Thiết kế bài giảng ngữ văn 10 tập 1 part 10

Tham khảo tài liệu thiết kế bài giảng ngữ văn 10 tập 1 part 10, tài liệu phổ thông, ngữ văn - tiếng việt phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế bài giảng ngữ văn 10 tập 1 part 10 Th¨m Héi An, du kh¸ch kh«ng quªn uèng n−íc suèi B¸ LÔ, mét nguånn−íc næi tiÕng trong, s¹ch vµ ngät. Ng−êi Héi An cho biÕt r»ng tÊt c¶ c¸ctiÖm ¨n ®Æc s¶n Cao L©u ë Héi An ®Òu dïng n−íc giÕng B¸ LÔ. HiÖn nay ëHéi An cßn 24 giÕng lµm thµnh mét hÖ thèng liªn hoµn, ®ã lµ mét lo¹i h×nhdi tÝch ®Æc tr−ng cña nÒ v¨n ho¸ Ch¨m Pa x−a. Trong lÞch sö, Héi An ®· tõngbÞ chiÕn tranh tµn ph¸ n¨m 1773 nªn kh«ng cßn ®−îc nguyªn vÑn nh− thuëban ®Çu. Do nh÷ng khã kh¨n vÒ ®Þa h×nh nªn kh«ng cã ®−êng lín vµ ®−êngs¾t ch¹y qua Héi An, v× vËy m¶nh ®Êt v¨n vËt nµy ®· cã mét thêi gian dµich×m vµo quªn l·ng. Lµ mét ®« thÞ cæ trÇm mÆc vµ cßn b¶o tån ®−îc mét tæng thÓ di tÝchphong phó, ®a d¹ng vµ t−¬ng ®èi nguyªn vÑn cÊu tróc vÒ phè x¸, bÕn c¶ngnªn n¨m 1985, Bé V¨n ho¸ ®· ra quyÕt ®Þnh c«ng nhËn di tÝch cÊp quèc giavµ khoanh vïng b¶o vÖ di tÝch phè cæ Héi An. Sau ®ã, Héi an ®−îc ®Çu t−trïng tu, t«n t¹o vµ ngµy cµng cã diÖn m¹o cña mét khu v¨n ho¸ ®« thÞ cæ.Ngµy nay, kh«ng gian thÞ x· Héi An ngµy cµng khëi s¾c víi mét søc sèngmíi cña kh«ng gian ®« thÞ l÷ hµnh vµ ®ang trë thµnh mét ®iÓm s¸ng rùc rìtrªn b¶n ®å du lÞch cña c¶ n−íc. (L−îc trÝch theo L©m KiÒu Ninh) 11. Hån trμ ®Êt ViÖt Trµ (cßn gäi lµ chÌ) lµ mét thøc uèng phæ biÕn vµ quen thuéc kh«ngchØ ®èi víi mçi chóng ta − nh÷ng ng−êi ph−¬ng §«ng, mµ cßn víi tÊt c¶ mäing−êi trªn thÕ giíi. Dï b¹n thuéc quèc gia, d©n téc hoÆc nÒn v¨n ho¸ nµo ®ich¨ng n÷a th× còng ph¶i thõa nhËn r»ng trµ lµ thøc uèng ®éc ®¸o, tinh tÕ, diÖuk×; mét thøc uèng lÝ t−ëng mµ thiªn nhiªn ®· ban tÆng cho con ng−êi. Trµ lµmét thø th¶o d−îc cã thÓ ch÷a ®−îc nhiÒu bÖnh, thøc uèng bæ d−ìng cho thÓx¸c, nh−ng quan träng h¬n lµ nã båi bæ cho tinh thÇn con ng−êi, khiÕn chocon ng−êi thanh t©m tÜnh t¹i, tu t©m d−ìng tÝnh; v× vËy h×nh nh− nã cã mèil−¬ng duyªn víi c¸c tao nh©n mÆc kh¸ch, víi nh÷ng nghÖ sÜ − nh÷ng conng−êi lu«n h−íng tíi ch©n thiÖn mÜ thanh cao tao nh·. Cã thÓ ng−êi ta ®Õn víitrµ nh− mét tÝn ®å ®Õn víi t«n gi¸o cña m×nh, còng cã thÓ ®Õn víi trµ nh− ®Õnvíi mét ng−êi b¹n tri ©m tri kØ ®Ó qua ®ã mµ suy ngÉm l¹i b¶n th©n m×nh.Ng−êi ta ®µm ®¹o sù ®êi, ng©m ngîi th¬ phó bªn chÐn trµ vµ cø nh− thÕ,ch¼ng biÕt tù khi nµo, uèng trµ ®· trë thµnh mét sinh ho¹t v¨n ho¸ gãp phÇnlµm nªn vÎ ®Ñp nh©n v¨n cho mçi con ng−êi, còng nh− mçi d©n téc. Cã thÓ c¸ch uèng trµ cña ng−êi ViÖt còng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt so víinghÖ thuËt uèng trµ cña ng−êi NhËt vµ ng−êi Trung Hoa. §èi víi ng−êi NhËtvµ ng−êi Trung Hoa, uèng trµ lµ mét nghi lÔ sang träng vµ kh¸ cÇu k×, nãgièng nh− mét thø t«n gi¸o vµ ®−îc gäi lµ trµ ®¹o. Ng−êi ViÖt coi uèng trµ424nh− mét dÞp trë vÒ víi thiªn nhiªn, hoµ m×nh vµo thiªn nhiªn, do ®ã n¬i uèngtrµ lÝ t−ëng th−êng lµ v−ên t−îc cã c©y xanh, hoa l¸, chim mu«ng hoÆc d−íitr¨ng thanh giã m¸t... Tãm l¹i, ®ã lµ mét kh«ng gian tho¸ng ®·ng gióp chocon ng−êi cã thÓ t×m l¹i sù thanh th¶n sau nh÷ng bËn bÞu m−u sinh nhäc nh»n. Nãi ®Õn trµ, ai còng nghÜ ngay tíi mét thø trµ ngon næi tiÕng cña ViÖtNam, ®ã lµ trµ T©n C−¬ng − Th¸i Nguyªn. §øng trªn nói Cèc, phãng tÇm m¾tra xung quanh, chóng ta cã thÓ thÊy nh÷ng n−¬ng chÌ xanh b¸t ng¸t tr¶i réng,soi bãng bªn dßng s«ng C«ng. Ng−êi T©n C−¬ng còng næi tiÕng vÒ tµi chÕbiÕn chÌ. §Çu tiªn, ng−êi ta chän h¸i gi÷a vïng chÌ b¹t ngµn Êy nh÷ng ngänchÌ mét t«m hai l¸ (t«m lµ bóp nân trªn cïng ®ang cuéc trßn, ch−a nëthµnh l¸); tiÕp theo lµ rang nh÷ng ngän chÌ t−¬i b»ng mét c¸i ch¶o gang s¹chbãng ®−îc ®Æt trªn lß ®un cñi. Khi nµo bóp chÌ chÝn, cã mµu xanh non nh−rau muèng luéc, sÏ ®−îc ®em ra vß trªn bµn gç ®Ó ngän chÌ xo¨n l¹i. Nh÷ngngän chÌ xo¨n Êy ®−îc r¾c ®Òu trªn nh÷ng tÊm phªn tre m¾t sµng vµ ®Æt ë n¬itho¸ng giã nh−ng kh«ng cã n¾ng. Nh÷ng ngän chÌ sÏ tõ tõ uèn cong thµnhnh÷ng bóp chÌ vµ l¹i ®−îc sÊy trªn ch¶o gang, lÇn nµy trªn miÖng ch¶o cãtrôc quay g¾n 4 tÊm l−íi thÐp ®Ó ®¶o chÌ. ChÌ kh« kiÖt ®−îc chuyÓn ra ch¶o®ång. Víi bµn tay khÐo lÐo vµ ®iªu luyÖn, ng−êi sao chÌ xoa nhÑ ®Ó chÌ lªnh−¬ng mµ kh«ng hÒ lµm gÉy c¸nh chÌ. Mèc chÌ xanh xanh, h−¬ng chÌ manm¸c mïi cèm Vßng, th©n chÌ uèn h×nh mãc c©u. ThÕ lµ hoµn tÊt mét quytr×nh s¶n xuÊt chÌ ®Æc s¶n T©n C−¬ng. ChÌ T©n C−¬ng lµ s¶n phÈm cña ®Êt,tinh tuý cña th¶o méc kÕt hîp víi bµn tay lao ®éng cña ng−êi T©n C−¬ng...Nã trë thµnh mét lo¹i chÌ thÊm ®Ém t©m hån cña ng−êi ViÖt ®Ó to¶ h−¬ngkh¾p bèn ph−¬ng. Ng−êi T©n C−¬ng chÕ biÕn chÌ c«ng phu bao nhiªu th× b¶o qu¶n chÌcòng k× c«ng bÊy nhiªu, ®ã lµ c¸ch cÊt chÌ trong giÕng kh¬i ®−îc ®µo ë ®Êt ®¸ong. Cô L−, mét ng−êi næi tiÕng ë T©n C−¬ng víi kiÓu b¶o qu¶n chÌ nh− vËy.Trong v−ên nhµ cô cã mét c¸i giÕng s©u hun hót, phÝa trong thµnh giÕng cãvµi chôc chiÕc cäc tre to b»ng ngãn tay ®−îc ®ãng vµo thµnh ®¸ ong, tõ nh÷ngc¸i cäc tre Êy lµ nh÷ng sîi d©y c−íc rßng xuèng phÝa d−íi th¼ng c¨ng nh−d©y ®µn. Khi cã kh¸ch quý (nh÷ng ng−êi sµnh chÌ, cã t©m víi chÌ), cô L− ragiÕng kÐo lªn mét hò chÌ bÞ bïn ®Êt b¸m kÝn (thêi gian cÊt gi÷ th−êng trªnd−íi 5 n¨m), mang vµo nhµ, c¹y líp xi g¾n ë n¾p, më c¸i nót b»ng gç vµ tõ tõkÐo ra mét bäc giÊy b¶n hay giÊy dã... Khi ®ã h−¬ng chÌ ®· lan to¶ ngµong¹t... Cô L− thong th¶ lÇn gië tõng tê trong líp giÊy cì trªn d−íi chôc tê,cho ®Õn khi hiÖn ra mét suÊt chÌ kho¶ng 100 gam... §ã míi chÝnh lµ chÌ T©nC−¬ng víi h−¬ng th¬m nh− mïi cèm non, vÞ ngät bÒn l©u quyÕn rò mµ cô L−®em ra ®·i kh¸ch. Kh¸ch kh«ng khái ng¹c nhiªn khi sê vµo nh÷ng c¸nh chÌ 425®−îc cÊt... d−íi giÕng! Nh÷ng c¸nh chÌ ®Òu kh« cong, gißn tan nh− võa míi®−îc ®æ tõ ch¶o gang ra vËy! ChÌ Êy ph¶i ®−îc pha b»ng n−íc giÕng ®¸ ong,trong mét c¸i Êm ®Êt mµu da l−¬n vµ rãt ra nh÷ng c¸i chÐn cã lßng tr¾ngtinh... Nã sÏ cho ta mét thø n−íc chÌ sãng s¸nh mµu xanh, ph¬n phít mµu mìgµ vµ th¬m ®Õn ngÊt ng©y... NÕu chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n chÌ ®· rÊt c«ng phu th× viÖc pha trµ còng ®ßihái ph¶i ...