dung Trường Tiểu học Sơn Thuỷ CẤU TRÚC CHUNGI. TÊN BIỆN PHÁPII. NỘI DUNG BIỆN PHÁPIII. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC I. TÊN BIỆN PHÁP:BIỆN PHÁP TỔ CHỨC DẠY HỌC MỘT SỐ LÀN ĐIỆU DÂN CA ĐƯỢC LỰA CHỌN TRONG TÀI LIỆU GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG Ở CẤP TIỂU HỌCII. NỘI DUNG BIỆN PHÁP1. Lí do chọn biện pháp: Đưa dân ca vào học đường là một trong những biện pháp cơ bản và quan trọng để truyền bá và giáo dục một cách gián tiếp cũng như trực tiếp lòng yêu mến, tự hào với những di sản âm nhạc dân gian nói riêng, văn hoá dân gian nói chung. Góp phần giữ gìn bảo tồn giá trị văn hoá phi vật thể của dân tộc. Trong cuốn tài liệu giáo dục địa phương phần âm nhạc Tiểu học có 9 bài với các làn điệu dân ca khác nhau thể hiện bản sắc của từng vùng miền. DANH SÁCH 9 BÀI HÁT CÓ TRONG TÀI LIỆU GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG TIỂU HỌC Tên bài hát Làn điệuBài 1: Cảnh sắc quê hương Hò khoan Lệ ThuỷBài 2: Ai lên Minh Hoá quê mình Hò thuốc Minh HoáBài 3: Em yêu trường em Hò hụi Cảnh DươngBài 4: Em gắng học chăm Đoản XuânBài 5: Mời bạn về Đồng Hới quê tôi Đăng cung đànBài 6: Thương em có đủ mười điều Lý hoài xuânBài 7: Mùa xuân em đi trồng cây Nồi niêu (Dợp chèo)Bài 8: Dệt đẹp ước mơ Xuân phong – Long hổBài 9: Chấp hành tốt an toàn giao thông Kim tiền Việc đưa các làn điệu dân ca của quê hương mình vào trongchương trình dạy học là vấn đề cần thiết. Điều kiện thuận lợi BGH nhàtrường tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất. Bản thân tôi được đàotạo là giáo viên chuyên ngành sư phạm âm nhạc. Ở trên địa bàn có nhiềucâu lạc bộ với các nghệ nhân rất tài giỏi. Khó khăn hiện nay khả nănghát các làn điệu dân ca của một số học sinh còn hạn chế. Nội dung sinhhoạt câu lạc bộ “Em yêu làn điệu dân ca” chưa phong phú vẫn còn mangtính hình thức. Từ những lí do trên bản thân tôi nhận thấy việc tổ chức dạy học mộtsố làn điệu dân ca của quê hương mình là một việc làm rất quan trọnggiáo dục nhân cách, phẩm chất toàn diện cho các em về lòng yêu nước,nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Vì vậy, tôi lựa chọn “Biệnpháp tổ chức dạy học một số làn điệu dân ca được lựa chọn trong tàiliệu GDĐP ở cấp Tiểu học” với mong muốn vận dụng những kinhnghiệm của mình để nâng cao chất lượng bộ môn Âm nhạc ở trườngTiểu học. 2. Mục đích biện pháp: Giới thiệu các làn điệu dân ca và đề xuất được các hình thức tập luyện hiệu quả một số làn điệu có trong tài liệu giáo dục địa phương cho học sinh Tiểu học. Giúp HS phát triển được năng lực thẩm mĩ (hát đúng lời ca, giai điệu, phách nhịp …) thể hiện đúng đặc trưng của dân ca các vùng miền. Tạo cho các em có cơ hội tham gia các hoạt động văn nghệ, hội thi, giao lưu trong và ngoài nhà trường. Giáo dục các em lòng tự hào và ý thức bảo tồn những di sản âm nhạc dân ca của dân tộc.3. Các biện pháp: Stt Các biện pháp 1 Giáo viên cần nắm vững quy trình dạy một bài hát dân ca ở tiểu học. 2 Giúp học sinh thấy được sự khác biệt của mỗi làn điệu dân ca. 3 Tổ chức sưu tầm, giới thiệu các bài hát dân ca mới phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học. 4 Thành lập Câu lạc bộ và tổ chức sinh hoạt thường xuyên. 5 Tổ chức trò chơi “ Nghe giai điệu đoán tên bài hát”. 6 Phối hợp và giao lưu với các câu lạc bộ trên địa bàn. 3. Các biện pháp: 3.1: Giáo viên cần nắm vững quy trình dạy một bài hát dân ca ở tiểu học: Sau khi xây dựng chương trình, kế hoạch, nội dung dạy học và được chuyên môn nhà trường phê duyệt, tôi đã tiến hành dạy các bài hát dân ca trong chương trình theo quy trình dạy học hát như sau: Giới thiệu bài Nghe hát mẫu Khởi động giọngQuytrình Tìm hiểu bài - đọc lời ca Tập hát từng câu Luyện tập Củng cố - kiểm tra Bước 1: Giới thiệu bài hát: Ở bước giới thiệu bài hát, tôi thường sử dụng kênh hình dùng bản đồ, tranh ảnh để giới thiệu vị trí địa lí và đời sống của đồng bào các dân tộc. Bước này rất hấp dẫn học sinh giúp cho học sinh có thể phân biệt được các làn điệu dân của từng vùng miền thông qua các kênh hình mà tôi đã giới thiệu. Khi dạy bài “ Cảnh sắc quê hương” điệu Hò khoan Lệ Thuỷ Bước 2: Nghe hát mẫu: Có hai cách để cho học nghe hát mẫu đó là giáo viên hát hoặc cho các em nghe trên băng đĩa. Sử dụng cả hai cách tạo cảm xúc và sự hấp dẫn cho học sinh, không chỉ tác động tới các em bằng giọng hát, mà còn bằng cả ánh mắt, điệu bộ, bằng sức cảm hoá trực tiếp của tâm hồn các em. Sau khi nghe hát mẫu, tôi thường khuyến khích học sinh nói cảm nhận riêng của mình về bài hát, như: Bài hát có hay không? Có quen thuộc không? Dễ hay khó hát? Bước 3: Khởi động giọng: Việc luyện thanh trước khi vào học hát giúp các em mở khẩu hình, lấyhơi đúng cách. Trong quá trình luyện tôi thường hướng dẫn các emđứng thẳng người, thả lỏng cở thể và lấy hơi thật sâu. Tôi sử dụng đànOrgan để đàn chuổi âm ngắn Mì i i ì i Mạ a a à ạ ( Đồ rê mi rê đô rê mirê đô) với thời gian từ 1 -2 phút Bước 4: Tìm hiểu bài hát - đọc lời ca: Trước khi học hát tôi thường giới thiệu về nguồn gốc xuất xứcủa từng làn điệu, giới thiệu về cao độ, trường độ, thang âm trongbài. Chia bài hát thành những câu hát ngắn, tôi hướng dẫn, đánhdấu chỗ cần lấy hơi, những chỗ luyến, láy, giải thích các từ khó,các từ đệm, từ địa phương... Đối với phầ ...