Tóm tắt Luận án tiến sĩ: Ảnh hưởng của nitrit, nhiệt độ và nồng độ CO2 cao lên các quá trình sinh lý và tăng trưởng của cá thát lát còm (Chitala ornata, Gray 1831)

Mục tiêu của luận án là tìm hiểu ảnh hưởng của nitrit, nồng độ CO2 cao và sự tăng nhiệt độ lên các chỉ tiêu sinh lý máu và tăng trưởng của cá thát lát còm từ sự tiếp xúc bán cấp tính và mãn tính đơn lẻ và kết hợp của các yếu tố này để cung cấp kiến thức sinh lý chuyên sâu hơn cũng như các đề xuất và giải pháp để hạn chế ảnh hưởng của nitrit và sự kết hợp của nó với thông số môi trường khác trong ao nuôi thủy sản dưới tác động biến đổi khí hậu toàn cầu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ: Ảnh hưởng của nitrit, nhiệt độ và nồng độ CO2 cao lên các quá trình sinh lý và tăng trưởng của cá thát lát còm (Chitala ornata, Gray 1831) BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Nuôi trồng thủy sản Mã ngành: 9 62 62 03 01 LÊ THỊ HỒNG GẨMẢNH HƯỞNG CỦA NITRITE, NHIỆT ĐỘ VÀNỒNG ĐỘ CO2 CAO LÊN CÁC QUÁ TRÌNH SINH LÝ VÀ TĂNG TRƯỞNG CỦA CÁTHÁT LÁT CÒM (Chitala ornata, Gray 1831) Cần Thơ, 2018 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠNgười hướng dẫn chính: Gs.Ts. Nguyễn Thanh PhươngNgười hướng dẫn phụ: PGs.Ts. Mark BayleyLuận án được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án tiến sĩcấp trườngHọp tại: ……………………………….…………….Vào lúc: ….. giờ ….. ngày ….. tháng ….. năm …..Phản biện 1: ……………………………………….Phản biện 2: ……………………………………….Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:Trung tâm Học liệu, Trường Đại học Cần Thơ.Thư viện Quốc gia Việt Nam. DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃCÔNG BỐ1. Gam, L.T.H., Jensen, F.B., Damsgaard, C., Huong, D.T.T., Phuong, N.T. and Bayley, M., 2017. Extreme nitrite tolerance in the clown knifefish Chitala ornata is linked to up-regulation of methaemoglobin reductase activity. Aquatic Toxicology. 187: 9–17.2. Gam, L.T.H., Jensen, F.B., Huong, D.T.T., Phuong, N.T., and Bayley, M., 2018. The effects of elevated environmental CO2 on nitrite uptake in the air-breathing clown knifefish, Chitala ornata. Aquatic Toxicology. 196: 124-131.3. Gam, L.T.H., Vu, N.T.T., Nhu, P.N., Phuong, N.T. and Huong, D.T.T., 2018. Effects of nitrite exposure on haematological parameters and growth in clown knifefish (Chitala ornata, Gray1831). Can Tho University Journal of Science. 54(2): 1-8. CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU1.1 Đặt vấn đềBiến đổi khí hậu là sự thay đổi của khí hậu ảnh hưởng trực tiếp hoặcgián tiếp đến các hoạt động của con người, thay đổi kết cấu của của khíquyển toàn cầu, và khí hậu tự nhiên qua một thời gian dài (UNFCCC,1992). Sự thay đổi này xuất phát từ sự tăng các khí độc hại như CO2,N20, CH4, nồng độ khí nhà kính cũng như sự gia tăng nhiệt độ 2.5ºF (1-4 ºC) trong thế kỷ tiếp theo (IPCC, 2013).Theo đánh giá về mức độ thiệthại, Việt Nam xếp hạng 27 trong số 132 quốc gia trên thế giới chịu tácđộng đáng kể của biến đổi khí hậu.Với đặc điểm địa hình và điều kiện địa lý tự nhiên, đồng bằng sông MêKông (MD) trở thành một trong số những khu vực chịu tác động nhiềunhất trên thế giới. Sự tăng nhiệt độ làm tăng trao đổi chất của động vậtthủy sản và sự phân hủy các hợp chất độc hại. Mặt khác, với sự dày đặccủa hệ thống nuôi thâm canh hiện nay, cho ăn quá mức với các sảnphẩm thải từ bài tiết của động vật thủy sản đã gây ra khí độc hại như:nitrit, CO2, NH3, H2S... Đặc biệt, nitrit là một sản phẩm của chu kỳ nitơ,được hình thành từ amonia trong điều kiện oxy hòa tan thấp và là độc tốtrong hệ thống thủy sản vì nó làm giảm oxy trong máu với sự hìnhthành methaemoglobin (hiện tượng máu nâu), ảnh hưởng quá trình hôhấp, sinh lý và tăng trưởng (Kroupova và ctv., 2005). Tuy nhiên, có rấtít nghiên cứu về ảnh hưởng của các thông số môi trường lên quá trìnhsinh lý, sinh học trên cá hô hấp khí trời, loài thủy sản chịu ảnh hưởngnghiên trọng bởi tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu với hoạt độnghô hấp khí trời. Tính đến thời điểm hiện tại chỉ có hai nghiên cứu vềsinh lý trên cá hô hấp khí trời là cá tra (Pangasionadon hypophthalmus)của Lefevre et al., 2011 và cá lóc (Channas striata) của Lefevre et al.,2012 với các kết quả tiêu biểu về khả năng chịu đựng nitrit cao bởi sựgiảm hấp thu nitrit qua mang và quá trình nitrat hóa. Ngoài ra, có một sốnghiên cứu về ảnh hưởng của các yếu tố môi trường trên cá hô hấp khítrời như nghiên cứu của Damsgaard et al., 2015 về ảnh hưởng của CO2lên cân bằng acid-base trên cá tra P. hypophthalmus với kết quả là loàinày có khả năng điều hòa acid-base hoàn toàn so với các loài hô hấp khítrời khác. Hơn nữa, không chỉ có một độc chất tồn tại trong thủy vực, vìvậy giả định rằng sự kết hợp của các độc chất môi trường sẽ gây ranhững ảnh hưởng xấu hơn bởi sự cạnh tranh của chúng đi vào cơ thể cá.Cá thát lát còm C. ornata là loài quan trọng trong nuôi trồng thủy sản ởkhu vực Đông Nam Á. C. ornata không chỉ có giá trị thương phẩm caonhờ hàm lượng protein cao mà còn có giá trị làm cảnh. Luận án này về“Ảnh hưởng của nitrit, nhiệt độ và nồng độ CO 2 cao lên các quá trìnhsinh lý và tăng trưởng của cá thát lát còm (Chitala ornata, Gray 1831)” 1là vấn đề cấp thiết cần được nghiên cứu để cung cấp kiến thức về ảnhhưởng của ảnh hưởng và cơ chế thích nghi của loài cá này dưới tácđộng biến đổi khí hậu.1.2 Mục tiêu nghiên cứu của luận ánMục tiêu của luận án là tìm hiểu ảnh hưởng của nitrit, nồng độ CO 2 caovà sự tăng nhiệt độ lên ...