SKKN: Phương pháp dạy học Vật lí – THPT Cồn Tiên

Sáng kiến “Phương pháp dạy học Vật lí – THPT Cồn Tiên” là một số kết quả bước đầu thiết kế WebQuest vận dụng vào dạy chương “sóng ánh sáng” lớp 12 cơ bản THPT. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Phương pháp dạy học Vật lí – THPT Cồn Tiên SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌCVẬT LÍ – THPT CỒN TIÊN Chương I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG KĨ THUẬT WEBQUEST VÀO DẠY HỌC VẬT LÝ1.1 WebQuest và ứng dụng của webquest trong dạy học Cùng với việc ra đời và phổ biến của internet, ngày nay việc thu thập vàxử lý thông tin trên mạng là một kỹ năng cần thiết trong nghiên cứu và họctập cũng như trong lao động nghề nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ thôngtin và sử dụng internet trong dạy học ngày càng trở nên quan trọng. Tuynhiên, việc học sinh truy cập thông tin một cách tự do trên mạng internettrong dạy học có những nhược điểm chủ yếu là: - Việc tìm kiếm thường kéo dài vì lượng thông tin trên mạng lớn, dễ bịchệch hướng khỏi bản thân đề tài - Nhiều tài liệu được tìm ra với nội dung chuyên môn không chính xác,có thể dẫn đến “nhiễu thông tin” - Chi phí quá lớn cho việc đánh giá và xử lý thông tin trong dạy học - Việc tiếp thu kiến thức qua truy cập thông tin trên mạng có thể chỉmang tính thụ động mà thiếu sự đánh giá, phê phán của người học. Để khắc phục những nhược điểm trên người ta đã phát triển phươngpháp WebQuest.1.1.1 Khái niệm WebQuest Ngày nay WebQuest được sử dụng rộng rãi trên thế giới, trong giáo dụcphổ thông cũng như đại học. WebQuest được định nghĩa nguyên tác là mộtbài học có yêu cầu- định hướng, trong đó hầu hết các thông tin mà người họclàm việc xuất phát từ web. Nó có thể được tạo ra bằng cách dùng các chươngtrình khác nhau, bao gồm một tài liệu cần xử lý được liên kết đến các trangweb.Như vậy, WebQuest là một trang Web trợ giúp học tập, trong đó các nộidung học tập được đưa ra dưới dạng câu hỏi đồng thời cung cấp nguồn tàiliệu tham khảo để học sinh có thể sử dụng trả lời các câu hỏi đó.[7] Theo nghĩa hẹp, WebQuest được hiểu như một phương pháp dạy học(WebQuest - Method); theo nghĩa rộng, WebQuest được hiểu như một môhình, một quan điểm về dạy học có sử dụng mạng internet.[8] WebQuest cũng là bản thân đơn vị nội dung dạy học được xây dựng đểsử dụng phương pháp này, và là trang WebQuest được đưa lên mạng. Khigọi WebQuest là một phương pháp dạy học, cần hiểu đó là một phương phápphức hợp, trong đó có thể sử dụng những phương pháp cụ thể khác nhau.Với tư cách là một phương pháp dạy học, có thể định nghĩa WebQuest nhưsau: WebQuest là một phương pháp dạy học mới, được xây dựng trên cơ sởphương tiện dạy học mới là công nghệ thông tin và Internet. Trong tiếngViệt chưa có cách dịch hoặc dùng thuật ngữ thống nhất cho khái niệm này.Trong tiếng Anh, Web ở đây nghĩa là mạng, Quest nghĩa là tìm kiếm, khámphá. Dựa trên thuật ngữ và bản chất của khái niệm có thể gọi WebQuest làphương pháp “khám phá trên mạng”. WebQuest là một dạng đặc biệt củadạy học sử dụng truy cập mạng Internet. Từ những phân tích trên, theo chúng tôi, WebQuest là một phươngpháp dạy học, trong đó học sinh tự lực thực hiện trong nhóm một nhiệm vụvề một chủ đề phức hợp, gắn với tình huống thực tiễn. Những thông tin cơbản về chủ đề được truy cập từ những trang liên kết (Internet links) do giáoviên chọn lọc từ trước. Việc học tập theo định hướng nghiên cứu và khámphá, kết quả học tập được học sinh trình bày và đánh giá.1.1.2 Phân loại Webquest WebQuest có thể chia thành các WebQuest lớn và các WebQuest nhỏ: - WebQuest lớn: xử lý một vần đề phức tạp trong một thời gian dài (vídụ cho đến một tháng), có thể coi như một dự án dạy học. - WebQuest nhỏ: trong một vài tiết học (ví dụ 2 đến 4 tiết), học sinh xửlý một đề tài chuyên môn bằng cách tìm kiếm thông tin và xử lý chúng chobài trình bày, tức là các thông tin chưa được sắp xếp sẽ được lập cấu trúctheo các tiêu chí và kết hợp vào kiến thức đã có trước của các em.1.1.3 Ứng dụng của WebQuest trong dạy học1.1.3.1 Các dạng ứng dụng của WebQuest Có hai dạng WebQuest: - Loại ngắn hạn: được thiết kế để người học hoàn thành trong một thờigian ngắn (dưới một tuần) nhằm thu lượm kiến thức, tích hợp với kiến thứccữ và ứng dụng. - Loại dài hạn: được thiết kế để người học hoàn thành trong một thờigian dài (từ một đến bốn tuần) nhằm mở rộng, tinh lọc và tạo ra kiến thứcmới.1.1.3.2 Mục đích sử dụng WebQuest WebQuest được thiết kế nhằm giúp người học sử dụng thông tin hơn làphải tốn thời gian tìm kiếm thông tin. Giúp người học phát triển các kỹ năng phân tích, tổng hợp và đánh giá(các kỹ năng tư duy bậc cao theo phân loại của Bloom).1.1.3.3 Lợi ích sử dụng WebQuest Các dự đoán về cuộc sống và làm việc cho những thập niên mới, mộtvài đặc điểm được phổ quát: - Ngày mai, người lao động cần thiết để làm việc theo nhóm. - Cá nhân sẽ di chuyển qua một số ngành nghề trong quá trình làm việc. - Các vấn đề phải đối mặt với công dân sẽ nhiều hơn và phức tạp hơn. - Lượng thông tin có sẳn cho tất cả mọi người sẽ phát triển với tốc độnhanh chóng, trong đó nhiều thông tin xuất phát từ nhiều nguồn mà chưađược sàng lọc, xác minh. Điều đó có nghĩa là, người lao động và công dântrong tương lai cần vật lộn với sự mơ hồ. Họ cần một quá trình học tập lâudài, tôn vinh nhiều quan điểm và đánh giá được thông tin trước khi hànhđộng trên nó. Công nhân và công dân của ngày mai là các học sinh đangngồi trong lớp học của ngày hôm nay. Sử dụng Webquest trong lớp học chúng ta có thể giúp xây dựng mộtnền tảng vững chắc chuẩn bị cho tương lai. WebQuest có thể được sử dụng ở tất cả các loại hình trường học. Điềukiện cơ bản là học sinh phải có kỹ năng đọc cơ bản và có thể tiếp thu, xử lýcác thông tin dạng văn bản. Bên cạnh đó, học sinh cũng phải có những kiếnthức cơ bản trong thao tác với máy tính và Internet. WebQuest có thể sử dụng cho mọi môn học. Ngoài ra, WebQuest rấtthích hợp cho việc dạy liên môn.1.1.3.4 Tự học và vai trò của Webquest trong tổ chức hoạt động tự học Theo số liệu khoa học: Tỷ lệ trung bình về vai trò của các gi ...