Tính cách người Nam Bộ qua ca dao

Nói đến tính cách của người Nam bộ, chúng tôi muốn đi vào tìm hiểu những nét riêng trong cử chỉ, tính tình của người Nam bộ được thể hiện qua các mối quan hệ trong xã hội. Thực ra, người Nam bộ là một trong những bộ phận cấu thành của dân tộc Việt nam cho nên dù người Nam bộ hay Bắc bộ cũng đều
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tính cách người Nam Bộ qua ca daoTính cách người Nam Bộ qua ca daoNói đến tính cách của người Nam bộ, chúng tôi muốn đi vào tìm hiểu những nétriêng trong cử chỉ, tính tình của người Nam bộ được thể hiện qua các mối quan hệtrong xã hội. Thực ra, người Nam bộ là một trong những bộ phận cấu thành củadân tộc Việt nam cho nên dù người Nam bộ hay Bắc bộ cũng đều có những đặctính chung nhất định của người Việt Nam. Nhưng do điều kiện địa lý, nét văn hóakhác nhau của từng vùng, miền mà tính cách của con người cũng có khác nhau...Vùng đất Nam bộ trước khi có sự khai phá của những lưu dân đến từ miền Trungvà một ít cư dân người Bắc thì vùng đất này chỉ là một vùng rừng rậm hoang vuthú dữ tràn đầy, tứ bề hiu quạnh. Cảnh tượng ban đầu quá xa lạ với những gì họbiết, họ nghĩ khi còn ở quê nhà, đã làm cho họ lo sợ:Tới đây xứ sở lạ lùngChim kêu cũng sợ, cá vùng cũng ghê.Họ lo sợ trước cảnh tượng lạ lùng chẳng bao lâu, họ lại lo sợ đến thú rừng, nào làcọp um, sấu lội, đỉa đeo:Cà Mau khỉ khọt trên bưngDưới sông sấu lội, trên rừng cọp um.Rồi họ bắt đầu lo sợ đến thiên nhiên vô cùng bi ẩn của những buổi đầu khai phá:Chèo ghe sợ sấu cắn chưnXuống sông sợ đỉa, lên rừng sợ ma.Chính cái bí ẩn của thiên nhiên còn hoang sơ với đầy rẫy những hiểm nguy, bấttrắc là sợi dây liên kết những con người xa lạ với nhau. Trước cảnh tượng rừnghoang cỏ rậm, đồng ruộng hoang vu nên họ cần phải sống nương tựa vào nhau, tấtcả hết lòng vì việc nghĩa. Điều này đã hình thành nên tính cách trọng nghĩa khinhtài ở trong họ. Bởi họ ý thức được rằng: trước điều kiện thiên nhiên như vậy, họchia rẽ là chết. Tinh thần đoàn kết, sống với nhau vì nghĩa không chỉ giúp cho họsẻ chia công việc với nhau, hợp sức đánh đuổi các loài ác thú mà còn là để cho cóbạn, để giúp đỡ nhau trong những lúc hoạn nạn, ốm đau:Ví dầu cá bóng xích đuTôm càng hát bội, cá thu cầm chầu.Câu ca dao tuy nói về động vật, nhưng nó phản ánh một tập thể có tổ chức. Tất cảcùng làm, cùng vui đùa bên nhau. Làm thì làm hết mình, chơi thì cũng chơi “tớibến. Đó là những lúc cùng làm, cùng chơi. Còn khi hữu sự, họ chẳng màng đếngian khổ, hiểm nguy để hành hiệp trượng nghĩa, thậm chí sẵn sàng chấp nhận hysinh tính mạng của mình để làm tròn đạo nghĩa:Dấn mình vô chốn chông gaiKề lưng cõng bạn ra ngoài thoát thânLao xao sóng bủa dưới lùmThò tay vớt bạn chết chìm cũng ưng.Bởi, nếu thấy việc nghĩa mà không làm thì không phải là người anh hùng:Có câu: kiến nghĩa bất viLàm người như thế cũng phi anh hùng.Đó là trong lúc hữu sự, còn trong lúc bình thường họ cũng qúy mến bạn bè. Bởiphần lớn, họ đều là những người xa gốc gác, cội nguồn, họ phải sống nương nhờbè bạn, tất cả cùng hoạn nạn có nhau - Bán anh em xa mua láng giềng gần”. Vớitâm lý của cư dân Bắc bộ Một giọt máu đào hơn ao nước lã”, nên khi có bạn bèđến chơi, khách đến nhà, dù gia cảnh có bần hàn đến đâu, họ cũng cố gắng đãiđằng bạn một cách cho tươm tất:Bắt con cá lóc nướng truiLàm mâm rượu trắng đãi người bạn xa.Cũng chính tâm lý này mà người Nam bộ thường được mọi người cho rằng: Họ cótính hào sảng, hiếu khách, trọng tình nghĩa. Nghèo thì nghèo, lo cho bạn chu đáocái đã, tiền bạc có xá gì, nhân nghĩa mới là điều trọng. Vì vậy, những ai không cónhân nghĩa thì cũng đừng hòng họ đáp lại bằng nhân nghĩa:Tiền tài như phấn thổNhân nghĩa tựa thiên kim.Bởi đứt dây nên gỗ mới chìmTại ai ở bạc nên mới tìm nơi xa.Còn nếu sống có tình, có nghĩa thì khó khăn nào họ cũng chịu, gian khổ mấy họcũng sẵn sàng chấp nhận:Theo nhau cho trọn đạo trờiDẫu mà không chiếu trải tơi mà nằm.Ngoài tính cách trọng nghĩa khinh tài, nghĩa khí hào hiệp, người Nam bộ còn thểhiện một khí phách hiên ngang, tình cảm rõ ràng, dứt khoát. Họ đã hứa thì phảilàm. Nói một là một, hai là hai, không thay đổi, cho dù sự thay đổi có khi đem lạiđiều lợi cho họ:Thuyền dời mà bến chẳng dờiKhăng khăng một lời quân tử nhất ngôn.Lợi lộc thì họ ham, nhưng họ không vì danh lợi mà phải làm những công việckhông tương xứng với công sức mình bỏ ra, và nhất là trong quyền lợi đó ẩn chứabao điều phi nghĩa, trái với tinh thần nghĩa khí hào hiệp của họ:Đừng ham hốt bạc ghe chàiCột buồm cao bao lúa nặng, tấm đòn dài khó điVà ta hãy xem đây, một lời đề nghị của cô gái có phần dí dỏm, mỉa mai, chứa đựngmột sự phản đối đối với một người đàn ông đang chọc ghẹo mình:Anh có thương em thì cho em một đồngĐể em mua gan công, mật cóc thuốc chồng em theo anh.Trước lời đề nghị độc ác, trái với luân thường đạo lý như thế, anh con trai hết sứcnổi giận một sự nổi giận rất cương trực.Nghe hò tao bắt nổi xungTao cho một phảng chết chung cho rồi.Nổi bật trong tính cách của người Nam bộ mà người ta thường nhắc đến là tínhhiên ngang, dân gian quen gọi là tính ngang tàng. Ngang tàng ở đây khôngphải là ngang ngược, lỗ mãng, mà ngang tàng ở đây chính là tính nghĩa khí, chíkhí hiên nga ...