Ứng dụng mô hình mất đất phổ dụng RUSLE đánh giá xói mòn đất lưu vực Sông Công thuộc địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

Nghiên cứu sử dụng mô hình RUSLE kết hợp với công nghệ GIS và viễn thám để đánh giá về mức độ xói mòn đất do mưa tại lưu vực Sông Công trên địa bàn một số xã huyện Định Hóa. Kết quả cho thấy 66,62% diện tích đất không bị xói mòn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng mô hình mất đất phổ dụng RUSLE đánh giá xói mòn đất lưu vực Sông Công thuộc địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên Quản lý tài nguyên & Môi trường Ứng dụng mô hình mất đất phổ dụng RUSLE đánh giá xói mòn đất lưu vực Sông Công thuộc địa bàn huyện Định Hoá, tỉnh Thái NguyênNguyễn Lê Duy1, Lê Văn Thơ1, Phan Thị Thanh Huyền21 Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên2 Học viện Nông nghiệp Việt Nam Application of the revised universal soil loss equation (RUSLE) to assess soil erosion in Song Cong watershed case study at Dinh Hoa district, Thai Nguyen provinceNguyen Le Duy1, Le Van Tho1, Phan Thi Thanh Huyen21 Thai Nguyen Universtiy of Agriculture and Forestry2 Vietnam National University of Agriculturehttps://doi.org/10.55250/jo.vnuf.14.1.2025.073-082 TÓM TẮT Nghiên cứu sử dụng mô hình RUSLE kết hợp với công nghệ GIS và viễn thám để đánh giá về mức độ xói mòn đất do mưa tại lưu vực Sông Công Thông tin chung: trên địa bàn một số xã huyện Định Hóa. Kết quả cho thấy 66,62% diện Ngày nhận bài: 09/12/2024 tích đất không bị xói mòn. Tuy nhiên, khu vực xói mòn nhẹ và trung bình Ngày phản biện: 10/01/2025 (chiếm 28,37% và 4,56%) tập trung ở các xã có địa hình dốc như Thanh Ngày quyết định đăng: 04/02/2025 Định, Điềm Mặc và Bình Thành, trong khi diện tích bị xói mòn mạnh chỉ chiếm 0,45%, rải rác tại các xã Phú Đình, Bình Thành, và Điềm Mặc. Để bảo vệ tài nguyên đất bền vững, nghiên cứu nhấn mạnh cần duy trì lớp phủ thực vật ở khu vực ít xói mòn, áp dụng canh tác theo đường đồng mức và quản lý nước mưa hiệu quả. Tại các khu vực xói mòn trung bình và mạnh cần duy trì và tăng cường trồng cây che phủ và cải thiện hệ thống thoát nước. Đồng thời, việc sử dụng công nghệ GIS để theo dõi Từ khóa: tình trạng xói mòn, cùng với tuyên truyền nâng cao nhận thức của người Định Hóa, GIS, RUSLE, viễn thám, xói mòn đất. dân, sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ xói mòn và phát triển bền vững tài nguyên đất tại lưu vực Sông Công trên địa bàn huyện Định Hóa. ABSTRACT The study utilizes the RUSLE model combined with GIS and remote sensing technology to assess soil erosion levels in the Song Cong watershed across several communes in Dinh Hoa district. The results show that 66.62% of the land area is unaffected by erosion. However, areas with light and moderate erosion (accounting for 28.37% and Keywords: 4.56%, respectively) are concentrated in communes with steep terrain, Dinh Hoa, GIS, remote sensing, such as Thanh Dinh, Diem Mac, and Binh Thanh, while areas with severe RUSLE, soil erosion. erosion account for only 0.45%, scattered across Phu Dinh, Binh Thanh, and Diem Mac. To sustainably protect soil resources, the study emphasizes maintaining vegetation cover in areas with low erosion, applying contour farming practices, and effectively managing rainwater. In areas with moderate and severe erosion, it is necessary to maintain and enhance cover crops and improve drainage systems. Additionally, using GIS technology to monitor erosion conditions, combined with raising public awareness, will contribute to reducing erosion risks and sustainably managing soil resources in the Song Cong watershed within Dinh Hoa district. TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP TẬP 14, SỐ 1 (2025) 73 Quản lý tài nguyên & Môi trường1. ĐẶT VẤN ĐỀ cho nguồn tài nguyên đất đồi núi trên địa bàn Xói mòn đất là một vấn đề phổ biến toàn huyện Định Hóa nói chung và 6 xã nói riêng đãcầu, ảnh hưởng lớn đến tài nguyên thiên có dấu hiệu bị xói mòn, rửa trôi, suy giảm vềnhiên và năng suất cây trồng. Tốc độ xói mòn chất lượng. Có nhiều nguyên nhân tác độngtrung bình ước tính từ 12 đến 15 tấn mỗi ha đến quá trình xói mòn đất như khí hậu, thờimỗi năm, dẫn đến mất khoảng 0,90 đến 0,95 tiết, địa hình, địa chất, thuỷ văn, các hoạtmm đất hàng năm [1]. Ở các vùng cao, xói động sản xuất của con người... Tuy nhiên cácmòn đất gây ra những mối nguy hiểm nghiêm nhân tố này không diễn ra một cách độc lập,trọng, chủ yếu do gió và nước, trong đó nước mà chúng tương tác lẫn nhau. Do đó, nghiênlà yếu tố chi phối nhiều hơn [2]. Tại các vùng cứu bản chất quá trình xói mòn đất và cácnúi của Việt Nam, xói mòn do mưa là nguyên nhân tố ảnh hưởng đến xói mòn đất, từ đónhân chính gây suy thoái đất, ảnh hưởng đến xây dựng một cơ sở dữ liệu về xói mòn đấtkhoảng 40% cảnh quan tự nhiên [3]. Địa hình giúp cho địa phương ...