Sử dụng phương pháp 'tự chọn lượng chất' trong Vật Lí. Tại sao không?

Hẳn các bạn đều biết đến ph-ơng pháp tự chọn l-ợng chất trong môn hóa học. Đâylà ph-ơng pháp khá hay đ-ợc áp dụng cho các bài toán mà số liệu bài ra chỉ cho ở dạngt-ơng đối (ví dụ như tỉ khối, phần trăm...) Và ở trong vật lý, bạn có thấy rằng nó cũng cónhiều dạng bài mà số liệu chỉ cho ở dạng chung chung mà thôi không?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng phương pháp “tự chọn lượng chất” trong Vật Lí. Tại sao không? NguyÔn Thμnh Trung - A3K38- Tr−êng THPT chuyªn Phan Béi Ch©u- NghÖ AnSử dụng phương pháp “tự chọn lượng chất” trong Vật Lí. Tại sao không? H¼n c¸c b¹n ®Òu biÕt ®Õn ph−¬ng ph¸p tù chän l−îng chÊt trong m«n hãa häc. §©ylμ ph−¬ng ph¸p kh¸ hay ®−îc ¸p dông cho c¸c bμi to¸n mμ sè liÖu bμi ra chØ cho ë d¹ngt−¬ng ®èi (vÝ dô nh− tØ khèi, phÇn tr¨m...) Vμ ë trong vËt lý, b¹n cã thÊy r»ng nã còng cãnhiÒu d¹ng bμi mμ sè liÖu chØ cho ë d¹ng chung chung mμ th«i kh«ng? Dùa vμo 2 manhmèi trªn céng víi viÖc mét sè d¹ng bμi lý nÕu ta lμm theo ®−êng lèi th«ng th−êng sÏ rÊtphøc t¹p trong viÖc tÝnh to¸n vμ biÕn ®æi (mμ c¸c b¹n biÕt råi ®Êy,chØ sai 1 li lμ ®i 1 c©u,h¬n n÷a chóng ta b©y giê ®ang thi tr¾c nghiÖm, cÇn nhanh gän vμ chÝnh x¸c) lμm m×nhn¶y ra ý t−ëng mang tÝnh ®ét ph¸ trong viÖc gi¶i mét sè d¹ng bμi sau. Tr−íc hÕt ®Ó sö dông tμi liÖu mét c¸ch tèi −u mÜnh nghÜ c¸c b¹n nªn ®äc ®Ò vμ lμm®Ò bμi tr−íc ®·, sau ®ã míi xem lêi gi¶i cña m×nh. ChØ khi Êy c¸c b¹n míi thÊy hÕt ®−îcsù kh¸c biÖt trong chän l−îng chÊt hay kh«ng chän l−îng chÊt nhÐ ^^ M×nh xin më ®Çu b»ng bμi to¸n cña khèi A_2010VÝ dô 1: Ba ®iÓm O, A, B cïng n»m trªn mét ®−êng th¼ng xuÊt ph¸t tõ O. T¹i O ®Æt métnguån ®iÓm ph¸t sãng ©m ®¼ng h−íng ra kh«ng gian, m«i tr−êng kh«ng hÊp thô ©m. Møcc−êng ®é ©m t¹i A lμ 60 dB, t¹i B lμ 20 dB. Møc c−êng ®é ©m t¹i trung ®iÓm M cña ®o¹nAB lμ: A. 40dB B.34dB C. 26dB D. 17dB C¸c b¹n h·y thö gi¶i tr−íc ®i nhÐ. C¸c b¹n ®· lμm xong ch−a? C¸c b¹n thÊy thÕ nμo? M×nh ®o¸n lμ mét sè b¹n ch−agÆp d¹ng nμy bao giê sÏ rÊt lμ lóng tóng. M×nh ban ®Çu còng vËy. Còng ch¼ng biÕt b¾t®Çu tõ ®©u. Cßn víi c¸c b¹n ®· lμm d¹ng nμy råi (d¹ng nμy ®−îc lÆp l¹i trong nhiÒu ®Ò thithö sau n¨m 2010), c¸c b¹n cã c¶m thÊy kh©u tÝnh to¸n vÉn kh¸ − lμ phøc t¹p hay kh«ng ?M×nh tin lμ cã. ThËt ch¼ng thó vÞ g× khi mμ ph¶i ®Ó ý ®Õn tØ lÖ nμy tØ lÖ nä. Lo¹n c¶ lªn! NguyÔn Thμnh Trung - A3K38- Tr−êng THPT chuyªn Phan Béi Ch©u- NghÖ AnVËy m×nh xin tr×nh bμy c¸ch gi¶i cña m×nh ®Ó xem c¸c b¹n cã c¶m thÊy nhanh h¬n kh«ngnhÐ!Lêi gi¶i: Ta ¸p dông c«ng thøc r  LA  LB  20 log  B   rA  r   40  20 log  B   rB  100rA  rA  rA  rB Chän rA  1 rB  100  rM   50,5 2 r  LM  LA  20 log  A   rM  1  LM  60  20 log 50,5  LM  26 dBB×nh luËn: M×nh xin gi¶i thÝch kÜ h¬n nhÐ. Ở bμi tËp nμy ta cÇn nhí nhanh c«ng thøc r  LA  LB  20 log  B  . C«ng thøc nμy chøng minh nh− sau:  rA  Ta biÕt lμ:   IA   LA  10 log     Io  I    LA  LB  10 log  A  (1)  L  10 log  I B   IB   B     Io  MÆt kh¸c NguyÔn Thμnh Trung - A3K38- Tr−êng THPT chuyªn Phan Béi Ch©u- NghÖ An P  4 rA 2 I A  4 rB 2 I B 2 I r   A   B  (2) I B  rA  Tõ (1) vμ (2) ta cã ®pcm. M×nh chøng minh ®Ó c¸c b¹n hiÓu b¶n chÊt vÊn ®Ò h¬nth«i. §i thi c¸c cËu häc thuéc c«ng thøc lμ oke :) Cßn mÊu chèt ®iÒu m×nh muèn giêi thiÖu ë ®©y lμ kh©u ®Æt rA  1 . C¸c b¹n cã thÊygièng bªn hãa ta hay chän 1 mol hçn hîp kh«ng :) ViÖc chän nh− thÕ nμy c¸c b¹n cã thÊybμi toμn nã trë nªn râ rμng vμ s¸ng sña h¬n kh«ng :) M×nh tin lμ cã. Nã gióp c¸c ban bít®i kh©u tÝnh to¸n nμy, ®ì viÕt nh¸p nhiÒu nμy, ®ì lμm ®Çu ãc c¨ng th¼ng nμy... ViÖc chän®¹i l−îng nμo lμ quyÒn cña b¹n, b¹n cã thÓ chän rB  1 , nh−ng mμ nh− vËy kh«ng hay chol¾m, tÝnh to¸n sè xÊu h¬n ®Êy :) Cã mét kÕt luËn m×nh nhÊn m¹nh ®ã lμ: Sau nμy trongviÖc gi¶i to¸n, dùa vμo linh c¶m cña b¶n th©n, c¸c b¹n cã thÓ chän ®¹i l−îng bÊt k× nμo®ã lμ mét gi¸ trÞ cô thÓ råi tÝnh to¸n cho dÔ nhÐ. B©y giê c¸c b¹n h·y lμm thö 2 bμi t−¬ng tù nμy ®Ó tiÕn hμnh cμi ®Æt c¸ch chänl−îng chÊt cña m×nh vμo trong ®Çu c¸c ban nhÐ ^^VÝ dô 2: M¾c vμo ®o¹n m¹ch RLC kh«ng ph©n nh¸nh mét nguån ®iÖn xoay chiÒu cã tÇnsè thay ®æi ®−îc. Ở tÇn sè f1  60 Hz th× hÖ sè c«ng suÊt cùc ®¹i cos   1 . Ở tÇn sèf 2  120 Hz , hÖ sè c«ng suÊt nhËn gi¸ trÞ 0,707. Ở tÇn sè f3  90 Hz th× hÖ sè c«ng suÊt cñam¹ch lμ: A. 0,486 B. 0,872 C. 0,625 D. 0,781Lêi gi¶i:  Khi f1  60 Hz th× cos   1 , khi ...