Thuật nói chuyện hằng ngày phần 12

Đời Hoài Vương có quan đại phu tên là Khuất Nguyên,ngày nọ bị sàm báng, oán ghét đời đến nỗi thất vọng, ngaodu như người mất trí và hát: Đời đục và say cả, chỉ mình tatrong và tỉnh thôi. Bậc trượng phu như Khuất Nguyên, màcòn không tự chủ được, đến nỗi oán đời như vậy thì bạnthử nghĩ, phàm nhân khi bị nhạo báng thì tâm trạng như thếnào.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuật nói chuyện hằng ngày phần 12Thuật Nói Chuyện Hằng Ngày Hoàng Xuân Việt Ph ần 012 Đừng Nhạo Báng Đời Hoài Vương có quan đại phu tên là Khuất Nguyên, ngày nọ bị sàm báng, oán ghét đời đến nỗi thất vọng, ngao du như người mất trí và hát: Đời đục và say cả, chỉ mình ta trong và tỉnh thôi. Bậc trượng phu như Khuất Nguyên, mà còn không tự chủ được, đến nỗi oán đời như vậy thì bạn thử nghĩ, phàm nhân khi bị nhạo báng thì tâm trạng như thế nào. Thế mà rất nhiều người trên đời khi nói chuyện lại nhạo báng, không biết tại sao họ thích mua thù hơn mua bạn. Lúc sống chung cùng kẻ khác, họ dùng ba tấc lưỡi thâm hiểm của mình để mô tả hình dạng xấu xa của đồng nghiệp, dùng lời nói duyên dáng khêu gợi những khuyết điểm về thể xác như sún răng, lẹm cằm, lé mắt, môi xệ, miệng xéo, chân què, tay cán vá, nói ngọng, cà lăm. Họ cũng không ngần ngại đem việc riêng của gia đình, những bí mật về tình vợ chồng tình thâm giao để nhạo báng. Đặc biệt nhất là họ lại lấy những lời nói trật của kẻ khác để trêu chọc, mỉa mai. Có khi họ cố gắng bắt chước tật xấu của anh em, bè bạn như giả bộ cà lăm, nói gọng...để cho sự sàm báng linh động. Nếu họ là một nhà chỉ huy hay là một nhà giáo dục, họ sẽ pha lẫn những lời nhạo báng của họ, trong khi ra lệnh và dạy dỗ. Kẻ dưới có điều gì sơ sót họ lặp lại một cách đê hèn. Chúng tôi có biết một nhà giáo dục nọ, mỗi lần kẻ dưới lỗi lầm hay xin ông điều gì, ông nói bằng một giọngsàm báng chua như giấm. Đời giáo dục của ông, là một đờigieo oán hận và hư hại rất nhiều tương lai của kẻ thụ giáovới ông. Người nhạo báng, nhiều khi tỏ ra rất tế nhị trong việcchạm tự ái kẻ khác. Họ dùng cách nói lái, dùng lối bỡn ngữ,dùng những tiếng có nhiều nghĩa để nói như dao đâm thọctận tâm hồn của nạn nhân. Lời nói của họ có khi thêm phầnchua chát, cay đắng bởi họ đay nghiến, trề môi, trợn mắt,nhăn răng, hay ra nhiều điều bộ nhạo báng một cách sâuđộc. Lắm khi, họ làm bộ ca tụng một vài đức tánh của kẻkhác, rồi họ chêm vào những tiếng nhưng mà, song lẽ cócái hậu đắng như bồ hòn, khiến kẻ bị chỉ trích khổ khôngsao tả được. Những khi họ không có dịp tích cực nhạo bánghay nhạo báng đã thèm rồi, họ giả bộ hỏi kẻ khác, chọc mộthai tiếng, khích kẻ khác nhạo lại những tâm lí sâu độc củahọ. Họ tráo trở nên người bị họ trêu trọc, oán ghét họ thấmthía và lâu bền. Trong nhiều trường hợp, vì quá quen miệngngạo nghễ, họ đem cả những điều nghiêm trọng trong tôngiáo ra để làm đề tài nhạo báng, hầu mua vui cho thiên hạ.Có lần, chúng tôi lấy làm sỉ nhục cho một người bạn, trongcâu chuyện anh ta hăng hái vênh vênh nhạo báng nhữngtiếng Nam mô và Amen với cái giọng pha trò của mình. Muốn đắc nhân tâm, xin bạn nhất định bỏ sự nhạo báng.Người nhạo báng bao giờ cũng gặp những uất hận do nhữnglời nói chêu ghẹo của họ đã gieo. Bạn cứ tin rằng trên đời,dù một tên ngu dại cũng có lòng tự ái, cũng thấy mình là mộtcon người, và không bao giờ có thiện cảm được với ai cóthái độ nhạo báng mình...Ai cũng cảm thấy thân thể mình cómột sắc đẹp nào đó, có một duyên dáng khả dĩ thu hút kẻkhác. Ai cũng nhận mình có một tài riêng. Nói điều gì, dù vềmặt khách quan rất bậy, vẫn cho mình nói rất hữu lí. Muốnchinh phục được lòng của kẻ khác, bạn hãy kính trọng tâm límuôn đời ấy. Nếu nhạo báng, bạn chỉ làm cho kẻ khác lobảo vệ sự tự ái của mình, trở nên thù địch với bạn. Do kinh nghiệm, có lẽ bạn nhận thấy sự kiện này. Làkhi chúng ta nhạo báng ai, tức là chúng ta làm cho họ nổi bậtlên giữa đám đông mà họ đang sống, nỗi bật không phải vớinhững gì có thể hãnh diện, mà với những điều sỉ nhục. Đó làhành động tối kị đối với bất cứ ai. Con người tự nhiên muốnlàm trung tâm điểm của thiên hạ nhưng rất đau xót tronglòng khi cặp mắt nhìn mình với vẻ ngạo nghễ. Người nhạo báng đã khiến họ ở trường hợp này, làm saohọ không thù oán được. Có khi, người nhạo báng bảo rằngmình chơi. Phải! Nhiều khi họ buông lời trào phúng đểmua vui thôi. Nhưng đối với nạn nhân, lời châm biếm củahọ không có chơi như họ tưởng. Nó vẫn chạm tự ái ítnhiều. Chạm tự ái người ta, mà muốn người ta mến mình thìthật là dại. Hơn nữa, chúng ta nên để ý rằng, phần đông conngười thích nhạo báng, và nhạo báng thường sẽ có cái tậtnghiện nhạo báng. Tự nhiên con người muốn che dấu tậtxấu hay khuyết điểm của mình, và hay thổi lông tìm vết ởnhững kẻ chung quanh. Nhưng khi nhạo báng, người ta nghesung sướng, thứ sung sướng đê hèn: nó thúc đẩy người ta đêhèn trong việc chọc ghẹo. Người ta còn thấy một thứ danhdự, một thứ tài trong việc khéo tìm đủ cách để nhạo báng kẻkhác nữa. Và người sàm báng càng khoái trá nói tật xấu củathiên hạ, thì tự nhiên càng mê thích, coi nó như một nhu cầuphải thi hành luôn những khi bàn chuyện với bất cứ ai. Như thế, thưa bạn! Làm sao họ thuyết phục được kẻkhác. Một lần nữa chúng tôi xin cho bạn đặt cho lưỡi mộtdây cương. Thánh kinh bảo, trước khi nói phải đánh lưỡibảy lần. ...