TÌM HIỂU ĐOẠN TRÍCH ĐẤT NƯỚC CỦA NGUYỄN KHOA ĐIỀM

Nguyễn Khoa Điềm sinh 1943. Nhà thơ xứ Huế. Tốt nghiệp Đại học Văn Sư phạm Hà Nội. Thời chống Mĩ sống và chiến đấu tại chiến trường Trị-Thiên. Nay là Bộ trưởng Bộ Văn hoá – Thông tin. - Tác phẩm thơ: “Đất ngoại ô”, “Mặt đường khát vọng”,… - Thơ của Nguyễn Khoa Điềm đậm đà, bình dị, hồn nhiên, giàu chất suy tư, cảm xúc dồn nén, thể hiện tâm tư của người thanh niên trí thức tham gia tích cực vào sự nghiệp giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước. - Xuất xứ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÌM HIỂU ĐOẠN TRÍCH ĐẤT NƯỚC CỦA NGUYỄN KHOA ĐIỀM TÌM HIỂU ĐOẠN TRÍCH ĐẤT NƯỚC CỦA NGUYỄN KHOA ĐIỀM 1.Về tác giả Nguyễn Khoa Điềm và xuất xứ đoạn trích « Đất Nước ». -Nguyễn Khoa Điềm sinh 1943. Nhà thơ xứ Huế. Tốt nghiệp Đại học Văn Sưphạm Hà Nội. Thời chống Mĩ sống và chiến đấu tại chiến trường Trị-Thiên. Nay là Bộtrưởng Bộ Văn hoá – Thông tin. - Tác phẩm thơ: “Đất ngoại ô”, “Mặt đường khát vọng”,… - Thơ của Nguyễn Khoa Điềm đậm đà, bình dị, hồn nhiên, giàu chất suy tư,cảm xúc dồn nén, thể hiện tâm tư của người thanh niên trí thức tham gia tích cực vàosự nghiệp giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước. - Xuất xứ : Trường ca “Mặt đường khát vọng” được Nguyễn Khoa Điềm viếttại chiến khu Trị-Thiên hoàn thành vào cuối năm 1971. Được xuất bản vào năm 1974. - Đoạn trích “ Đất nước” gồm 110 câu thơ tự do, là chương 5 của trường ca“Mặt đường khát vọng” (Sách Văn 12 trích 89 câu thơ phần đầu chương 5 ). 2.Chủ đề đoạn trích « Đất Nước » Bài thơ của Nguyễn Khoa Điềm nói về cội nguồn đất nước theo chiều dài lịchsử đằng đẵng và không gian địa lý mênh mông. Hình tượng Núi Sông gắn liền với tâmhồn và chí khí của Nhân dân, những con người làm ra Đất nước. Đất nước trường tồnhứa hẹn một ngày mai đẹp tươi và hát ca. 3.Nội dung cơ bản 3.1. Cảm nhận chung về đất nước. - Cảm nhận về đất nước bằng những gì gần gũi thân thiết, bình dị trong cuộcsống của con người. + : “Đất nước có..............” qua sự tích: Trầu cau: nói lên tình nghĩa vợ chồng gắn bó, thủy chung, ý thức dân tộc. Thánh Gióng: tinh thần bất khuất chống xâm lược của dân tộc ta từ thời dựngnước. + Đất nước được hình thành từ những thuần phong mĩ tục: tóc mẹ thì bới sauđầu, đó là nét đẹp văn hoá cội nguồn của dân tộc dù trải qua 1000 năm Bắc thuộc. + Đất nước được hình thành từ những lối sống giàu tình nặng nghĩa: Cha mẹthương nhau.....từ câu ca dao: Tay bưng chén muối đĩa gừng. + Đất nước được hình thành từ những vẻ đẹp văn hoá vật chất của nền vănminh nông nghiệp lúa nước: cái cột, cái kèo... và cuộc sống lao động nông nghiệp vấtvả: Hạt gạo một nắng hai sương xay ,giã ,dần ,sàng. Đất nước có từ ngày đó - Đất nước được cảm nhận từ phương diện địa lí, lịch sử. + Đất nước là không gian rừng biển, sông núi, giang sơn, yêu qúy qua các lànđiệu dân ca trữ tình: Đất là nơi chim về... Nước là nơi rồng ở + ĐN là không gian gần gũi gắn bó với mỗi chúng ta: Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm Và cũng là nơi gắn bó với những kỉ niệm thơ mộng tuyệt đẹp “ĐN là nơi ta hòhẹn....thầm” + ĐN gắn với truyền thuyết con rồng cháu tiên: “Đất là nơi Chim về Nước là nơi Rồng ở Lạc Long Quân và Âu Cơ Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng” + ĐN là nơi k/gian sinh tồn của cả dân tộc qua bao thế hệ, từ quá khứ đến hiệntại, tương lai. không quên cội nguồn “Những ai đã khuất.......con cháu” - ĐN hoá thân trong cuộc sống của mỗi con người. + Mỗi chúng ta đều có một phần ĐN từ thể xác đến tâm hồn. Ý thơ gợi chúngta về trách nhiệm về ĐN về sự đoàn kết giữa các dân tộc tạo nên sự vẹn toàn cho đấtnước. Cho nên, cần đem xương máu của mình để xây dựng đất nước: “Em ơi Đất nước là máu xương của mình Phải biết gắn bó và san sẻ. Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở Làm nên đất nước muôn đời” =>ĐN được tác giả cảm nhận từ chiều dài của thời gian và lịch sử, từ chiềurộng không gian và địa lí, bề dày văn hoá và phong tục lối sống. Tóm lại, 42 câu thơ trong phần I nói về nguồn gốc của Đất nước và sự gắn bó,san sẻ đối với Đất nước. Ý tưởng sâu sắc ấy được diễn tả bằng một thứ ngôn ngữ đậmđà màu sắc dân gian, một giọng điệu thủ thỉ tâm tình vô cùng thấm thía, xúc động.Chất trữ tình hòa quyện với tính chính luận. 3.2.Đất nước của nhân dân, đất nước của ca dao thần thoại. -Tất cả mọi hình ảnh tồn tại trên đất nước đều gắn liền với nhân dân. “Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất nước những núi Vọng Phu Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm Người học trò nghèo góp cho Đất nước mình núi Bút non Nghiên Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm…” Những cảnh quan: hòn Vọng Phu, Trống Mái chỉ trở thành thắng cảnh khi gắnliền với con người vì không có sự chờ đợi của người vợ thì không có núi Vọng Phu,không có truyền thuyết Hùng Vương thì không có sự cảm nhận hùng vĩ quanh đềnhùng: “ ...