Thực trạng trang bị và sử dụng thiết bị dạy học môn Ngữ văn 6 năm học 2021 – 2022

Bài viết Thực trạng trang bị và sử dụng thiết bị dạy học môn Ngữ văn 6 năm học 2021 – 2022 trình bày về thực trạng trang bị và sử dụng TBDH môn Ngữ văn lớp 6 tại 9 tỉnh, thành phố trong cả nước từ đó đề xuất một số khuyến nghị về trang bị và sử dụng TBDH môn Ngữ văn 6 làm cơ sở để có những điều chỉnh cho phù hợp trong những năm học tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng trang bị và sử dụng thiết bị dạy học môn Ngữ văn 6 năm học 2021 – 2022 TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC PHỔ THÔNG QUỐC GIA Thực trạng trang bị và sử dụng thiết bị dạy học môn Ngữ văn 6 năm học 2021 – 2022 Phạm Thị Hằng Email: hangpt@gesd.edu.vn Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Tóm tắt: Thiết bị dạy học đóng một vai trò quan trọng trong dạy học của giáo viên và học sinh. Thiết bị dạy học giúp cho học sinh hiểu bài sâu hơn, tăng hứng thú học tập, ghi nhớ kiến thức nhanh hơn. Để mang lại hiệu quả khi sử dụng thiết bị dạy học cần sử dụng đúng mục đích, đúng lúc, đúng chỗ, đúng mức độ và cường độ. Thiết bị dạy học môn Ngữ văn lớp 6 góp phần hỗ trợ cho giáo viên và học sinh tiếp tục phát triển các năng lực chung, năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học đã hình thành ở cấp Tiểu học với các yêu cầu cần đạt cao hơn ở cấp Trung học cơ sở. Do vậy, việc nghiên cứu thực trạng trang bị và sử dụng thiết bị dạy học là việc làm cần thiết để từ đó đưa ra những khuyến nghị góp phần nâng cao chất lượng dạy học Ngữ văn nói chung và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Từ khóa: Thiết bị dạy học, thiết bị dạy học Ngữ văn, Chương trình Ngữ văn, trung học cơ sở. 1. Đặt vấn đề Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) mới hay Chương trình GDPT 2018 theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học; đổi mới từ mục tiêu, nội dung, phương pháp và đánh giá kết quả giáo dục đã được ban hành vào tháng 12/2018. Với vai trò quan trọng của thiết bị dạy học (TBDH) như: gợi động cơ học tập; kiến tạo tri thức; kích thích hứng thú học tập của học sinh; tổ chức, điều khiển quá trình học tập; phát triển năng lực hợp tác từng HS; rèn luyện kĩ năng, đem lại cảm xúc cho HS… [1] cho nên khi ban hành Chương trình GDPT 2018, Bộ GD&ĐT đã tiến hành song song ban hành danh mục thiết bị dạy học tối thiểu phù hợp với nội dung chương trình từng môn học. Như Thông tư số 38/2021/ TT- BGDĐT Ban hành Danh mục thiết bị dạy học tối thiểu cấp Trung học cơ sở, Thông tư số 44/2020/TT- BGDĐT Ban hành Danh mục TBDH tối thiểu lớp 6. Điều đó thể hiện sự nghiêm túc, chặt chẽ trong công tác chỉ đạo và xây dựng kế hoạch triển khai chương trình GDPT 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Bên cạnh việc phát triển các năng lực và phẩm chất chung, Ngữ văn là môn học giúp các em hình thành và phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học [2]. TBDH có vai trò quan trọng trong dạy học, giúp nâng cao hứng thú cho HS, giúp ghi nhớ kiến thức lâu hơn, góp phần hỗ trợ hình thành và phát triển những năng lực chung và riêng đó. Trong bài viết này, chúng tôi trình bày về thực trạng trang bị và sử dụng TBDH môn Ngữ văn lớp 6 tại 9 tỉnh, thành phố trong cả nước từ đó đề xuất một số khuyến nghị về trang bị và sử dụng TBDH môn Ngữ văn 6 làm cơ sở để có những điều chỉnh cho phù hợp trong những năm học tới. 147 KỶ YẾU HỘI THẢO THƯỜNG NIÊN NĂM 2022 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Phương pháp nghiên cứu, thu thập và xử lí số liệu Để nghiên cứu thực trạng về trang bị và sử dụng TBDH lớp 6 theo Chương trình GDPT 2018 năm học 2021 - 2022 nhóm đã tìm hiểu danh mục TBDH môn Ngữ văn 6 và thấy rằng: Về loại hình có hai loại: 1 – Tranh, ảnh: hình ảnh một số truyện tiêu biểu, mô hình hóa các thành tố của văn bản truyện; Bìa sách một số cuốn Hồi kí và du kí nổi tiếng; Mô hình hóa các yếu tố hình thức của văn bản nghị luận; Mô hình hóa các yếu tố hình thức của văn bản thông tin, Mô hình hóa quy trình viết 1 văn bản; Sơ đồ tóm tắt nội dung chính của một số văn bản đơn giản; Sơ đồ mô hình một số kiểu văn bản có trong chương trình; 2 – Video/clip/phim: Bộ học liệu điện tử hỗ trợ giáo viên; Video/clip/phim tư liệu về văn học dân gian Việt Nam; Video/clip/ phim tư liệu về thơ văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Video/clip/ phim tư liệu về thơ của Tố Hữu trước và sau Cách mạng tháng Tám; Video/clip/ phim tư liệu về tác giả Nguyễn Tuân [3]. Nhóm đã thiết kế bộ phiếu hỏi bao gồm 3 phiếu giành cho ba đối tượng: cán bộ quản lí (CBQL), giáo viên (GV), nhân viên thiết bị (NVTB). Nội dung của phiếu hỏi như sau: 1. Công tác quản lí (văn bản hướng dẫn, sự phù hợp của văn bản, ý kiến (đề xuất) của các đối tượng về văn bản; Việc tổ chức mua sắm TBDH ở các trường...); 2. Thực trạng trang bị TBDH (thời điểm nhận TBDH, số lượng TBDH, chất lượng TBDH...); 3. Thực trạng sử dụng TBDH (Mức độ sử dụng TBDH so với yêu cầu của Chương trình GDPT 2018, Hình thức sử dụng TBDH, Hiệu quả của các cách thức sử dụng TBDH, mức độ hứng thú của HS); 4. Các yếu tố ảnh hưởng đến trang bị và sử dụng TBDH (bảo quản TBDH, tập huấn sử dụng TBDH, kiểm tra việc sử dụng và bảo quản TBDH). Theo Công văn số 505/CV- VKHGDVN nhóm khảo sát t ...