SKKN: Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ Ngữ Văn 6 phần Tiếng Việt

Thế nào là phương pháp dạy học bằng sơ đồ tư duy? Cần sử dụng sơ đồ tư duy như thế nào trong các giờ Ngữ Văn 6 đặc biệt phần Tiếng Việt?. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “ Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ Ngữ Văn 6 phần Tiếng Việt”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ Ngữ Văn 6 phần Tiếng Việt SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMSỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƯ DUY TRONG GIỜ NGỮ VĂN 6 PHẦN TIẾNG VIỆT Sáng kiến kinh nghiệm: “ Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ Ngữ Văn 6 – phần Tiếng Việt” SƠ LƢỢC LÝ LỊCH KHOA HỌCI/ THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN1/ Họ và tên : Ngô Thị Hường2/ Ngày tháng năm sinh: 03/ 9/ 19763/ Giới tính: nữ4/ Địa chỉ: Thị trấn Tân Phú, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai5/ Điện thoại: Cơ quan: 3856483 . DĐ: 016976634166/ E-mail: ngohuongtp@yahoo.com.vn7/ Chức vụ: Giáo viên8/ Đơn vị công tác : Trường Phổ thông Dân tộc nội trú liên huyện Tân Phú – ĐịnhQuánII/ TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO:1/ Học vị : Đại học sư phạm2/ Năm nhận bằng :20083/ Chuyên ngành đào tạo: Ngữ VănIII/ KINH NGHIỆM KHOA HỌC1/ Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm : Dạy Ngữ Văn2/ Số năm có kinh nghiệm : 14 năm3/ Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:* Nâng cao khả năng tiếp thu từ láy (năm 2009)* Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy các văn bản nhật dụng trong mônNgữ Văn 8 (năm 2010) 1 Người thực hiện : Ngô Thị Hường Sáng kiến kinh nghiệm: “ Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ Ngữ Văn 6 – phần Tiếng Việt” SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƢ DUY TRONG GIỜ NGỮ VĂN 6 PHẦN TIẾNG VIỆT I. LÝ DO CHỌN SKKN. Ngữ văn là một môn học thuộc bộ môn khoa học xã hội. Đây là môn học cóvai trò rất quan trọng trong đời sống và trong sự phát triển tư duy của con người.Đồng thời nó có tầm quan trọng trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng, tình cảmcho học sinh. Mặt khác Ngữ Văn còn là môn học có mối quan hệ với rất nhiều cácmôn học khác trong các nhà trường phổ thông. Học tốt môn Ngữ Văn sẽ tác độngtích cực tới các môn học khác và ngược lại. Điều đó đặt ra yêu cầu tăng cường tínhthực hành, gắn kiến thức với thực tiễn. Năm học 2011 - 2012 là năm học Bộ giáo dục và đào tạo tiếp tục đổi mớiphương pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học Ngữ Văn trong trường phổthông mà Tiếng Việt là cơ sở. Một trong những phương pháp dạy học mới và hiệnđại nhất được đưa vào là phương pháp dạy học bằng sơ đồ tư duy (SĐTD). Đây làmột phương pháp dạy học mới đang được rất nhiều nước trên thế giới áp dụng. Quaviệc tìm hiểu và vận dụng tôi nhận thấy phương pháp dạy học này rất có hiệu quảtrong công tác dạy và học. Bước đầu đã giảm bớt được tâm lý ngại học văn, khơidậy trong học sinh tình yêu, cái nhìn và tư duy mới về môn học. Vậy thế nào làphương pháp dạy học bằng sơ đồ tư duy? Cần sử dụng sơ đồ tư duy như thế nàotrong các giờ học Ngữ Văn 6 đặc biệt là phần Tiếng Việt ở một trường Dân tộc nộitrú? Đó là những vấn đề tôi muốn cùng được chia sẻ với các đồng nghiệp trongsáng kiến kinh nghiệm này. II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN SKKN. 1. Cơ sở lí luận Nghị quyết TW 2, khoá VIII đã xác định mục tiêu của việc đổi mới phươngpháp giáo dục đào tạo là nhằm: “khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyệnthành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiêntiến và phương tiện vào quá trình dạy và học, đảm bảo điều kiện và thời gian tựhọc, tự nghiên cứu của học sinh”. Theo chỉ thị 58-CT/TW về việc: “…đẩy mạnhứng dụng CNTT trong công tác giáo dục và đào tạo ở các cấp học, bậc học, ngànhhọc”. Tiếp đó chỉ thị 29/CT-BGDĐT đề ra nhiệm vụ ứng dụng CNTT cho cáctrường. Năm học 2011-2012, theo chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào tạo, Sở giáo dục vàđào tạo tỉnh Đồng Nai triển khai một phương pháp học mới bằng sơ đồ tư duy. 2 Người thực hiện : Ngô Thị Hường Sáng kiến kinh nghiệm: “ Sử dụng sơ đồ tư duy trong giờ Ngữ Văn 6 – phần Tiếng Việt” Sơ đồ tư duy giúp học sinh tận dụng các chức năng của não trái lẫn não phảikhi học. Đây chính là công cụ học tập vận dụng được sức mạnh của cả bộ não. Sơđồ tư duy còn giúp học sinh học tập một cách tích cực hơn, HS chủ động chiếmlĩnh tri thức mà trong quá trình này, GV giữ vai trò chủ đạo. Đây thực sự là phươngpháp lấy người học làm trung tâm.. Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy bộ não củacon người sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in đậm cái mà do chính mình tự suy nghĩ, tự viết,vẽ ra theo ngôn ngữ của mình. Vì vậy dưới sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường, Năm học 2011 – 2012tôi đã mạnh dạn sử dụng sơ đồ tư duy vào dạy Ngữ Văn 6 – Phần Tiếng Việt vàthấy hiệu quả hơn hẳn so với khi chưa sử dụng. 2. Nội dung và biện pháp thực hiện các giải pháp của SKKN a. Nội dung thực hiện các giải pháp của SKKN a.1. Sơ đồ tư duy là gì? Tác dụng của sơ đồ tư duy và cách thiết kế sơ đồtư duy? - Sơ đồ tư duy còn gọi là Bản đồ tư duy hay lược đồ tư duy … là hình thức ghichép nhằm tìm tòi đào sâu, mở rộng một ý tưởng, tóm tắt những ý chính của mộtnội dung, hệ thống hoá một chủ đề … bằng cách kết hợp sử dụng hình ảnh, đườngnét, màu sắc, chữ viết. Đây là một phương tiện ghi chép đầy sáng tạo và rất hiệuquả. - Sơ đồ tư duy đóng vai trò là công cụ đồ hoạ trực quan nối các từ khoá vàhình ảnh liên quan với nhau, sơ đồ tư duy sẽ hỗ trợ tích cực nhất cho GV và HSkhi dạy – học các bài nghiên cứu kiến thức mới, bài ôn tập, tổng kết, hoặc củng cố,hệ thống hoá kiến thức sau mỗi bài, mỗi phần. Sơ đồ tư duy giống như một bứctranh lớn đầy hình ảnh màu sắc phong phú hơn là một bài học khô khan, nhàmchán. Sơ đồ tư duy hiển thị sự liên kết giữa các ý tưởng một cách rõ ràng. Thay chonhững từ ngữ tẻ nhạt đơn điệu, sơ đồ tư duy cho phép giáo viên và học sinh làm nổibật các ý tưởng trọng tâm bằng việc sử dụng những màu sắc, kích cỡ, hình ảnh đadạng. Để thấy rõ thế mạnh của việc dùng sơ đồ tư duy trong việc dạy học TiếngViệt, ta hãy so sánh hai cách thể hiện nội dung bài: Từ và cấu tạo t ...