Từ Hán Việt trong tiếng Việt và văn hóa Hán Nôm

Bài viết này giới thiệu khái quát về từ Hán Việt trong tiếng Việt và di sản văn hóa Hán Nôm, cũng như vấn đề giảng dạy tiếng Việt và văn hóa Hán Nôm trong nhà trường hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ Hán Việt trong tiếng Việt và văn hóa Hán NômTiu ban 4: Văn hóa trong hot ñng ging dy ngoi ng thi kỳ hi nhp TỪ HÁN VIỆT TRONG TIẾNG VIỆT VÀ VĂN HÓA HÁN NÔM Đinh Khc Thuân Viện Nghiên cứu Hán Nôm Tóm tt: Hán Nôm là chữ Hán và chữ Nôm ñược song song với sự phát triển của tiếng Hán ở chínhngười Việt sử dụng trong suốt chiều dài lịch sử của dân Trung Quốc thời ñó. Từ năm 938, bằng chiếntộc, nhờ ñó mà ñã ñể lại cho ngày nay một kho tàng di thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền, Việt Nam ñãsản Hán Nôm ñồ sộ và quý giá, trong ñó có từ Hán Việt ñộc lập và không còn lệ thuộc vào phương Bắcvà văn hóa Hán Nôm. nữa, nhưng ngôn ngữ vẫn còn bị ảnh hưởng của tiếng Hán. Sau ngày giành ñược ñộc lập, mặc dù Bài viết này giới thiệu khái quát về từ Hán Việt trong tiếng Hán là ngôn ngữ ñược sử dụng chính thức,tiếng Việt và di sản văn hóa Hán Nôm, cũng như vấn nhưng ñã phát triển theo hướng khác với sự phátñề giảng dạy tiếng Việt và văn hóa Hán Nôm trong nhà triển tiếng Hán ở Trung Quốc. Tiếng Hán vẫn tiếptrường hiện nay. tục ñược dùng và phát triển, nhưng cách phát âm Abstract: Sino-Nom is made by Sino and Nom các chữ Hán lại theo cách phát âm của người Việt,letters and used by Vietnamese throughout the history nên chúng ta có âm Hán Việt. Do nhu cầu phátof the nation. This has left a bulky and valuable triển của tiếng Việt, tiếng nói của dân tộc, ngườiheritage treasure of Sino-Nom including Sino- Việt Nam ñã sử dụng chữ Hán ñể tạo ra chữ viếtVietnamese words and Sino-Nom culture. cho chính mình. Vì thế, chữ viết của người Việt This article introduces an overview of Sino- dựa trên chữ Hán ñã ra ñời.Vietnamese vocabulary in the Vietnamese and and Từ Hán Việt không chỉ góp phần làm cho tiếngSino-Nom culture in colleges and universities. Việt phong phú thêm về số lượng từ vựng mà còn 1. Khái quát về từ Hán Việt trong tiếng Việt làm phong phú thêm các sắc thái ý nghĩa trừu Chữ Hán và tiếng Hán ñược du nhập vào Việt tượng, sắc thái biểu cảm trong phong cách. Bởi lẽNam từ thời Bắc thuộc ở những năm ñầu Công những yếu tố tiếng Hán khi du nhập vào tiếng Việtnguyên. Sau ñó, chữ Hán tiếp tục ñược người Việt thành từ Hán Việt không những ñược Việt hóa vềsử dụng làm văn tự của mình. Khoa thi chữ Hán âm ñọc mà ñược Việt hóa cả ý nghĩa và sắc tháicuối cùng ở Việt Nam mặc dù ñược tổ chức vào biểu cảm, tạo nên những ñặc tính mới mà trongnăm 1919, song việc học tập, ghi chép bằng chữ nghĩa gốc của từ Hán không có.Hán vẫn kéo dài ñến trước Cách mạng tháng Tám Từ Hán Việt chiếm tỉ lệ lớn trong từ vựng tiếngnăm 1945, ñành rằng phạm vi và mức ñộ có thu Việt hiện nay. Thể hiện nhiều lớp từ khác nhau,hẹp hơn nhiều so với trước. Song hành với chữ như một số trường hợp sau:Hán là chữ Nôm ñược người Việt Nam sử dụng - Lớp từ ñã Việt hóa: cổ Hán Việt: chè (trà),trong suốt tiến trình lịch sử. Nhờ ñó mà ñã ñể lại tìm (tầm), mùa (vụ), mùi (vị). Việt hóa ngữ âm:một kho tàng di sản Hán Nôm ñồ sộ và quý giá. gan (can).Một trong những thành phẩm của kho tàng di sản - Lớp từ có yếu tố Hán Việt ñược hình thànhHán Nôm này là từ Hán Việt trong tiếng Việt và trong lòng tiếng Việt kết hợp với 1 hay 2 yếu tốvăn hóa Hán Nôm trong di sản văn hóa dân tộc. thuần Việt, như: học trò, nhà giáo, chung cuộc. Người Việt Nam tiếp thu tiếng Hán và chữ Hán,ñồng thời ñã Việt hóa nhiều từ của tiếng Hán Từ thuộc ngôn ngữ ñồng văn: cán bộ, phục vụ,thành từ tiếng Việt, gọi là từ Hán Việt. Có rất ñại bản doanh, ñiều chế (nguồn gốc từ Nhật Bản).nhiều từ Hán Việt ñã ñi vào trong từ vựng của Phiên âm Hán Việt từ chữ Hán: châu Âu, ba lô,tiếng Việt. S ...