Trình độ tổng hợp hoá và mối quan hệ với tăng trưởng ngành cơ khí TP.HCM: Giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008

Bài viết này được thực hiện nhằm đánh giá trình độ tổng hợp hóa và mức độ liên quan giữa các phân ngành cơ khí tại Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008. Tuy nhiên, bài viết trước hết sẽ đề cập đến các vấn đề liên quan đến khái niệm tổng hợp hóa kinh tế, mức độ liên quan giữa các ngành sản xuất để từ đó tạo cơ sở lí thuyết nền tảng để đánh giá các yếu tố này của ngành cơ khí TP.HCM.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trình độ tổng hợp hoá và mối quan hệ với tăng trưởng ngành cơ khí TP.HCM: Giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008 NGHIÊN CỨU CỦA CEPR Bài nghiên cứu NC-07/2008 Trình độ tổng hợp hoá và mối quan hệ với tăng trưởng ngành cơ khí TP.HCM: Giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008 Th.S Cao Ngọc Thành TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI © 2008 Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách Bài Nghiên cứu NC-07/2008 Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội Nghiên cứu của CEPR Trình độ tổng hợp hoá và mối quan hệ với tăng trưởng ngành cơ khí TP.HCM: Giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008 ThS. Cao Ngọc Thành Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM Tóm tắt Bài viết này được thực hiện nhằm đánh giá trình độ tổng hợp hóa và mức độ liên quan giữa các phân ngành cơ khí tại Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008. Tuy nhiên, bài viết trước hết sẽ đề cập đến các vấn đề liên quan đến khái niệm tổng hợp hóa kinh tế, mức độ liên quan giữa các ngành sản xuất để từ đó tạo cơ sở lí thuyết nền tảng để đánh giá các yếu tố này của ngành cơ khí TP.HCM. Quan điểm được trình bày trong bài nghiên cứu này là của (các) tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của CEPR. 1 Mục lục Mục lục ......................................................................................................................................2 1. Lời nói đầu .............................................................................................................................3 2. Tổng hợp hóa kinh tế .............................................................................................................3 3. Mức độ liên quan giữa các ngành sản xuất............................................................................4 4. Đánh giá trình độ tổng hợp hóa và mức độ liên quan ngành cơ khí TP.HCM ......................6 5. Mối quan hệ giữa tính tổng hợp và tăng trưởng các phân ngành cơ khí tại TP.HCM...........8 6. Kết luận..................................................................................................................................9 2 1. Lời nói đầu Trình độ tổng hợp hóa và mức độ liên quan giữa các ngành kinh tế là hai vấn đề rất quan trọng để nền kinh tế đảm bảo sự ổn định và vững chắc trong quá trình phát triển. Sự rời rạc và tính gắn kết thấp trong sự phát triển giữa các ngành kinh tế sẽ không tạo nên các điều kiện để các thành phần của nền kinh tế phát triển. Điều này càng đặc biệt đối với các ngành thuộc lĩnh vực cơ khí. Đó là do sự phát triển của các phân ngành riêng lẻ không thể không chịu ảnh hưởng của các phân ngành khác, cũng như của toàn bộ lĩnh vực cơ khí. Mặt khác, đối với các doanh nghiệp, sự phát triển của từng doanh nghiệp không thể quá tách biệt mà không xem xét đến tính gắn kết (và do đó, trình độ phát triển) của ngành cơ khí. Với ý nghĩa đó, bài viết này được thực hiện nhằm đánh giá trình độ tổng hợp hóa và mức độ liên quan giữa các phân ngành cơ khí tại Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ năm 2004 đến năm 2008. Tuy nhiên, bài viết trước hết sẽ đề cập đến các vấn đề liên quan đến khái niệm tổng hợp hóa kinh tế, mức độ liên quan giữa các ngành sản xuất để từ đó tạo cơ sở lí thuyết nền tảng để đánh giá các yếu tố này của ngành cơ khí TP.HCM. 2. Tổng hợp hóa kinh tế Thông thường, cơ cấu kinh tế nói chung, cũng như cơ cấu kinh tế nội ngành được hình thành theo sự chuyên môn hóa của ngành sản xuất. Ban đầu, các hệ thống này có đặc điểm một chiều và tương đối giản đơn. Các yếu tố sản xuất và hệ thống con không quá phức tạp. Tuy nhiên, một khi ngành phát triển, thì không chỉ nội bộ hệ thống các ngành sản xuất ngày càng phức tạp mà các hệ thống con cũng sẽ càng phát triển chi tiết và phức tạp. Diễn biến cơ cấu kinh tế của đô thị nói chung và của ngành sản xuất nói riêng thông thường trải qua nhiều giai đoạn. Trong thời kì đầu thì chức năng tương đối giản đơn và đơn nhất. Nhưng cùng với sự phát triển của các ngành và tính chuyên môn hóa nâng cao thì sẽ phát sinh xu hướng phát triển có tính tổng hợp. Nguyên nhân thứ nhất là trình độ chuyên môn hóa cao cần có sự phối hợp của các ngành sản xuất khác nhau bao gồm sản xuất nguyên vật liệu, sản xuất linh kiện và chế biến sâu. Nguyên nhân thứ hai là do phần lớn ngành sản xuất chuyên môn hóa sản xuất sản phẩm trung gian sau khi đã phát triển khá mạnh, vì chạy theo giá trị phụ gia tăng ngày càng lớn hơn, không muốn bán với giá rẻ theo giá nguyên vật liệu các sản phẩm của mình đã sản xuất, nên tiến hành chế biến sâu, từ đó mở rộng các ngành nghề và số lượng sản phẩm mới. Nguyên nhân thứ ba là ngành sản xuất chuyên môn hóa càng phát triển sâu, nội bộ của nó sẽ phân hóa thành nhiều ngành sản xuất con. Thông thường các ngành sản xuất 3 đều có cơ chế “tự sinh sôi tại chỗ” này. Nguyên nhân thứ tư là sản xuất lớn và hiện đại hóa sẽ sản sinh ra rất nhiều sản phẩm phụ và vật tư. Nguyên nhân thứ năm là sản xuất càng phát triển, nhiều ngành công dụng phục vụ cho sản xuất chính sẽ được phát triển và mở rộng tương ứng. Nguyên nhân thứ sáu là sự tiết kiệm đơn thuần về cước phí vận tải cũng có thể thúc đẩy tổng hợp kinh tế. Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là có bất kể bao nhiêu phân ngành công nghiệp, nếu không phải do nhu cầu nội tại của kinh tế phát triển và tự nhiên hình thành mà do con người gán ghép, tổng hợp nên một cơ cấu lớn hơn thì không những không phải là sự phát triển tổng hợp và hợp lí. 3. Mức độ liên quan giữa các ngành sản xuất Sự tổng hợp cao của các ngành sản xuất không có nghĩa là sự chuyên môn hóa ngành sản xuất bị suy yếu mà sự chuyên môn hóa, tập trung hóa của ngành sản xuất càng được phát triển theo cấp độ sâu hơn. Ví dụ, một nhà máy mở rộng quy mô, phân xưởng thì phát triển thành nhà máy thì điều đó có nghĩa mức độ chuyên môn hóa càng cao. Sự nâng cao này nếu có mối liên hệ chặt chẽ với ngành sản xuất thì sự tổng hợp hóa này có thể tiếp nhận và có ích. Có thể sử dụng hệ số liên hệ và hệ số tương quan của các phân ngành để đo m ...