UML – OOAD phân tích thiết kế phần mềm - Chương 2

Ngữ nghĩa và cú pháp các phần tử trong UML (UML Semantic)2.1. Giới thiệu UML gồm có siêu mô hình UML và mô hình UML. siêu mô hình UML giữ chức năng định nghĩa các phần tử và cú pháp UML. Mô hình UML mô tả ký hiệu các phần tử và các biểu đồ dựa trên siêu mô hình UML. siêu mô hình UML bao gồm các phần tử và một số quy tắc về cú pháp. Ngoài việc phần tử UML mang một ý nghĩa xác định, cú pháp UML còn mô tả cách liên kết...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
UML – OOAD phân tích thiết kế phần mềm - Chương 2 Ch−¬ng 2. Ng÷ nghÜa vµ có ph¸p c¸c phÇn tö trong UML (UML Semantic)2.1. Giíi thiÖu UML gåm cã siªu m« h×nh UML vµ m« h×nh UML. siªu m« h×nh UML gi÷chøc n¨ng ®Þnh nghÜa c¸c phÇn tö vµ có ph¸p UML. M« h×nh UML m« t¶ ký hiÖuc¸c phÇn tö vµ c¸c biÓu ®å dùa trªn siªu m« h×nh UML. siªu m« h×nh UML bao gåm c¸c phÇn tö vµ mét sè quy t¾c vÒ có ph¸p. NgoµiviÖc phÇn tö UML mang mét ý nghÜa x¸c ®Þnh, có ph¸p UML cßn m« t¶ c¸chliªn kÕt nh÷ng phÇn tö nµo víi nhau ®Ó t¹o ra ý nghÜa nµo ®ã. ë gãc ®é m« h×nhhãa, c¸c phÇn tö UML cã thÓ ph©n chia lµm ba lo¹i lµ c¸c phÇn tö m« h×nh hãatÜnh, c¸c phÇn tö m« h×nh hãa t−¬ng t¸c vµ c¸c phÇn tö quan hÖ cã chøc n¨ng liªnkÕt gi÷a hai phÇn tö trªn víi nhau. siªu m« h×nh UML gi÷ vai trß h−íng dÉnng−êi sö dông UML vÒ có ph¸p trong m« h×nh hãa. Ngoµi ra, siªu m« h×nh UMLcßn ®−îc sö dông bëi c¸c nhµ ph¸t triÓn CASE tool ®Ó m« h×nh hãa d÷ liÖu chomét CASE tool hç trî UML. M« h×nh d÷ liÖu nµy sö dông l¹i ®Þnh nghÜa phÇn töUML ®Ó thiÕt kÕ c¸c líp c¬ b¶n vµ bæ sung thªm c¸c líp míi tïy theo chøc n¨ngCASE tool cung cÊp cho ng−êi sö dông. M« h×nh UML lµ biÓu diÔn ký hiÖu cña c¸c phÇn tö UML ®ång thêi cung cÊpcho ng−êi sö dông c¸c biÓu ®å UML cô thÓ ®Ó m« h×nh hãa còng nh− lµm ng«nng÷ giao tiÕp gi÷a c¸c thµnh viªn cña nhãm trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn phÇn mÒm.Nãi c¸ch kh¸c, c¸c biÓu ®å trong M« h×nh UML lµ thÓ hiÖn cña c¸c có ph¸pt−¬ng øng trong siªu m« h×nh UML. siªu m« h×nh UML ®−îc chia thµnh nhiÒugãi thµnh phÇn (package) dùa trªn ý nghÜa cña có ph¸p ®−îc m« t¶. Mçi gãi ®ÞnhnghÜa c¸c phÇn tö kh¸c nhau vµ m« t¶ mét nhãm có ph¸p dùa trªn c¸c phÇn tönµy. Trong mçi gãi l¹i cã thÓ bao gåm c¸c gãi con. ViÖc ph©n chia nµy gióp cho®Þnh nghÜa cña siªu m« h×nh UML râ rµng h¬n, chØ quan t©m ®Õn c¸c phÇn tötrong gãi vµ lo¹i bá c¸c phÇn tö kh«ng cÇn thiÕt v−ît ra khái ph¹m vi ng÷ nghÜacÇn m« t¶ cña gãi. Gãi ®−îc biÓu diÔn nh− sau Tªn gãi H×nh 2.1. Ký hiÖu gãi2.2. Tæng quan vÒ c¸c lo¹i quan hÖ gi÷a c¸c phÇn tö Trong qu¸ tr×nh ®Þnh nghÜa phÇn tö cÇn ph¶i m« t¶ c¸c mèi liªn hÖ gi÷a phÇntö nµy víi c¸c phÇn tö kh¸c nªn UML sö dông mét tËp hîp c¸c quan hÖ. Mçi http://www.ebook.edu.vn 7quan hÖ cã mét ý nghÜa x¸c ®Þnh. C¸c quan hÖ nµy bao gåm quan hÖ tæng qu¸thãa (generalization), quan hÖ kÕt hîp (association), quan hÖ phô thuéc(dependency). Mçi phÇn tö ®Òu cã ng÷ nghÜa riªng. §Ó biÓu diÔn phÇn tö vµ quan hÖ gi÷ac¸c phÇn tö, UML sö dông c¸c ký hiÖu riªng. Mét phÇn tö cã ký hiÖu nh− sau: T ª n p h Çn tö C ¸ c th u é c tÝ n h H×nh 2.2. Ký hiÖu phÇn tö PhÇn sau tr×nh bµy s¬ l−îc c¸c lo¹i quan hÖ. Chi tiÕt vÒ c¸c lo¹i quan hÖ gi÷ac¸c phÇn tö ®−îc tr×nh bµy trong ch−¬ng sau.2.2.1. Quan hÖ tæng qu¸t ho¸ (generalization) Quan hÖ tæng qu¸t ho¸ lµ quan hÖ gi÷a mét phÇn tö tæng qu¸t h¬n vµ métphÇn tö ®Æc biÖt h¬n. PhÇn tö ®Æc biÖt h¬n chøa ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm cña phÇn tötæng qu¸t h¬n vµ ngoµi ra cßn cã nh÷ng th«ng tin riªg. Quan hÖ tæng qu¸t hãa cãký hiÖu nh− sau: H×nh 2.3. Ký hiÖu quan hÖ tæng qu¸t ho¸2.2.2. Quan hÖ kÕt hîp (association) Quan hÖ kÕt hîp thÓ hiÖn liªn hÖ vÒ mÆt ng÷ nghÜa gi÷a hai phÇn tö. NghÜa lµphÇn tö nµy cã sö dông hay nhËn biÕt c¸c th«ng tin cña phÇn tö kia. Quan hÖ kÕthîp cã thÓ bao gåm hai lo¹i con lµ quan hÖ ng÷ nghÜa th«ng th−êng (association)vµ quan hÖ kÕt tËp (aggregation). Quan hÖ ng÷ nghÜa th«ng th−êng H×nh 2.4 Ký hiÖu quan hÖ kÕt hîp Quan hÖ kÕt tËp: phÇn tö nµy chøa phÇn tö kia theo nghÜa vËt lý. http://www.ebook.edu.vn 8 H×nh 2.5 Ký hiÖu quan hÖ kÕt tËp2.2.3. Quan hÖ phô thuéc (dependency) Quan hÖ phô thuéc thÓ hiÖn sù phô thuéc chøc n¨ng cña mét hay nhiÒu phÇntö nhËn vµo mét hay nhiÒu phÇn tö cho. Quan hÖ phô thuéc kÐm chi tiÕt vÒ møc®é ng÷ nghÜa h¬n quan hÖ kÕt hîp vµ th−êng sö dông ®Ó m« t¶ sù phô thuéc lÉnnhau gi÷a c¸c gãi. H×nh 2.6 Ký hiÖu quan hÖ phô thuéc2.3. Tæng quan vÒ c¸c phÇn tö vµ cÊu tróc siªu m« h×nh UML2.3.1. Ph©n lo¹i phÇn tö trong siªu m« h×nh UML ë gãc ®é ®Þnh nghÜa, c¸c phÇn tö trong UML cã thÓ ®−îc chia lµm hai lo¹i lµphÇn tö trõu t−îng vµ phÇn tö cô thÓ. C¸c phÇn tö trõu t−îng cã tÝnh tæng qu¸tcao gi÷ chøc n¨ng tham gia vµo ®Þnh nghÜa c¸c phÇn tö kh¸c. C¸c phÇn tö cô thÓth−êng cã quan hÖ tæng qu¸t hãa qua nhiÒu tÇng víi c¸c phÇn tö trõu t−îng,ngoµi ra cßn cã c¸c quan hÖ kÕt hîp (association) víi c¸c phÇn tö kh¸c. ChØ c¸cphÇn tö cô thÓ míi cã ký hiÖu trong M« h×nh UML vµ ®−îc sö dông trong m«h×nh hãa.2.3.2. CÊu tróc siªu m« h×nh UML Siªu m« h×nh UML bao gåm ba gãi ch ...