Tóm tắt Luận án tiến sĩ Kinh tế: Tác động của di cư nội địa tới đời sống của người cao tuổi ở Việt Nam

Mục tiêu của luận án là tổng hợp lý thuyết về di cư, người cao tuổi, vai trò của tiền gửi của người di cư đối với người nhận tiền gửi, các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của việc con cái di cư lên thu nhập, sức khỏe và đời sống xã hội của cha, mẹ cao tuổi ở quê nhà. Phân tích thực trạng di cư nội địa, đặc điểm của NCT Việt Nam và thực trạng ảnh hưởng của con cái di cư nội địa đến đời sống kinh tế, sức khỏe và đời sống xã hội của NCT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Kinh tế: Tác động của di cư nội địa tới đời sống của người cao tuổi ở Việt Nam Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN ---------------- TRÇN THÞ TRóCT¸C §éNG CñA DI C¦ NéI §ÞA TíI §êI SèNG CñA NG¦êI CAO TUæI ë VIÖT NAM Chuyªn ngµnh: KINH TÕ HäC M· sè: 9300101 Hµ néi, 2018 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. GIANG THANH LONGPhản biện 1: ..................................................................................................................................................................................Phản biện 1: ..................................................................................................................................................................................Phản biện 1: .................................................................................................................................................................................. Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Vào hồi: Ngày tháng năm 2018Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện Quốc gia- Thư viện Đại học Kinh tế Quốc dân 1 MỞ ĐẦU 1. Giới thiệu luận án a. Kết cấu tổng thể của luận án Luận án được chia thành 4 chương với 27 bảng và 3 hình bên cạnh phần mở đầuvà kết luận chung. Luận án gồm 112 trang không bao gồm danh mục các công trình khoahọc liên quan đến luận án đã được công bố, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Các chương trong luận án được trình bày như sau: Chương 1 gồm 34 trang trìnhbày cơ sở khoa học của luận án bao gồm cở sở lí thuyết về di cư và người cao tuổi vàcác nghiên cứu thực nghiệm đánh giá mối quan hệ giữa di cư tới đời sống người caotuổi; Chương 2 gồm 16 trang trình bày phần số liệu và phương pháp nghiên cứu;Chương 3 gồm 29 trang trình bày thực trạng di cư nội địa Việt Nam, đặc điểm ngườicao tuổi Việt Nam và thực trạng đời sống người cao tuổi Việt Nam khi con cái di cư;Chương 4 gồm 25 trang trình bày kết quả thực nghiệm về đánh giá tác động của di cưnội địa lên đời sống người cao tuổi Việt Nam và một số khuyến nghị chính sách. b. Những đóng góp mới của luận án - Luận án đã xác định được khung lí thuyết nhằm phân tích tác dộng của di cưnội địa tới đời sống người cao tuổi Việt Nam. Qua đó, luận án cho thấy rằng tác dộngcủa di cư nội địa lên đời sống người cao tuổi Việt Nam sẽ được thể hiện ở ba khíacạnh: kinh tế bao gồm vấn đề giảm nghèo, giảm bất bình đẳng về thu nhập bình quânđầu người và điều kiện nhà ở của người cao tuổi; sức khoẻ bao gồm sức khoẻ về thểchất và tình thần; khía cạnh xã hội bao gồm việc tham gia các tổ chức xã hội và việcnâng cao nhận thức xã hội thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. - Luận án đã kết hợp các phương pháp phân tích tại bàn (rà soát các tài liệu vàdữ liệu sẵn có), phân tích thống kê và phân tích định lượng cho thấy rằng: + Di cư nội địa tác động tích cực tới đời sống kinh tế của người cao tuổi ViệtNam ở khía cạnh giảm nghèo, cải thiện tình trạng nhà ở và nhà vệ sinh của các hộ giađình có người cao tuổi, tuy nhiên phân tích định lượng cho thấy rằng tiền gửi từ di cưnội địa làm gia tăng bất bình đẳng về thu nhập giữa các hộ gia đình có người cao tuổicó con di cư nội địa nhận được tiền gửi và các nhóm còn lại. + Di cư nội địa tác động tích cực tới đời sống xã hội của người cao tuổi. Cụ thể,những người cao tuổi có con di cư nội địa sẽ có điều kiện tốt hơn để tham gia các tổ 2chức xã hội, tiếp cận các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức xãhội của người cao tuổi Việt Nam. + Chưa tìm thấy bằng chứng chứng minh mối quan hệ giữa di cư nội địa và tìnhhình sức khoẻ của người cao tuổi Việt Nam. - Luận án đã đề xuất một số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tác động củadi cư nội địa tới đời sống người cao tuổi Việt Nam.2. Lí do lựa chọn đề tài luận án Việt Nam đang tiến dần về thời điểm cuối của giai đoạn quá độ dân số và sẽđối mặt với tốc độ già hoá nhanh hơn gấp hai lần trong khoảng bốn thập kỷ tới. Cùnglúc đó, quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa nhanh cũng đã làm cho việc sắp xếpcuộc sống của người cao tuổi thay đổi nhanh chóng. Một trong những yếu tố làm thayđổi cuộc sống người cao tuổi, đặc biệt là người cao tuổi ở khu vực nông thôn là việc dicư của những người con trong độ tuổi lao động nhằm mục đích chính là tìm kiếm cáccơ hội phát triển kinh tế. Vấn đề di cư để kiếm sống của con cái có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống củanhững người ở lại quê nhà, đặc biệt là cha, mẹ cao tuổi của họ. Trên thế giới có rấtnhiều nghiên cứu đã đánh giá tác động của con cái di cư lên đời sống của người caotuổi ở các khía cạnh kinh tế, xã hội và sức khoẻ. Tuy nhiên, ở Việt Nam, cho đến naycũng có một số các nghiên cứu nhằm đánh giá tác động của việc con cái di cư, nhưngcác nghiên cứu này mới chỉ dừng lại ở việc đánh giá vai trò của tiền gửi về từ con cáiđi làm xa đối với cuộc sống của cha, mẹ cao tuổi của họ. Những nghiên cứu hiện có vềViệt Nam chưa làm rõ được tác động của việc con cái di cư, đặc biệt là di cư trongnước lên đời sống của cha, mẹ già ở quê một cách toàn diện về cuộc sống vật chất vàtinh thần. Trong bối cảnh dân số già hóa nhanh, đời sống người cao tuổi nhiều thay đổivới nhiều rủi ro về kinh tế, xã hội và sức khỏe, cũng như xu hướng di cư nội địa ngàycàng mạnh và tác động lớn, tác giả lựa chọn đề tài “Tác động của di cư nội địa tới đờisống của người cao tuổi ở Việt Nam” nhằm cung cấp nh ...