SKKN: Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học môn Hình học quỹ tích lớp 9

Ðồ dùng trực quan là thứ không thể thiếu trong dạy học. Nó giúp học sinh dễ dàng tiếp nhận thông tin, phát hiện các tính chất v.v. Trong bộ môn hình học có rất nhiều các khái niệm trừu tượng mà học sinh rất khó nắm bắt, việc làm đồ dùng trực quan rất khó thực hiện. Nhất là môn hình học quỹ tích, qua thực tế giảng dạy học sinh rất khó hình dung, dự đoán được hình dạng quỹ tích của một điểm, một hình khi nó chuyển động sẽ ra sao. Vì vậy nếu học sinh được quan sát tận mắt trước hình dạng nó ra sao thì rất dễ cho việc nắm bắt kiến thức. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học môn Hình học quỹ tích lớp 9”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc làm đồ dùng dạy học môn Hình học quỹ tích lớp 9 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆTHÔNG TIN TRONG VIỆCLÀM ĐỒ DÙNG DẠY HỌCMÔN HÌNH HỌC QUỸ TÍCH LỚP 9 A. Đặt Vấn ĐềLmôn Toán có rấtdạy bộ khái niệm trừu tượng. Nhất là trong trăn trở: “Trong à một giáo viên nhiều môn Toán THCS. Tôi luôn có một phân môn Hìnhhọc”. Thực tế cho thấy trong bộ môn Hình học quỹ tích học sinh luôn luônphải dự đoán, tưởng tượng ra hình dạng quỹ tích của một điểm, một hình nósẽ là hình gì, hình dáng nó ra sao mà chưa hề có một mô hình trực quan đểhọc sinh có thể quan sát được thực tế hình dạng của quỹ tích. Ở lứa tuổi cácem, nhất là đối với học sinh người dân tộc thiểu số như ở chỗ tôi dạy học thìviệc dự đoán, tưởng tượng của các em có thể nói là rất khó thực hiện. Qua điều đó tôi luôn có suy nghĩ, làm thế nào để làm được các loại đồdùng trực quan trong việc dạy Hình học quỹ tích. Vì thế tôi nghiên cứu một sốtài liệu và qua thực tế soạn giáo án vi tính tôi phát hiện ra có một số phầnmềm có thể đáp ứng điều này. Nhưng lại có một chút rắc rối là hầu hết cáctrường trên địa phương chưa có thể đủ điều kiện để đưa máy vi tính vào ápdụng giảng dạy. Người ta thường nói: “ Cái khó ló cái khôn”. Không đưa vitính vào dạy thì ta dùng tivi, đầu đĩa. Mục đích cuối cùng của chúng ta là chohọc sinh thấy được hình ảnh thực tế của “nó” thôi mà. Điều này thì có thể đápứng được. Hiện nay hầu như trường nào cũng có máy vi tính, Tivi, đầu chiếuVCD, mặt khác nhiều giáo viên chúng ta có máy vi tính để soạn bài thì tại saokhông thêm một chút thời gian để làm đồ dùng dạy học. Vì vậy tôi mạnh dạnđưa ra một phương pháp làm đồ dùng dạy học trực quan trong dạy học hìnhhọc quỹ tích theo chủ quan của tôi đây là một phương pháp làm rất rẻ tiền màcó hiệu quả. Trong khuôn khổ bài viết này tôi mạnh dạn đưa ra ý tưởng, và một sốhướng dẫn cách làm qua một số ví dụ minh hoạ cụ thể. Các ví dụ này tôi lấytrực tiếp các bài tập có liên quan đến quỹ tích trong chương trình hình học 9. B. Giải Quyết Vấn ĐềI/ CƠ SỞ LÍ LUẬN Ðồ dùng trực quan là thứ không thể thiếu trong dạy học. Nó giúp họcsinh dễ dàng tiếp nhận thông tin, phát hiện các tính chất v.v. Trong bộ mônhình học có rất nhiều các khái niệm trừu tượng mà học sinh rất khó nắm bắt,việc làm đồ dùng trực quan rất khó thực hiện. Nhất là môn hình học quỹ tích,qua thực tế giảng dạy tôi thấy học sinh rất khó hình dung, dự đoán được hìnhdạng quỹ tích của một điểm, một hình khi nó chuyển động sẽ ra sao. Vì vậynếu học sinh được quan sát tận mắt trước hình dạng nó ra sao thì rất dễ choviệc nắm bắt kiến thức.II/ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN1. Các phần mềm và phần cứng máy tính cần thiết. Ðể làm được một đoạn phim về quỹ tích chúng ta cần chuẩn bị một sốphần mềm sau: - Phần mềm vẽ hình Sketpad - Phần mềm ghi lại hoạt động của màn hình (ở đây tôi dùng phần mềmSnagIt 8) - Phần mềm dựng phim (có rất nhiều, cụ thể ở đây tôi dùng phần mềmUlead VideoStudio 11) - Phần mềm ghi đĩa (Nero) - Yêu cầu phần cứng: Máy tính cần có đầu ghi đĩa CD.2. Sơ lược cách sử dụng các phần mềm:a. Phần mềm vẽ hình Sketpad. Ðây là phần mềm miễn phí không cần cài đặt. Chỉ cần chép file chươngtrình của nó vào máy để sử dụng. Khởi động Sketpad cũng như các phần mềm khác Sau khi khởi độnggiao diện của nó như sau: Chức năng của các nút công cụ: Selection Arrow Tool, được sử dụng để chọn một hoặc nhiều đốitượng. Point Tool, được sử dụng để vẽ điểm. Compass Tool, được sử dụng để vẽ các đường tròn. Straightedge Tool, được sử dụng để vẽ các đoạn thẳng. Text Tool, Dùng để đặt tên cho hình, điểm, ghi các chú thích.b. Phần mềm SnagIt 8. Có thể tìm mua ở các cửa hàng bán phần mềm. Về bạn cài vào máy.Khởi động SnagIt sẽ có giao diện như sau: Khi cần theo dõi hoạt động của màn hình và xuất ra file video có phầnmở rộng là .avi ta vào menu CaptureMode chọn mục Video capture. Xongchọn khung hình thích hợp để SnagIt ghi lại hoạt động trong khung hình đó.c. Phần mềm dựng phim Ulead VideoStudio: Dùng để tạo các kỹ xảo, các hiệu ứng đặc biệt, để viết các lời giới thiệu,bạn có thể lồng âm thanh cho đoạn phim của mình. Phần mềm ghi đĩa Nerodùng để ghi lại thành phẩm của bạn. Vì thời gian viết bài có hạn nên tôi khônggiới thiệu cụ thể về các phần mềm này. Bạn đọc có thể tự tìm hiểu hoặc có thểliên lạc với tác giả.3. Các ví dụ minh họa.Ví dụ 1: Bài tập số 44 trang 86 (SGK Toán 9 Tập 2) Cho tam giác ABC vuông tại A có cạnh BC cố định. Gọi I là giao điểmcủa ba đường phân giác trong. Tìm quỹ tích điểm I khi A thay đổi. Ở đây tôi không nói tới bài giải vì mục đích của tôi là làm mô hình quỹđạo chuyển động của điểm I khi A ...