Táo bón – Không nên coi nhẹ

Tham khảo tài liệu táo bón – không nên coi nhẹ, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Táo bón – Không nên coi nhẹ Táo bón – Không nên coi nhẹTáo bón là một trong những triệu chứng rất phổ biếncủa bệnh lý hệ thống tiêu hoá và cũng là triệu chứngxuất hiện trong rất nhiều bệnh lý ở các cơ quan bộphận khác trong cơ thể. Tuy chỉ là triệu chứng nhỏkhông ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sốngnhưng gây nhiều phiền toái cho bệnh nhân, và thiệthại rất lớn về mặt kinh tế.Ở nhiều người, táo bón chỉ đơn thuần là ít đi đại tiện. Tuynhiên, đối với một số người khác táo bón có nghĩa là phâncứng, phân khô đi đại tiện phải gắng sức rặn, hay là cảmgiác còn phân trong trong ruột sau khi đi đại tiện. Số lầnđi đại tiện thường giảm dần theo tuổi. Ở 95% người lớn,mỗi tuần thường đi đại tiện từ 3 đến 21 lần được coi làbình thường. Dạng thông dụng nhất là mỗi ngày đi đạitiện một lần.Nguyên nhân gây nên táo bón là gì?Có rất nhiều nguyên nhân, nhưng có thể chia làm hainhóm nguyên nhân chính:Nhóm nguyên nhân cơ năng+ Bệnh toàn thân: sốt cao, hậu phẫu, vì mất nước phânkhô.+ Do dùng thuốc: đó là các thuốc giảm đau gây nghiệnnhư codeine, oxycodone, hdrophormone; các thuốc chốngtrầm cảm như amitriptylene (Elavil) và imipramine(Tofranil); các thuốc chống động kinh như phenytoin(Dilantin) và carbamazepine (Tegretol); các thuốc chẹnkênh calci như diltiazem (Cardizem) và nifedipine(Procardia); các thuốc antacid có chứa nhôm nhưAmphogel, phosphalugel và Basaljel…+ Do thói quen: phản xạ đi đại tiện có thể điều chỉnh đượctheo ý muốn. Có nghĩa là một người bình thường có thểngăn cảm giác thúc bách muốn đi đại tiện. Dầu vậy, ngăncảm giác đi đại tiện thường xuyên sẽ dẫn đến mất cảmgiác thúc bách và dẫn đến táo bón.+ Do chế độ ăn: chất xơ rất quan trọng để duy trì phân to,mềm. Do đó các chế độ ăn ít chất xơ có thể gây táo bón.Nguồn chất xơ tự nhiên tốt nhất là trái cây, rau và các loạihạt.+ Do thuốc nhuận tràng: một trong những nguyên nhânnghi ngờ gây táo bón nặng là lạm dụng các chất kích thíchnhuận tràng (như cây keo, dầu thầu dầu, và vài loại thảomộc). Sử dụng chất kích thích đại tràng làm xuất hiện chukỳ bất thường, sau đó tổn thương có thể gây táo bón vàphải cần dựng lượng chất kích thích nhuận tràng nhiềuhơn nữa.Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như: do phảnxạ, do ngồi nhiều, do người già suy nhược nằm lâu, docăng thẳng thần kinh…Thực phẩm nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa.Nhóm nguyên nhân thực tổn+ Tổn thương ống tiêu hóa- Cản trở lưu thông: u, chít hẹp…- Dị dạng đại tràng: to, dài hoặc vừa to lại vừa dài quá.- Viêm đại tràng mạn thể có co thắt.- Hội chứng ruột kích thích thể táo.- Tổn thương trực tràng hậu môn: trĩ, hẹp trực tràng.+ Tổn thương ngoài ống tiêu hoá.- Có thai vào tháng cuối.- U tử cung, tiền liệt tuyến, dính sau mổ.- Tổn thương não màng não: viêm màng não tăng áp sọtổn thương tủy sống, hội chứng màng não…Ðiều trị táo bón như thế nào?Ngoài điều trị do căn nguyên, cần điều trị táo bón theonguyên nhân.- Nếu do phản ứng phụ của thuốc thì có thể đề nghị bác sĩcho dừng thuốc hoặc đổi thuốc khác.- Nếu do ăn uống không hợp lý: phải cải thiện việc ănuống, ăn nhiều chất xơ, chất bã (rau xanh 200 – 300g/ngày), uống nhiều nước (2 – 2,5 lít/ ngày), ăn thêm cácsản phẩm nhuận tràng như rau đay, mồng tơi, khoai lang,mướp, đồ ngọt, cacao, socola.. kiêng uống trà đặc, cà phê,rượu.- Nếu do rối loạn mất phản xạ đại tiện: khôi phục lại phảnxạ bằng cách đi đại tiện đúng giờ, đi ngay khi mới mót,không nhịn, không mót cũng đi đại tiện đúng giờ để tạolập dần phản xạ đi đại tiện.- Cuối cùng là việc sử dụng thuốc nhuận tràng, có rấtnhiều thuốc nhuận tràng khác nhau tuỳ theo cơ chế tácdụng đó là: Chất xơ và chất nhầy (sợi thức ăn, thạch agaragar) Thuốc nhuận tràng và làm mềm phân (Dầu vaselinhoặc paraphin) Các thuốc nhuận tràng thẩm thấu (Forlax,Fortrans) Các thuốc nhuận tràng kích thích nhu động(Phenolphtalein, Bisacodyl) Thuốc nhuận tràng tác dụngtại chỗ (Thuốc đạn glycerin, thuốc đạn có Bysacodyl), khisử dụng các thuốc này nên có chỉ định của bác sĩ.Táo bón là một triệu chứng thông thường trong cuộcsống, đa số người cho rằng nó không phức tạp và đã coinhẹ triệu chứng, tự điều trị vì nghĩ rằng chỉ cần sử dụngthuốc nhuận tràng là đủ. Tình trạng đó kéo dài sẽ dẫn đếnnhiều hậu quả như bị trĩ, sa niêm mạc trực tràng… Tốtnhất là nên đi khám bệnh để được tìm ra nguyên nhân vàđiều trị đúng tránh tình trạng lạm dụng thuốc nhuận tràng ...